سفر به الموت و ماهیگیری در «اوان

«غار» و «قلعه» و طبیعت زیبا؛ سفر به الموت و ماهیگیری در «اوان»

منطقه زیبای الموت در استان قزوین با داشتن قلعه‌های تاریخی متعدد ازجمله «حسن صباح»، غارهای شگفت‌انگیز، دریاچه زیبای «اوان» و چشم‌اندازهای طبیعی پذیرای میهمانان نوروزی است.

با توجه به اهمیت و نقش رسانه‌ها در رونق صنعت گردشگری به‌عنوان یکی از محورهای تحقق اقتصاد مقاومتی تمرکز بر تولید محتوای رسانه‌ای اثربخش در این حوزه در دستور کار قرارگرفته است.

در این راستا ضمن ایجاد باکس معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران‌زمین در صفحه اصلی خبرگزاری مهر در قالب مجموعه گزارش‌هایی ضمن معرفی ظرفیت‌های حوزه گردشگری هر استان بستری برای تقویت ایران‌گردی، ارتقای زیرساخت‌ها در این بخش و همچنین حمایت از بخش خصوصی برای به حرکت درآوردن چرخ‌های صنعت گردشگری فراهم خواهد شد.

در این گزارش مروری بر برخی از جاذبه‌های گردشگری متنوع استان قزوین خواهیم داشت.

سفر به الموت

منطقه الموت یا رودبار الموت در سلسله جبال البرز، در شمال شرقی استان قزوین، جنوب مازندران و گیلان، شرق طالقان و غرب رودبار زیتون قرار دارد.

زبان این مردم تاتی و به قولی دیلمی است. زبان رایج در کوهستان جنوب گیلان که گستره منطقه کوهستانی اشکور تا علی‌آباد منجیل و از شمال تا سراوان رشت و شمال قزوین و کوه‌های غرب مازندران را در برمی‌گیرد.

الموت بخش بزرگی از استان را در قالب دو بخش الموت به مرکزیت شهر معلم کلایه و بخش رودبار شهرستان به مرکزیت شهر رازمیان در خود جای‌داده است.

منطقه الموت در دامنه کوه‌های سر به فلک کشیده البرز مرکزی و در حاشیه دره بزرگ شاهرود قرار دارد.

این سرزمین کهن و افسانه‌ای، در طول تاریخ فرازوفرودهای تاریخی بسیاری به خود دیده که به نام اسماعیلیان و به‌ویژه حسن صباح اوجی دیگر یافته و همواره موردتوجه گردشگران، جهانگردان و پژوهشگران بسیاری بوده است.

بقایای قلعه شیرکوه، قلعه لمبسر، نویزرشاه، ایلان سپید، قلادوش و بسیاری قلعه‌های دیگر در کنار طبیعت بکر و چشم‌اندازهای زیبای رود گرمارود، اندج رود و رود الموت و نینه رود که همگی به شاهرود می‌ریزند جاذبه‌های طبیعت‌گردی و گردشگری بسیاری برای منطقه و استان قزوین فراهم کرده‌اند.

جاذبه‌هایی باشکوه و به‌غایت زیبای این منطقه شامل دژهای کهن، نمای الموت از فراز قلعه‌ها، درخت چنار خونبار زرآباد، غار حاجت خانه اکوجان، آرامگاه‌های سنگی شاه کوه و حسن‌آباد است که بیش از۳۰ بنای مذهبی تاریخی دیگر را نیز باید به آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری الموت اضافه کنیم.

الموت با طبیعت بکر و آیین‌های مردمان صمیمی‌اش، می‌تواند مقصدی بسیار جذاب برای گردشگران علاقه‌مند به تاریخ، طبیعت و فرهنگ کشورمان باشد.

قلعه الموت

قلعه الموت در تاریخ این سرزمین نقش بسیار مهم و پررنگی داشته و سال‌ها از دژهای مهم اسماعیلیان و مرکز فرمانروایی آنان بوده است. این قلعه در شمال روستای گازرخان و در سال ۲۲۶ هجری قمری توسط «حسن بن زید علوی» بنا شد و در شب چهارشنبه ششم رجب ۴۸۳ هجری قمری به تصرف حسن صباح درآمد.

خندق‌های سنگی و پرتگاه‌های رعب‌انگیز گرداگرد قلعه، کانال‌ها و سیستم پیچیده آب‌رسانی و انبارهای متعدد ذخیره آب و آذوقه، می‌توانسته مردمان داخل قلعه را در برابر هجوم هر بیگانه‌ای تا ماه‌ها ایمن نگه دارد.

قلعه نویزرشاه

این قلعه باستانی، در شمال آبادی گرمارود بناشده و دژی مستحکم و تسخیرناپذیر بوده است. از این قلعه دیواره‌ها، اتاق‌ها و مخازن آن هنوز پابرجاست.

لمبسر در سه کیلومتری شمال شرقی شهر رازمیان قرار دارد و مستحکم‌ترین و بزرگ‌ترین دژ منطقه الموت بوده است که تاریخ ساخت آن به پیش از اسلام بازمی‌گردد.

کیا بزرگ امید در سال ۴۸۹ این قلعه را به تصرف خود درآورده و پس از بازسازی شروع به توسعه آن کرد. مخازن بزرگ آب و غلات، دیواره‌های دو لایه سنگی در جبهه شرقی، دروازه‌های ورودی در شمال و جنوب قلعه و اختلاف ارتفاع ۱۵۰ متری آن، برج‌های متعدد نگهبانی و سیستم شگفت‌آور آب‌رسانی این قلعه را از دیگر دژها ممتاز کرده است.

«قلعه شیرکوه»

قلعه شیرکوه در محل تلاقی رود الموت و طالقان رود ساخته‌شده و در نزدیکی روستای باغدشت قرار دارد. این قلعه که گلوگاهی برای رویارویی با مهاجمان به شمار می‌آمده، دسترسی بسیار دشواری دارد، دره‌های عمیق گرداگرد قلعه، برج‌های بلند دیده‌بانی، هشت مخزن بسیار بزرگ ذخیره آب و آذوقه، تنور بزرگ سنگی و قلعه ایذایی برجک در نزدیکی دژ اصلی از ویژگی‌های قلعه شیرکوه است.

آرامگاه سنگی حسن‌آباد و کاروانسرای سنگی پیچ بن

این دو بنای تاریخی نیز ازجمله آثار مهم منطقه الموت به شمار می‌روند. آرامگاه سنگی حسن‌آباد که متعلق به دوره ساسانی است بر فراز تپه‌ای مشرف‌به روستای حسن‌آباد قرار دارد. کاروانسرای سنگی پیچ بن نیز در عصر صفوی بناشده و در نزدیکی آخرین روستای الموت و بر سر راه قدیمی قزوین به تنکابن واقع‌شده است.

از دیگر جاذبه‌های گردشگری تاریخی الموت می‌توان به دژهای «شمس کلایه» در شمال شهری به همین نام و دژ «قسطین لار» در غرب روستای قسطین لار و «قلعه زرکندو» اشاره کرد که هرکدام با شگفتی‌های خاص خودش، روایتگر تاریخ پر رمز و راز و پرتلاطم این منطقه و یادآور ازخودگذشتگی‌های مردمانش است.

دریاچه اوان

الموت جاذبه‌های طبیعت‌گردی بسیاری دارد اما شاید شناخته‌شده‌ترین آن‌ها دریاچه اوان باشد.

اگر مسیر قزوین و الموت را که مسیری تماشایی و پر از دشت‌های سرسبز و البته کوهستانی و صعب‌العبور و پر از گردنه‌های خطرناک و بسیار زیباست را ادامه دهید و از «رجایی دشت» بگذرید حدود ۳ ساعت که راه بپیمایید به یک دوراهی می‌رسید، یک‌راه به سمت الموت می‌رود و راه دیگر به دریاچه اُوان، پس از طی ۸ کیلومتر  و عبور از روستای سرسبز زرآباد، گردنه آخر را که رد کنید، دریاچه اُوان دیده می‌شود.

این دریاچه زیبا با محیط پیرامون باصفایش و در مساحتی حدود هفت هکتار در ۷۰ کیلومتری قزوین قرار دارد و همچون نگینی میان چهار حلقه روستای اوان، وربن، زواردشت و زر آباد قرار دارد.

اُوان دریاچه‌ای با مساحت ۷۰ هزار مترمربع در ارتفاع ۱۸۱۵ متری از سطح دریا و در میان چهار روستای اوان، وربن، زوار دشت و زرآباد واقع‌شده است.

آب دریاچه اوان از چشمه‌های درون جوش دریاچه تأمین می‌شود و چشم‌انداز این دریاچه بادرختان دست کاشت و گیاهان رسته در بیرون و درون آن، بی‌نهایت لطیف و ساده است.

ایام نوروز با شکوفا شدن فضای سبز پیرامون دریاچه، اوان محل مناسبی برای تفرج و ماهیگیری به‌ویژه گذراندن روز طبیعت استعمق دریاچه طبق آخرین برآوردی که یک گروه غواصی در سال ۹۲ انجام دادند برابر با ۶.۸ متر اندازه‌گیری شده است، هیچ رودی به دریاچه نمی‌ریزد و آب آن از چشمه‌های جوشانی که از کف دریاچه به بالا می‌آید تأمین‌شده  و از سرریز آب دریاچه، مزارع کشاورزی اطراف تغذیه می‌شود.

ایام نوروز با شکوفا شدن فضای سبز پیرامون دریاچه، اوان محل مناسبی برای تفرج و ماهیگیری به‌ویژه گذراندن روز طبیعت است.

حیات‌وحش و پوشش گیاهی ارزشمند

غیر از گونه‌های درختی دست کاشت مانند بید، چنار، تبریزی، سیب، آلبالو، گیلاس، سنجد، فندق و گردو، گیاهان علفی مانند گون، کنگر، شیرین‌بیان، گونه‌های مختلف دیگر از خانواده گرامینه هم در حوزه آبخیز اوان وجود دارند.

از گیاهان داخل دریاچه هم می‌توان به نی بن در آب و گیاهان غوطه‌ور خوشاب و چنگال آبی اشاره کرد.

وجود گونه‌های متعدد در جوار دریاچه محیط طبیعی دل‌انگیزی ایجاد کرده و زیبایی خاصی به دریاچه بخشیده است که همین ویژگی یکی از اصلی‌ترین عوامل جذابیت این محیط طبیعی برای گردشگرانی است که از محیط آپارتمانی و هوای آلوده شهرها رنج می‌برند.

گذشته از گونه‌های گیاهی از گونه‌های جانوری اطراف اوان می‌توان به کل و بز، خرس قهوه‌ای، روباه، شغال، گرگ، گراز، سیاه‌گوش «گربه وحشی»، انواع عقاب‌ها، شاهین، جغد، کبک، فاخته، دارکوب، سبزقبا، زاغ و انواع گنجشک‌سانان، لاک‌پشت و خرچنگ اشاره کرد.

همچنین انواع ماهی ازجمله قزل‌آلای رنگین، کپور و اردک‌ماهی نیز در آب اوان زندگی می‌کنند که همه‌ساله با آغاز فصل بهار فصل ماهیگیری نیز در این دریاچه آغاز می‌شود.

غارهای زیبای الموت نگاهی به شگفتی‌های طبیعت

الموت در کنار دریاچه شناخته‌شده اوان، چشمه‌سارهای جوشان و غارهای باستانی و طبیعی زیادی دارد که از دیگر جاذبه‌های طبیعت‌گردی منطقه به شمار می‌آیند.

غار ولی با قدمتی ۲۵۰ میلیون ساله که در پنج کیلومتری جنوب غربی روستای گشنه رود قرار دارد از یک تالار اصلی و چند تالار فرعی برخوردار است.

نقاشی‌های روی دیواره‌های «غار حاجت خانه» هم نشان می‌دهد که در گذشته‌های دور این غار محل زندگی انسان بوده است. غار حاجت خانه در پنج کیلومتری شمال روستای آکوجان قرار دارد.

زمین شناسان عمر «غار سفیدآب» را تا ۲۹۰ میلیون سال تخمین می‌زنند. این غار با دهلیزهایی عمودی و چاه روهای فراوان در پنج کیلومتری روستایی به نام سفیدآب قرار دارد.

استان قزوین با داشتن جاذبه‌های تاریخی و گردشگری و طبیعت زیبا و بکر خود می‌تواند ایام فرح‌بخش و خوشی توأم با نشاط برای خانواده‌ها فراهم کند و تجربه شیرینی از سفر را در تعطیلات سال نو به ثبت برساند.

خوشبختانه طبیعت استان قزوین با وجود رشد غیرقابل‌مهار زندگی صنعتی و شهرنشینی در مرکز استان و استان‌های مجاور که تهران و کرج در رأس آن‌ها قرار دارند، همچنان با برخورداری از جاذبه‌های ارزشمند خدادادی می‌تواند محل مناسبی برای لحظه‌ای آسودن از زندگی شهری و آپارتمانی شهرهای بزرگ باشد.

گردشگران می‌توانند در کنار برخورداری از جاذبه‌های طبیعی اوان از سایر جاذبه‌های طبیعی استان قزوین نظیر  جنگل‌ها، روستاها و چشمه‌های معدنی طارم، چشمه‌های آبگرم و روستاهای آوج و تاکستان نیز برخوردار شوند و در کنار سفر به دریاچه اوان خاطره خوشی از تفرج در میان جاذبه‌های طبیعی استان قزوین را تجربه کنند.

نوروز قزوین زیبا و دیدنی است و مردم خون گرم و مهمان‌نواز این خطه با سوغات و صنایع‌دستی و شیرینی‌های لذیذ خود منتظر ورود گردشگران داخلی و خارجی هستند تا ایام خوشی را برای هم‌وطنان مهیا کنند.

غذاهای سنتی قزوین

استان قزوین، از قدیمی‌ترین استان‌های کشور به دلیل احاطه شدن توسط رشته‌ کوه‌های البرز مرکزی، کوه‌های رامند و خرقان از موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی جالب و منحصربه‌فردی برخوردار است که بی‌تاثیر در ایجاد تنوع غذایی و غذاهای بومی و محلی آن نیست. غذاها و شیرینی‌های سنتی این استان، نه تنها در سراسر ایران بلکه در کشورهای دیگر نیز از آوازه و محبوبیت بی‌نظیری برخوردار است. با ما همراه باشید تا کمی از عطر و طعم این خوراکی‌های خوشمزه را زیر زبانتان مزه مزه کنید.

قیمه نثار

01

قیمه نثار، از محبوب‌ترین و در عین حال معروف‌ترین غذاهای سنتی استان قزوین محسوب می‌شود. کم‌تر گردشگری است که وارد این استان شده و به چشیدن طعم و مزه‌ی این غذای لذیذ نپردازد. غذایی که اکثرا، هنگام برپایی مهمانی‌های بزرگ خانوادگی، ایام عید، دید و بازدید و مراسم و تشریفات مهم توسط میزبان انتخاب و برای میهمانان عزیز، سرو می‌شود. مردم استان قزوین برای تهیه‌ی قیمه نثار از برنج آب‌کش،گوشت گوسفندی، خلال پرتقال، پیاز داغ، زعفران، زرشک، خلال بادام، خلال پسته، رب گوجه‌فرنگی و برخی از ادویه‌های خوش‌عطر و خوش‌طعم که به ادویه‌ی مخصوص قیمه نثار معروف هستند، استفاده می‌کنند. آن‌ها معمولا این غذا را همراه با سبزی خوردن و ماست سرو می‌کنند. پیشنهاد می‌کنیم هنگام سفر به این شهر زیبا، حتما این غذای بی‌نظیر و منحصربه‌فرد بومی را امتحان کرده و از طعم فوق‌العاده‌ی آن لذت ببرید.

کوکو شیرین

03

یکی دیگر از غذاهای بومی استان قزوین که مملو از ادویه‌ها و چاشنی‌های معطر است. مردم این استان معمولا این غذا را در کنار غذاهای دیگر میل می‌کنند. غذایی شیرین و بسیار پرطرفدار که نشان‌دهنده‌ی علاقه‌ی آن‌ها به انواع خوراکی‌های شیرین و تنقلاتی همچون آجیل و … است. مردم استان قزوین برای تهیه‌ی این غذای لذیذ از سیب‌زمینی، زعفران، تخم مرغ، ماست، روغن، پودر هل، آرد، شکر و گلاب استفاده می‌کنند.

شیرین‌پلو

07

غذایی سنتی با طعمی شیرین، تلخی هر پیامد یا خستگی برجای‌مانده از یک روز سخت کاری را از تن هر انسانی بیرون می‌برد. مردم استان قزوین برای تهیه‌ی این غذای لذیذ و دوست‌داشتنی از برنج، خلال پرتقال شیرین شده، شربت قوام آمده، خلال بادام، خلال پسته، زعفران ساییده شده، کره، سیب‌زمینی و سینه‌ی مرغ استفاده می‌کنند.

دُیماج

04

دُیماج یا دُگماژ، از دیگر غذاهای سنتی استان قزوین است که اغلب در فصل گرم تابستان تهیه و میل می‌شود. این خوراکی جالب، با ترکیبی از تکه‌های نان لواش خشک، پنیر، خیار، سبزی خوردن، گردو، پیاز داغ، زردچوبه و در صورت تمایل هندوانه تهیه می‌شود. از نکات جالب توجه در مورد این غذای سنتی می‌توان به نحوه‌ی میل کردن آن اشاره کرد. مردم قزوین برای خوردن دیماج از دستان خود برای لقمه کرن استفاده می‌کنند و پس از شکل دادن به لقمه‌ی دلخواه، آن را میل می‌کنند. البته برخی دیگر با کمک استکان کمر باریک برای لقمه گرفتن دیماج بهره می‌برند.

آش دوغ قزوین

05

یکی از آش‌هایی که مختص استان قزوین بوده و به عنوان غذای سنتی و بومی این استان، به شمار می‌رود. در واقع یکی از راحت‌ترین آش‌هایی است که هر کدبانوی ایرانی می‌تواند آن را تهیه کند. طعم پیازداغ و سیرداغ در کنار گوشت قلقلی، بسیار عالی و دوست‌داشتنی به نظر می‌رسد. مردم استان قزوین در تهیه‌ی این آش سنتی، وسواس زیادی در انتخاب مواد اولیه به خود راه نمی‌دهند و اغلب از موادی مانند نخود، لوبیاقرمز، عدس، برنج، سبزی آش، دوغ چکیده، پیاز داغ، سیرداغ و نعناداغ استفاده می‌کنند. البته گاهی‌اوقات ممکن است بنابر سلیقه و ذائقه‌ی آشپز و افراد خانواده، موادی به این آش اضافه یا از آن کسر شود. آن‌ها پس از طبخ آش دوغ، گوشت‌ قلقلی‌های سرخ شده را روی آن ریخته و سرو می‌کنند. توصیه می‌کنیم که اگر به استان قزوین سفر کردید، از این آش فوق‌العاده و لذیذ، نوش جان کنید.

آش ماش پیازو

02

نوع دیگری از آش‌های سنتی در استان قزوین به شمار می‌آید. مردم استان قزوین، برای طبخ این آش خوشمزه و لذیذ، علیرغم تمام آش‌های تهیه شده در سراسر جهان، از سبزی استفاده نمی‌کنند. مواد اصلی اولیه در تدارک آش ماش پیازو را برنج آشی، عدس، ماش، لوبیاقرمز، لوبیاچشم‌بلبلی، گوشت، پیاز، دارچین، پیازداغ، نمک و فلفل تشکیل می‌دهند. شاید طبخ آش بدون سبزی، بدور از تصور باشد؛ ولی درست کردن و چشیدن این غذای لذیذ، خالی از لطف نخواهد بود.

جوجه بروستد

08

شاید نتوان از جوجه بروستد، به عنوان غذای سنتی یا محلی استان قزوین یاد کرد؛ اما قطعا این غذای بسیار لذیذ، از محبوب‌ترین و رایج‌ترین غذاهایی است که توسط مردم این استان مصرف می‌شود. غذایی تهیه شده از مرغ که همراه یاران همیشگی‌اش سیب‌زمینی سرخ کرده، سوپ شیر، نان باگت و خیارشور میل می‌شود. آن‌ها جوجه بروستد را شب و به عنوان وعده‌ی غذایی شام، مصرف می‌کنند. شاید به نظر نرسد، اما از راحت‌ترین غذاهایی است که تهیه‌ی آن، زمان زیادی از شما نخواهد گرفت.

قلعه الموت

این سفر از آن سیاحت‌های پرخطر و هیجان‌انگیز نیست. این‌ بار باید عاشق تاریخ باشید تا لذت اصلی را تجربه کنید. خودتان را در میان قلعه‌ای نظامی ببینید که سال‌ها درگیر تنش‌ بوده است. این قزوین است، قلعه الموت.
سفری به قلعه الموت؛ یک دژ نظامی واقعی

قلعه الموت یکی از قلعه‌های منحصربه‌فرد تاریخی در ایران است. دژ الموت در شمال شرقی روستای گازرخان (قصر خان) و بر فراز صخره‌ای به ارتفاع ۲۱۶۳ متر از سطح دریا که بلندی صخره از زمین‌های پیرامون خود ۲۰۰ متر و گسترده دژ 20  هزار متر مربع است، قرار دارد.

این کوه از نرمه گردن (میانه نرمه‌لات و گرمارود) شروع شده و به طرف مغرب ادامه پیدا کرده است. صخره‌های پیرامون قلعه که رنگ سرخ و خاکستری دارند، در جهت شمال شرقی به جنوب غربی کشیده شده‌اند. پیرامون دژ از هر چهارسو پرتگاه است و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی است که کوه هودکان با فاصله‌ای نسبتاً زیاد بر آن مشرف است.

حسن صباح در سال ۴۸۶ هجری قمری این قلعه را تصرف کرد و اکنون به نام دژ حسن صباح نیز نامیده می‌شود. عمده شهرت دژ به علت فعالیتهای نظامی-امنیتی حسن صباح درآن بوده است.

قلعه الموت را مردم محل «قلعه حسن» نیز می‌نامند. این قلعه از دو بخش غربی و شرقی تشکیل شده است. قسمت باختری که دارای ارتفاع بیش‌تری است به نام جورقلا (یعنی قلعه بالا) و پیلاقلا (یعنی قلعه بزرگ) خوانده می‌شود.

طول قلعه حدود یک صد و بیست متر و عرض آن در نقاط مختلف بین ده تا سی و پنج متر متغیر است. دیوار شرقی قلعه بالا یا قلعه بزرگ که از سنگ و ملاط گچ ساخته شده است، کم‌تر از سایر قسمت‌ها آسیب دیده است. طول آن حدود ده متر و ارتفاع آن بین چهار تا پنج متر است. در طرف جنوب، در داخل صخره اتاقی کنده شده که محل نگهبانی بوده است. در جانب شرقی این اتاق، دیواری به ارتفاع دو متر وجود دارد که پی آن در سنگ کنده شده و پشت کار آن نیز از سنگ گچ بنا شده است و نمای آن از آخر است. در جانب شمال غربی قلعه بالا نیز دو اتاق در داخل سنگ کوه کنده‌اند.

در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد که اگر آب آن را کاملاً تخلیله کنند، دوباره پرآب می‌شود. احتمال می‌دهند که این چاله با حوض جنوبی ارتباط داشته باشد. در پای این اتاق، دیوار شمالی قلعه به طول دوازده متر و پهنای یک متر قرار دارد که از سطح قلعه پایین‌تر واقع شده است و پرتگاه مخوفی دارد. در جانب جنوب غربی این قسمت قلعه، حوضی به طول هشت متر و عرض پنج متر در سنگ کنده‌اند که هنوز هم بر اثر بارندگی‌های زمستان و بهار پر از آب می‌شود. در کنج جنوب غربی این حوض، درخت تاک کهن‌سالی که هم‌چنان سبز و شاداب است، جلب توجه می‌کند.

این قسمت از قلعه، به احتمال زیاد، همان محلی است که حسن صباح مدت سی و پنج سال در آن اقامت داشته و پیروان خود را رهبری می‌نموده است. در جانب شرقی قلعه، پاسداران قلعه و افراد خانواده‌های آنها ساکن بوده‌اند در حال حاضر، آثار کمی از دیوار جنوبی این قسمت باقی‌مانده است. در جانب شمال این دیواره، ده آخور برای چارپایان، در داخل سنگ کوه‌کنده شده است. گذشته از آثار دیوار جنوبی، دیوار غربی این قسمت به ارتفاع دو متر هم چنان پابرجاست؛ ولی از دیوار شرقی اثری دیده نمی‌شود.

در این سمت، سه آب انبار کوچک در دل سنگ کنده‌اند و چند اتاق نیز در سنگ ساخته شده که در حال حاضر ویران شده‌اند. بین دو قسمت قلعه؛ یعنی قلعه بالا و پایین، میدانگاهی قرار دارد که بر گرداگرد آن، دیواری محوطه قلعه را به دو قسمت تقسیم کرده است. در حال حاضر، در میان میدان آثار فراوانی به صورت توده‌های سنگ وخاک مشاهده می‌شود که بی‌شک باقی‌مانده بناها و ساختمان‌های فراوانی است که در این محل وجود داشته و ویران گشته‌اند.
به‌طور کلی باید گفت، قلعه‌الموت که دو قلعه بالا و پایین را در بر می‌گیرد، به صورت بنای سترگی بر فراز صخره‌ای سنگی بنا شده و دیوارهای چهارگانه آن به تبعیت از شکل و وضع صخره‌ها ساخته شده‌اند؛ از این رو عرض آن به‌خصوص در قسمت‌های مختلف فرق می‌کند.

از برج‌های قلعه، سه برج گوشه‌های شمالی و جنوبی و شرقی هم‌چنان برپای‌اند و برج گوشه شرقی آن سالم‌تر است. دروازه و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی قرار دارد. مدخل راه منتهی به دروازه، از پای برج شرقی است و چند متر پایین‌تر از آن واقع شده است. در این محل، تونلی به موازات ضلع جنوب شرقی قلعه به طول شش متر و عرض دو متر و ارتفاع دو متر در دل‌سنگ‌های کوه کنده شده است.
با گذشتن از این تونل، برج جنوبی قلعه و دیوار جنوب غربی آن، که روی شیب تخته سنگ ساخته شده است، نمایان می‌شود.

این دیوار بر دشت وسیع گازرخان که در جنوب قلعه قرار دارد، مشرف است؛ به نحوی که دره الموت رود از آن دیده می‌شود. راه ورود به قلعه با گذشتن از کنار برج شرقی و پای ضلع جنوب شرقی، به طرف برج شمالی می‌رود. از آنجا که راه ورود آن در امتداد دیوار، میان دو برج شمالی و شرقی، واقع شده است استحکامات این قسمت، از سایر قسمت‌ها مفصل‌تر است و آثار برج‌های کوچک‌تری در فاصله دو برج مزبور دیده می‌شود. دیوارهای اطراف قلعه و برج‌ها، در همه جا، دارای یک دیوار پشت‌بندی است که هشت متر ارتفاع دارد و به موازات دیوار اصلی بنا شده است و ضخامت آن به دو متر می‌رسد. از آنجا که در تمام طول سال، گروه زیادی در قلعه سکونت داشته و به آب بسیار نیاز داشته‌اند؛ سازندگان قلعه با هنرمندی خاصی اقدام به ساخت آب انبارهایی کرده‌اند و به کمک آب‌روهایی که در دل سنگ کنده‌اند، از فاصله دور، آب را بر این آب انبارها سوار می‌کرده‌اند.

در پای کوه‌الموت، در گوشه شمال شرقی، غار کوچکی که از آب رو مجراهای قلعه بوده، دیده می‌شود. آب قلعه از چشمه «کلدر» که در دامنه کوه شمال قلعه قرار دارد، تأمین می‌شده است. مصالح قسمت‌های مختلف قلعه، سنگ (از سنگ کوه‌های اطراف)، ملات‌گچ، آجر، کاشی و تنپوش‌هایی سفالی به قطر ۱۰ سانتی‌متر است. آجرهای بنا که مربع شکل و به ضلع بیست و یک سانتی‌متر و ضخامت پنج سانتی‌مترند، در روکار بنا به کار برده شده‌اند. در ساختمان دیوارها، برای نگهداری دیوارها و متصل کردن قسمت‌های جلو برج‌ها به قسمت‌های عقب، در داخل کار، کلاف‌های چوبی به‌طور افقی به کار برده‌اند. از جمله قطعات کوچک کاشی که در ویرانه‌های قلعه به دست آمده، قطعه‌ای است به رنگ آبی آسمانی با نقش صورت آدمی که قسمتی از چشم و ابرو و بینی آن کاملاً واضح است. امروزه در دامنه جنوبی کوه هودکان که در شمال کوه قلعه‌الموت واقع شده است، خرابه‌های بسیاری دیده می‌شود که نشان می‌دهد روزگاری بر جای این خرابه‌ها، ساختمان‌های بسیاری وجود داشته است.

این قلعه در شوال ۶۵۴ هجری قمری به‌دستور هلاکو به آتش کشیده و ویران شد و از آن پس به‌عنوان تبعیدگاه و زندان مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از سال ۹۳۰ هجری قمری و ابتدای حکومت شاه طهماسب صفوی تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری قلعه کالبدی سالم داشته است. متأسفانه حفاری‌هایی که در دورهٔ قاجار برای یافتن گنج در قلعهٔ الموت انجام شده، سبب ویرانی آن شده‌است.

مسیر دسترسی
از تهران در مسیر اتوبان تهران-قزوین حرکت کرده و در انتهای اتوبان و چند کیلومتر قبل از قزوین ( 2 کیلومتر بعد از عوارضی) مسیر فرعی سمت راست اتوبان که با تابلو «الموت» نشان داده شده است را ادامه دهید. پس از طی مسافت تقریبی40 کیلومتر، به رجایی دشت می‌رسید. با طی مسافت تقریبی 50 کیلومتر و گذشتن از "دیکین"،"معلم کلایه" و "شهرک" به روستای "شترخان" خواهید رسید. بلافاصله بعد از عبور از روستای شتر خان وارد مسیر فرعی سمت چپ شده و با طی مسافت تقریبی 9 کیلومتر به روستای "گازرخان" می‌رسید. قلعه در مجاورت این روستا واقع شده است.

لوازم ضروری
کارت شناسایی، داروهای شخصی، قمقمه آب کفش پیاده روی، کوله یک روزه، کلاه و عینک آفتابی، زیرانداز، لباس گرم و بادگیر.

لوازم پیشنهادی
دوربین عکاسی و کرم ضد آفتاب.

هزینه تور بین 60 تا 70 هزار تومان