سفر به الموت و ماهیگیری در «اوان

«غار» و «قلعه» و طبیعت زیبا؛ سفر به الموت و ماهیگیری در «اوان»

منطقه زیبای الموت در استان قزوین با داشتن قلعه‌های تاریخی متعدد ازجمله «حسن صباح»، غارهای شگفت‌انگیز، دریاچه زیبای «اوان» و چشم‌اندازهای طبیعی پذیرای میهمانان نوروزی است.

با توجه به اهمیت و نقش رسانه‌ها در رونق صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از محورهای تحقق اقتصاد مقاومتی تمرکز بر تولید محتوای رسانه‌ای اثربخش در این حوزه در دستور کار قرارگرفته است.

در این راستا ضمن ایجاد باکس معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران‌زمین در صفحه اصلی خبرگزاری مهر در قالب مجموعه گزارش‌هایی ضمن معرفی ظرفیت‌های حوزه گردشگری هر استان بستری برای تقویت ایران‌گردی، ارتقای زیرساخت‌ها در این بخش و همچنین حمایت از بخش خصوصی برای به حرکت درآوردن چرخ‌های صنعت گردشگری فراهم خواهد شد.

در این گزارش مروری بر برخی از جاذبه‌های گردشگری متنوع استان قزوین خواهیم داشت.

سفر به الموت

منطقه الموت یا رودبار الموت در سلسله جبال البرز، در شمال شرقی استان قزوین، جنوب مازندران و گیلان، شرق طالقان و غرب رودبار زیتون قرار دارد.

زبان این مردم تاتی و به قولی دیلمی است. زبان رایج در کوهستان جنوب گیلان که گستره منطقه کوهستانی اشکور تا علی‌آباد منجیل و از شمال تا سراوان رشت و شمال قزوین و کوه‌های غرب مازندران را در برمی‌گیرد.

الموت بخش بزرگی از استان را در قالب دو بخش الموت به مرکزیت شهر معلم کلایه و بخش رودبار شهرستان به مرکزیت شهر رازمیان در خود جای‌داده است.

منطقه الموت در دامنه کوه‌های سر به فلک کشیده البرز مرکزی و در حاشیه دره بزرگ شاهرود قرار دارد.

این سرزمین کهن و افسانه‌ای، در طول تاریخ فرازوفرودهای تاریخی بسیاری به خود دیده که به نام اسماعیلیان و به‌ویژه حسن صباح اوجی دیگر یافته و همواره موردتوجه گردشگران، جهانگردان و پژوهشگران بسیاری بوده است.

بقایای قلعه شیرکوه، قلعه لمبسر، نویزرشاه، ایلان سپید، قلادوش و بسیاری قلعه‌های دیگر در کنار طبیعت بکر و چشم‌اندازهای زیبای رود گرمارود، اندج رود و رود الموت و نینه رود که همگی به شاهرود می‌ریزند جاذبه‌های طبیعت‌گردی و گردشگری بسیاری برای منطقه و استان قزوین فراهم کرده‌اند.

جاذبه‌هایی باشکوه و به‌غایت زیبای این منطقه شامل دژهای کهن، نمای الموت از فراز قلعه‌ها، درخت چنار خونبار زرآباد، غار حاجت خانه اکوجان، آرامگاه‌های سنگی شاه کوه و حسن‌آباد است که بیش از۳۰ بنای مذهبی تاریخی دیگر را نیز باید به آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری الموت اضافه کنیم.

الموت با طبیعت بکر و آیین‌های مردمان صمیمی‌اش، می‌تواند مقصدی بسیار جذاب برای گردشگران علاقه‌مند به تاریخ، طبیعت و فرهنگ کشورمان باشد.

قلعه الموت

قلعه الموت در تاریخ این سرزمین نقش بسیار مهم و پررنگی داشته و سال‌ها از دژهای مهم اسماعیلیان و مرکز فرمانروایی آنان بوده است. این قلعه در شمال روستای گازرخان و در سال ۲۲۶ هجری قمری توسط «حسن بن زید علوی» بنا شد و در شب چهارشنبه ششم رجب ۴۸۳ هجری قمری به تصرف حسن صباح درآمد.

خندق‌های سنگی و پرتگاه‌های رعب‌انگیز گرداگرد قلعه، کانال‌ها و سیستم پیچیده آب‌رسانی و انبارهای متعدد ذخیره آب و آذوقه، می‌توانسته مردمان داخل قلعه را در برابر هجوم هر بیگانه‌ای تا ماه‌ها ایمن نگه دارد.

قلعه نویزرشاه

این قلعه باستانی، در شمال آبادی گرمارود بناشده و دژی مستحکم و تسخیرناپذیر بوده است. از این قلعه دیواره‌ها، اتاق‌ها و مخازن آن هنوز پابرجاست.

لمبسر در سه کیلومتری شمال شرقی شهر رازمیان قرار دارد و مستحکم‌ترین و بزرگ‌ترین دژ منطقه الموت بوده است که تاریخ ساخت آن به پیش از اسلام بازمی‌گردد.

کیا بزرگ امید در سال ۴۸۹ این قلعه را به تصرف خود درآورده و پس از بازسازی شروع به توسعه آن کرد. مخازن بزرگ آب و غلات، دیواره‌های دو لایه سنگی در جبهه شرقی، دروازه‌های ورودی در شمال و جنوب قلعه و اختلاف ارتفاع ۱۵۰ متری آن، برج‌های متعدد نگهبانی و سیستم شگفت‌آور آب‌رسانی این قلعه را از دیگر دژها ممتاز کرده است.

«قلعه شیرکوه»

قلعه شیرکوه در محل تلاقی رود الموت و طالقان رود ساخته‌شده و در نزدیکی روستای باغدشت قرار دارد. این قلعه که گلوگاهی برای رویارویی با مهاجمان به شمار می‌آمده، دسترسی بسیار دشواری دارد، دره‌های عمیق گرداگرد قلعه، برج‌های بلند دیده‌بانی، هشت مخزن بسیار بزرگ ذخیره آب و آذوقه، تنور بزرگ سنگی و قلعه ایذایی برجک در نزدیکی دژ اصلی از ویژگی‌های قلعه شیرکوه است.

آرامگاه سنگی حسن‌آباد و کاروانسرای سنگی پیچ بن

این دو بنای تاریخی نیز ازجمله آثار مهم منطقه الموت به شمار می‌روند. آرامگاه سنگی حسن‌آباد که متعلق به دوره ساسانی است بر فراز تپه‌ای مشرف‌به روستای حسن‌آباد قرار دارد. کاروانسرای سنگی پیچ بن نیز در عصر صفوی بناشده و در نزدیکی آخرین روستای الموت و بر سر راه قدیمی قزوین به تنکابن واقع‌شده است.

از دیگر جاذبه‌های گردشگری تاریخی الموت می‌توان به دژهای «شمس کلایه» در شمال شهری به همین نام و دژ «قسطین لار» در غرب روستای قسطین لار و «قلعه زرکندو» اشاره کرد که هرکدام با شگفتی‌های خاص خودش، روایتگر تاریخ پر رمز و راز و پرتلاطم این منطقه و یادآور ازخودگذشتگی‌های مردمانش است.

دریاچه اوان

الموت جاذبه‌های طبیعت‌گردی بسیاری دارد اما شاید شناخته‌شده‌ترین آن‌ها دریاچه اوان باشد.

اگر مسیر قزوین و الموت را که مسیری تماشایی و پر از دشت‌های سرسبز و البته کوهستانی و صعب‌العبور و پر از گردنه‌های خطرناک و بسیار زیباست را ادامه دهید و از «رجایی دشت» بگذرید حدود ۳ ساعت که راه بپیمایید به یک دوراهی می‌رسید، یک‌راه به سمت الموت می‌رود و راه دیگر به دریاچه اُوان، پس از طی ۸ کیلومتر  و عبور از روستای سرسبز زرآباد، گردنه آخر را که رد کنید، دریاچه اُوان دیده می‌شود.

این دریاچه زیبا با محیط پیرامون باصفایش و در مساحتی حدود هفت هکتار در ۷۰ کیلومتری قزوین قرار دارد و همچون نگینی میان چهار حلقه روستای اوان، وربن، زواردشت و زر آباد قرار دارد.

اُوان دریاچه‌ای با مساحت ۷۰ هزار مترمربع در ارتفاع ۱۸۱۵ متری از سطح دریا و در میان چهار روستای اوان، وربن، زوار دشت و زرآباد واقع‌شده است.

آب دریاچه اوان از چشمه‌های درون جوش دریاچه تأمین می‌شود و چشم‌انداز این دریاچه بادرختان دست کاشت و گیاهان رسته در بیرون و درون آن، بی‌نهایت لطیف و ساده است.

ایام نوروز با شکوفا شدن فضای سبز پیرامون دریاچه، اوان محل مناسبی برای تفرج و ماهیگیری به‌ویژه گذراندن روز طبیعت استعمق دریاچه طبق آخرین برآوردی که یک گروه غواصی در سال ۹۲ انجام دادند برابر با ۶.۸ متر اندازه‌گیری شده است، هیچ رودی به دریاچه نمی‌ریزد و آب آن از چشمه‌های جوشانی که از کف دریاچه به بالا می‌آید تأمین‌شده  و از سرریز آب دریاچه، مزارع کشاورزی اطراف تغذیه می‌شود.

ایام نوروز با شکوفا شدن فضای سبز پیرامون دریاچه، اوان محل مناسبی برای تفرج و ماهیگیری به‌ویژه گذراندن روز طبیعت است.

حیات‌وحش و پوشش گیاهی ارزشمند

غیر از گونه‌های درختی دست کاشت مانند بید، چنار، تبریزی، سیب، آلبالو، گیلاس، سنجد، فندق و گردو، گیاهان علفی مانند گون، کنگر، شیرین‌بیان، گونه‌های مختلف دیگر از خانواده گرامینه هم در حوزه آبخیز اوان وجود دارند.

از گیاهان داخل دریاچه هم می‌توان به نی بن در آب و گیاهان غوطه‌ور خوشاب و چنگال آبی اشاره کرد.

وجود گونه‌های متعدد در جوار دریاچه محیط طبیعی دل‌انگیزی ایجاد کرده و زیبایی خاصی به دریاچه بخشیده است که همین ویژگی یکی از اصلی‌ترین عوامل جذابیت این محیط طبیعی برای گردشگرانی است که از محیط آپارتمانی و هوای آلوده شهرها رنج می‌برند.

گذشته از گونه‌های گیاهی از گونه‌های جانوری اطراف اوان می‌توان به کل و بز، خرس قهوه‌ای، روباه، شغال، گرگ، گراز، سیاه‌گوش «گربه وحشی»، انواع عقاب‌ها، شاهین، جغد، کبک، فاخته، دارکوب، سبزقبا، زاغ و انواع گنجشک‌سانان، لاک‌پشت و خرچنگ اشاره کرد.

همچنین انواع ماهی ازجمله قزل‌آلای رنگین، کپور و اردک‌ماهی نیز در آب اوان زندگی می‌کنند که همه‌ساله با آغاز فصل بهار فصل ماهیگیری نیز در این دریاچه آغاز می‌شود.

غارهای زیبای الموت نگاهی به شگفتی‌های طبیعت

الموت در کنار دریاچه شناخته‌شده اوان، چشمه‌سارهای جوشان و غارهای باستانی و طبیعی زیادی دارد که از دیگر جاذبه‌های طبیعت‌گردی منطقه به شمار می‌آیند.

غار ولی با قدمتی ۲۵۰ میلیون ساله که در پنج کیلومتری جنوب غربی روستای گشنه رود قرار دارد از یک تالار اصلی و چند تالار فرعی برخوردار است.

نقاشی‌های روی دیواره‌های «غار حاجت خانه» هم نشان می‌دهد که در گذشته‌های دور این غار محل زندگی انسان بوده است. غار حاجت خانه در پنج کیلومتری شمال روستای آکوجان قرار دارد.

زمین شناسان عمر «غار سفیدآب» را تا ۲۹۰ میلیون سال تخمین می‌زنند. این غار با دهلیزهایی عمودی و چاه روهای فراوان در پنج کیلومتری روستایی به نام سفیدآب قرار دارد.

استان قزوین با داشتن جاذبه‌های تاریخی و گردشگری و طبیعت زیبا و بکر خود می‌تواند ایام فرح‌بخش و خوشی توأم با نشاط برای خانواده‌ها فراهم کند و تجربه شیرینی از سفر را در تعطیلات سال نو به ثبت برساند.

خوشبختانه طبیعت استان قزوین با وجود رشد غیرقابل‌مهار زندگی صنعتی و شهرنشینی در مرکز استان و استان‌های مجاور که تهران و کرج در رأس آن‌ها قرار دارند، همچنان با برخورداری از جاذبه‌های ارزشمند خدادادی می‌تواند محل مناسبی برای لحظه‌ای آسودن از زندگی شهری و آپارتمانی شهرهای بزرگ باشد.

گردشگران می‌توانند در کنار برخورداری از جاذبه‌های طبیعی اوان از سایر جاذبه‌های طبیعی استان قزوین نظیر  جنگل‌ها، روستاها و چشمه‌های معدنی طارم، چشمه‌های آبگرم و روستاهای آوج و تاکستان نیز برخوردار شوند و در کنار سفر به دریاچه اوان خاطره خوشی از تفرج در میان جاذبه‌های طبیعی استان قزوین را تجربه کنند.

نوروز قزوین زیبا و دیدنی است و مردم خون گرم و مهمان‌نواز این خطه با سوغات و صنایع‌دستی و شیرینی‌های لذیذ خود منتظر ورود گردشگران داخلی و خارجی هستند تا ایام خوشی را برای هم‌وطنان مهیا کنند.

دشت دریا سر

دشت دریاسر تنکابن، با زیبایی‌های منحصر به فرد و طبیعتی که هر چهار فصل سال، جلوه‌ای برای خودنمایی دارد، در ناحیه جنوبی شهر تنکابن و در منطقه دوهزار با چشم‌اندازی از کوه الموت آرام گرفته است. 

در ناحیه جنوبی شهر تنکابن و در منطقه دوهزار  دشت دریاسر آرام گرفته، دشتی که به بهشت اردیبهشت ایران شهرت دارد. دشت دریاسر بین چهار کوه محصور شده است. از ضلع جنوب غربی کوه الموت، بلندترین کوهی است که این دشت را احاطه کرده است.


نیک که بنگریم، این دشت مرزی است که پوشش سبز و جنگلی شمال ایران را به پوشش برفی و یخچالی کوه الموت متصل می‌کند.

دشت دریاسر تنکابن

به دلیل موقعیت استراتژیکی این منطقه در فصول مختلف شاهد مناظر کم نظیری هستیم. سطح این دشت در حد فاصل بهار و بخصوص در اردیبهشت ماه پر از گل‌های زرد رنگ بابونه می‌شود که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. از جالب‌ترین ویژگی‌های این دشت این است که در کف آن ده‌ها چشمه وجود دارد و آب از میان سبزه‌ها به بیرون می‌جوشد به گونه‌ای که در فصل بهار به سختی می‌توان مکان خشکی را در دشت پیدا کرد و زیباتر از این‌ها،  اینکه رودخانه‌ای پر آب که از ارتفاعات سیالان سرچشمه گرفته است از وسط این دشت وسیع در جریان است.

دشت دریاسر تنکابن

همه این زیبایی‌ها به علاوه کوه‌های پوشیده شده از جنگل‌های انبوه در اطراف دشت و قله سیالان با یخچال‌های بزرگ که در مقابل خود نمایی می‌کند شاهد این مدعاست که دشت دریاسر را بهشت اردیبهشت ایران بخوانیم. وجود کوه‌های تنگ لات خان بن، سیاه کل و کل تلا و درخت‌های ازگیل و آلوچه جنگلی بر جاذبه‌های منحصر به فرد این دشت افزوده است.

دشت دریاسر تنکابن

مسیر دسترسی به دشت دریاسر تنکابن

پس از رسیدن به شهر تنکابن در ناحیه غربی استان مازندران، مسیر جاده دوهزار را پی بگیرید تا به دوراهی امامزاده قاسم برسید. در سمت چپ جاده مسیری به سمت دره می‌رود که انتهای آن به روستای عسل محله"خواهد رسید. پس از آن باید حدود یک تا یک و نیم ساعت کوهپیمایی کرده و بعد از عبور از تپه‌ها و چشمه‌های بین راه به دشت دریاسر می‌رسید.

بهترین فصل برای بازدید از دشت دریاسر تنکابن

همه ساله در اواسط اردیبهشت ماه و با روییدن گل‌های زرد رنگ، همایش‌های کوهپیمایی زیادی با حضور گروه‌های کوهنوردی از سراسر ایران در دریاسر برگزار می‌شودهمه‌ی فصل‌های دریاسر زیباست. بهار با گلها و چشمه‌هایش، تابستان با شبهای ستاره باران و شهاب بارانش، پاییز با برگ‌ریزان روی‌ای‌اش و زمستان با کوه‌های پر برفش

دشت دریاسر تنکابن

قلعه الموت

دژ الموت در شمال شرقی روستای گازرخان(قصر خان) و بر فراز صخره‌ای به ارتفاع ۲۱۶۳ متر از سطح دریا که بلندی صخره از زمین‌های پیرامون خود ۲۰۰ متر و گسترده دژ ۲۰۰۰۰ متر مربع می‌باشد قرار دارد.
  قلعه الموت یکی از قلعه های منحصر به فرد تاریخی در ایران است. مردم محلی قلعه الموت را بانام "قلعه حسن" می شناسند. این قلعه از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است.

قسمت شرقی بلندتر است و به قلعه بالا یا قلعه بزرگ‌تر معروف می‌باشد.

طول دیواره قلعه ۱۲۰ و عرض آن در نقاط مختلف بین۱۰ تا۳۵ متر و متفاوت است.

تنها راه ورود به قلعه الموت در انتهای ضلع شمال شرقی، چند متر پایین تر از برج شرقی قلعه قرار دارد. در این محل تونلی در تخته سنگ بریده شده است که ۶ متر طول دارد.


در دامنه جنوبی کوه قلعه، خندقی به طول تقریبی ۵۰ متر و ۲ متر عرض وجود دارد که برای آنکه مهاجمان نتوانند به قلعه راه پیدا کنند آن را از آب پر می‌کردند.

این قلعه در شوال ۶۵۴ هجری قمری به دستور هلاکو خان و زمان حمله به ایران به آتش کشیده شده و بعد از آن به عنوان زندان مورد استفاده بوده است.


حفاری‌هایی که در دوره قاجار برای یافتن گنج در قلعه الموت انجام شده است، سبب ویرانی قلعه شده است.