روز پایتخت تمدن

به بهانه نامگذاری اول شهریور به نام شهر همدان؛

گذری به شهر پایتخت تمدن ایران

امروز به مناسبت زادروز ابوعلی سینا، فیلسوف و پزشک ایرانی، روز پایتخت تاریخ و تمدن ایران است.

   اول شهریور همزمان با زاد روز ابوعلی سینا روز پزشک و روز همدان نامگذاری شده است. هَمِدان، هَمَدان یا به گویش محلی هِمِدان یکی از کلان‌شهرهای ایران در منطقه  غربی و کوهستانی است. این شهر در دامنه کوه الوند و در بلندای ۱٬۷۴۱ متری از سطح دریا واقع شده‌است و از مناطق سردسیر ایران به شمار می‌آید. 

همدان قدیمی‌ترین شهر ایران و از کهن‌ترین شهرهای جهان است. در سال ۱۳۸۵ مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای همدان را «پایتخت تاریخ و تمدن ایران» اعلام کرد. همدان اولین پایتخت نخستین شاهنشاهی ایران، مادها بوده‌ است. با این حال قدیمی ترین آثار یافت‌شده از محوطه باستانی هگمتانه و نیز کتیبه‌های گنج‌نامه مربوط به دوران هخامنشیان هستند. همچنین این شهر در روزگار هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، آل بویه و سلجوقیان نیز یکی از پایتخت‌های کشور بوده‌ است. هرودوت بنای همدان را در سده هشتم پیش از میلاد در دوران مادها به دست دیاکو ذکر کرده است. این استان از لحاظ جمعیت، چهاردهمین و از لحاظ مساحت، بیست و سومین استان کشور محسوب می‌شود.

این شهر از لحاظ جمعیت چهاردهمین شهر پرجمعیت ایران به شمار می‌آید و در مرداد سال ۱۳۸۸ به عنوان یکی از کلانشهرهای ایران معرفی شد. در سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۴ خورشیدی مهندس آلمانی کارل فریش طرحی مدرن را برای همدان طراحی کرد که از نوع نقشه‌های شعاعی محسوب می‌شود اما امروزه به دلیل تراکم جمعیت و طرح شعاعی، ترافیک مرکز شهر بسیار زیاد است. به این میدان ۶ خیابان اصلی شهر وصل شده‌اند.

در این استان و شهر های آن، آثار تاریخی بسیاری موجود است، که می توان به:  
حمام حاج آقاتراب نهاوند از آثار دوره قاجار است که در بافت قدیمی شهر نهاوند واقع شده و از قسمت‌های تون، حمام سرد و گرم، حجره شاه نشیر، خزینه تشکیل شده، و شامل تزئیناتی نظیر نبرد رستم با دیر سفید، آهک‌بری و کاشی‌کاری است.

غار علی‌صدر تنها غار تالابی ایران و از معدود غارهای آبی جهان است. علی‌صدر بزرگ‌ترین غار آبی جهان می‌باشد. محوطه غار دالان‌های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعدد دارد.از مجموعه رشته آب‌ها، دریاچه بزرگی در درون غار بوجود آمده، از این رو نفوذ به غار تنها با قایق میسر است. زمین‌شناسان قدمت سنگ‌های این غار را به دوره ژوراسیک از دوران دوم زمین‌شناسی (۱۹۰-۱۳۶ میلیون سال قبل) نسبت می‌دهند.

 

مجسمه شیر سنگی احتمالا متعلق به دوره مادها است. تپه‌ای که در حال حاضر مجسمه شیر سنگی بر روی آن واقع شده تپه باستانی است زیرا تابوت متعلق به دوره اشکانی در محل کشف شد. در سال ۳۱۹ ه. ق مردآویج دیلمی قصد داشت یکی از آن‌ها را به ری منتقل کند ولی چون موفق نشد، پنجه‌های یکی از شیرها را شکست و دیگری را به طور کامل تخریب کرد. مهندس سیحون طراح و معمار آرامگاه بوعلی آن را در محل فعلی نصب کرد.

هگمتانه پایتخت شاهنشاهی ماد‌ها و پایتخت تابستانی هخامنشیان و اشکانیان بود. این شهر کهن، نخستین پایتخت ایران بوده و به همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا، از معدود شهرهای باستانی جهان است که همچنان زنده و مهم است.

یونانیان هگمتانه را اِکباتان می‌خواندند که یونانی شده هگمتانه است. هرودوت این شهر را ساخته دیااکو دانسته و گفته است که هفت دیوار داشته که هر کدام به رنگ یکی از سیاره‌ها بوده‌اند.

تکوک (ریتون) طلایی بز کوهی هگمتانه از آثار باستانی دوره هخامنشی است که در هگمتانه کشف شده است. این ریتون به شکل سر یک بز کوهی ساخته شده است. تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه در "موزه ایران باستان” نگهداری می‌شود.

سنگ‌نبشته‌های گنج‌نامه نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشاه است که بر دل یکی از صخره‌های کوه الوند حکاکی شده‌است. کتیبه‌ها هر کدام در ۳ ستون ۲۰ سطری به زبان‌های پارسی باستان، بابلی و عیلامی قدیم نوشته شده‌اند.

متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفته‌ا و پهنایی معادل ۱۱۵ سانتی‌متر دارد. متن بابلی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن عیلامی در ستون سوم قرار دارد.

گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی "میدان امامزاده عبدالله” شهر همدان قرار دارد. این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچ‌بری بعد از اسلام در همدان است. بر اساس شناسنامه فنی بنا، این گنبد یکی از یادمانهای متعلق به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شده بود.در دوره‌های بعد با ایجاد سردابی در زیر زمین به مقبره آن خاندان تبدیل گردیده ‌است. 

برج قربان یکی از آثار تاریخی قرون هفتم یا هشتم هجری است که در محل زندهای شهر همدان بین چهار باغ شهید مدنی و خیابان طالقانی جنب دبیرستان ابن سینا واقع است این بنا مدفن شیخ السلام حسن بن عطار حافظ ابو العلاء همدانی و جمعی از امرای سلجوقی است. عثکل جد اعلای او عرب تبار بوده ولی او و پدرانش همدانی بوده‌اند.

مسجد جامع همدان. در کتاب هگمتانه آمده که این مسجد نیز به سبک مساجد دورۀ فتحعلی شاه قاجار در تهران، قزوین، و چند شهر دیگر ساخته شده است و امکان دارد شروع ساخت این بنا در زمان فتحعلی شاه و یا آغاز سلطنت محمدشاه قاجار بوده باشد.از حسین بن محمدتقی، مشهور به عندلیب، نقل شده که مسجد بنای قدیم‌تری داشته و بعد‌ها تعدادی از شبستان‌های آن تجدید بنا شده است.

آرامگاه یا بُقعه اِستِر و مردخای جزء مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان ایران و جهان است. وجود این زیارتگاه، عامل مهمی در شکل‌گیری و تداوم حضور جامعه یهودی در همدان بوده است. در بالای دیوار مقبره، کتیبه‌ای به زبان عبری و به صورت برجسته گچ‌بری شده است. خطوط عبری روی صندوق استر، و گچ‌بری‌های برجسته، متعلق به سده‌های هشتم و نهم هجری است. 

آرامگاه حبقوق متعلق به یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل که حدود ۷۰۰ قبل از میلاد زندگی می‌کرده و نگهبان معبد بزرگ یهودیان در اورشلیم بوده ‌است. بر اساس یک روایت در سال ۵۴۸ قبل از میلاد، کورش پادشاه ایران، در جنگی بابل را تصرف و دستور آزادی کلیه اسرا و زندانیان یهود را صادر کرد.

حبقوق پس از آزادی به ایران مهاجرت کرد و در شهر تویسرکان ساکن شد. این آرامگاه یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی ایران محسوب می‌شود.

مقبره باباطاهر در دو شهر همدان و خرم‌آباد وجود دارد. آرامگاه باباطاهر عریان مربوط به دوره معاصر در میدان باباطاهر همدان واقع شده است. باباطاهر که حدوداً در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری می‌زیسته، از شعرا و عرفای بزرگ روزگار خویش است.

 

مقبره باباطاهر در خرم‌آباد یکی از بناهای تاریخی و فرهنگی این شهر است. ساختمان مقبره که مربوط به دوره خوارزمشاهی است در ضلع غربی قلعه فلک‌الافلاک و در محله‌ای که نزد مردم خرم‌آباد به دَرب باوطاهر معروف است قرار گرفته است.

آرامگاه بوعلی سینا بنای یادبود شیخ‌الرئیس ابن سینا فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی است که در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده است. بنای ابتدایی این آرامگاه در زمان قاجاریه ساخته شد.در سال ۱۳۳۰ طرح و نقشه بنای فعلی توسط مهندس هوشنگ سیحون به سبک معماری قرنی که بوعلی سینا در آن می‌زیسته از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ‌دار اسلامی یعنی برج گنبد قابوس در شهر گنبد کاووس اقتباس شد.

مقبره سیف‌الدوله از نوع گورهای غیرمذهبی است و دارای پلان ۴ ضلعی می‌باشد. ۴ ضلعی گنبد دارای پیشینه‌ی دوگانه است که یک بخش آن‌‌همان آتشکده ساسانیان و یا ۴ طاق است و دیگری به دوره قاجاریه و حتی بعد از آن می‌رسد. در این مقبره علاوه بر قبر سیف‌الدوله، گورهای امیرالمؤید و نوه سیف الدوله و ۷ قبر دیگر قرار دارد.

قلعه اردلان (اشتران) مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان تویسرکان، روستای اشتران واقع شده است. این قلعه یادآور جنگ‌های ایران و روسیه است.

شهر پنهان یا زیرزمینی سامن که احتمالا شهری مخفی در دوره پیش از اشکانی بوده، در شهر سامن در ۱۵ کیلومتری ملایر قرار دارد. این شهر زیرزمینی احتمالا به دوره پیش از اشکانی تعلق دارد و از برخی فضاهای آن برای خاکسپاری مردگان استفاده شده است.بر اساس یافته‌ها می‌توان احتمال داد که نخستین بار این فضاهای معماری به منظور انجام مراسم مذهبی خاصی، احتمالا آیین میترا، مورد استفاده بوده است.

یخچال میرفتاح در دوران قاجاریه ساخته شده و ارتفاع آن از کف تا گنبد ۱۲ متر و از سطح تا منبع ذخیره یخ ۴ متر است. این یخچال قدیمی داراى دو در، یکى به شکل دهلیز مخصوص ریزش و تخلیه یخ و دیگرى در اصلى است که با پلکان به قسمت انتهایى یخدان و محل برداشت یخ منتهى مى‌شود.

در قسمت بیرونى و داخلى یخدان دو ردیف خشت به کار رفته که حالت عایق داشته و در تابستان مانع از نفوذ گرما و ذوب شدن یخ مى‌شده است.
آرامگاه یوشع بن نوح (پیامبر یهود) در نزدیکی ملایر در دامنه باغات روستای سیاه کمر ساخته شده است. این برج که به مقبره بابا حسین (یا ددحسین) معروف است، آرامگاه یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل، حضرت یوشع بن نوح است که در گذشته مورد توجه یهودیان ساکن منطقه بوده است.

درخشش امسال یکی از شهر های همدان!
اردیبهشت سال جاری ، شهرستان لالجین به عنوان شهرجهانی سفال جهان انتخاب شد که این خود به نوعی باعث جذب و توجه گردشگران خارجی و داخلی به این شهر بیشتر شود.

این شهر جهانی در حمله مغول‌ها و دیگری در یورش افغان‌ها. یورش افغان‌ها به سرکردگی محمود افغان از رئیسان طایفه غلجایی که در اواخر دوره صفویه به شهرهای بزرگ و کوچک ایران همچون اصفهان، قزوین و کاشان تاخته و به کشتار و چپاول مردم پرداختند، ویرانگرتر از سایر موارد بوده‌است؛ چراکه هنوز هم کلمات اوغان (افغان) و ازبک در ذهن سالخوردگان تداعی ترس را به همراه دارد.
حمدالله مستوفی در نزهةالقلوب راجع به لالجین می‌نویسد:همدان ولایتش پنج ناحیت دارد. اول فریوار در حوالی شهر است تا دو فرسنگی (در سمت اسدآباد) هفتاد و پنج پاره دیه‌است و شهرستانه و لالجین و فخرآباد و قاسم‌آباد و کوشک‌باغ و... از حساب فریوار است.

غذاهای سنتی همدان

استان همدان، یکی از کهن‌ترین مناطق کشور است که قدمت آن به هشتصد سال پیش از میلاد مسیح (ع) بازمی‌گردد و از مردمی با فرهنگ غنی و آداب غذایی جالب و منحصربه‌فرد برخوردار است.

طبق بیانات مسئولان تغذیه و سلامتی استان همدان، بیشترین غذاهای محلی و سنتی این استان را غذاهایی مانند آبگوشت و آش تشکیل می‌دهند که خود یکی از علل سلامت و مغذی بودن عادت غذایی مردم این خطه از کشور محسوب می‌شود. تنوع غذایی بیشماری که در برنامه‌ی غذایی آن‌ها مشاهده می‌شود، بسیار جالب و در نوع خود مثال‌زدنی است. غذاهایی همچون: آش بروش، کباب سرداشی، آبگوشت قرمه‌سبزی، تله کنجی، تاماشی، سرکوله، آش خشکبار، آش هویج و جو، خورشت غوره بادمجان، آبگوشت کلم، آش آماج، آش برنج همدان، آش سیب و غوره، کوفته مخصوص همدان، آبگوشت فلفل همدان، آش بادمجان ملایر، انگشت پیچ و آش مخصوص همدانی تنها بخشی از غذاهای سنتی و محلی این استان را تشکیل می‌دهند. در ادامه به معرفی برخی از این غذاهای بومی و لذیذ خواهیم پرداخت. 

آش برنج همدان

استان همدان یکی از نقاطی است که مردم آن به خوردن غذاهای آبکی مانند آش و آبگوشت علاقه‌ی بسیاری زیادی دارند. به گونه‌ای که اکثر غذاهای سنتی و بومی تهیه شده توسط بانوان و مادران کدبانوی این بخش از کشور را تنوع جالبی از این نوع غذاها دربرگرفته است. آش برنج همدان، غذایی است بومی، مقوی، سالم و بسیار پرطرفدار که به دلیل حضور برنج، عدس و آب قلم، تامین‌کننده‌ی برخی از مواد مغذی و مورد نیاز بدن انسان به شمار می‌رود. آشپزهای هنرمند این استان زیبا و قدیمی، با ترکیب موادی مانند: برنج، گشنیز، عدس، آب قلم، نمک و ماست، به طبخ و تهیه‌ی این خوراک مفید می‌پردازند. کارشناسان تغذیه مصرف این غذا را برای درمان یا جلوگیری از سرماخوردگی بسیار مفید و ضروری می‌دانند. بنابراین مصرف آن در فصول سرد سال بویژه زمستان بسیار تاکید شده است.

آبگوشت قرمه‌ی همدان

قرمه سبزی یکی از غذاهای اصیل و بسیار دوست‌داشتنی کشور به شمار می‌آید که در بین خانواده‌ها از محبوبیت چشم‌گیری برخوردار است. مردم استان همدان، آبگوشت جالب و لذیذی به نام آبگوشت قرمه‌سبزی را در برنامه‌ی غذاهای محلی و بومی خود طبخ و میل می‌کنند که در نوع خود جالب و منحصربه‌فرد به نظر می‌رسد. طعم و عطر سبزی قرمه، پیاز داغ و سیب‌زمینی به همراه لیموعمانی وسوسه‌انگیز و اشتهاآور جلوه می‌کند. بانوان و آشپزهای استان همدان با ترکیب موادی همچون: لیموعمانی، پیازداغ عسلی، تخم‌مرغ، سیب‌زمینی، ماست ساده‌ی پرچرب، سبزی‌قورمه، گوشت گوسفندی، لویباقرمز، نمک، زردچوبه و فلفل این غذای بومی و لذیذ را طبخ می‌کنند.

آش بادمجان ملایر

ملایر یکی از شهرستان‌های تابع استان همدان است که غذاهای اصیل و بومی این ناحیه از کشور، بسیار لذیذ و در سراسر ایران از شهرت و محبوبیت فراوانی برخوردار است. آش بادمجان ملایر نیز یکی از این غذاهای بومی و محلی است که توسط بانوان کدبانوی این شهرستان تهیه و طبخ می‌شود. آنچه در تدارک این خوراک بومی بسیار جالب و ستودنی است، حضور موادی همچون عدس و بلغور است که به دلیل مواد مغذی و مفید موجود در آن‌‌ها، از جمله خوراکی‌هایی محسوب می‌شوند که مصرف آن‌ها توسط پزشکان و کارشناسان تغذیه برای حفظ سلامتی بسیار تاکید و سفارش شده است. مادران و بانوان هنرمند و باسلیقه‌ی شهرستان ملایر با ترکیب بادمجان، بلغور گندم، گوشت گوسفندی، پیاز، عدس، سیر، نعناع، زردچوبه، فلفل و روغن، این غذای مقوی و خوشمزه را طبخ کرده و اعضای خانواده‌ی خود را به صرف خوراکی لذیذ و مقوی میهمان می‌کنند.

آش آماج همدان

یکی دیگر از غذاهای محلی و اصیل استان همدان، آش آماج نام دارد که در برخی دیگر از استان‌های کشور نیز تهیه و طبخ می‌شود. البته ممکن است در دستور پخت و مواد اولیه‌ی ترکیبی تفاوت‌هایی بین آش آماج مردم استان همدان و دیگر مناطق کشور وجود داشته باشد که خود از تنوع غذایی و سبک تهیه‌ی غذاهای بومی و اصیل کشورمان حکایت دارد. مردم استان همدان با استفاده از موادی مانند: آماج، سبزی آش (تره و پیازچه)، پیازداغ، سیر، عدس، لوبیا چشم‌بلبلی، تخم‌مرغ، نمک، فلفل، زردچوبه و روغن به طبخ و تدارک این غذای اصیل و محلی می‌پردازند. حضور تخم‌مرغ در کنار عدس و لوبیا چشم‌بلبلی، قطعا طعمی جالب و منحصربه‌فرد را به این خوراک دوست‌داشتنی خواهد بخشید. پیشنهاد می‌کنیم هنگام سفر به این شهر زیبا و کهن، از آش آماج معروف آن نیز میل کنید.

آش هویج و جو

هویج یکی از مواد غذایی مفید و بسیار ضروری برای حفظ سلامت جسمی بدن محسوب می‌شود که به دلیل طعم شیرین، آب فراوان و ویتامین‌های مورد نیاز بدن، می‌توان در طبخ و تهیه‌ی غذاهای متنوعی از جمله انواع خورشت، حلوا، شیرینی، پلو و آش مورد استفاده قرار داد. جو نیز یکی دیگر از مواد غذایی شگفت‌انگیز و مورد نیاز بدن انسان است که کارشناسان تغذیه و سلامتی مصرف آن‌ را به دفعات توصیه کرده‌اند. در رژیم غذایی مردم استان همدان، غذایی سنتی با ترکیب این دو ماده‌ی مغذی و مهم تهیه و طبخ می‌شود که به آش هویج و جوی همدان معروف است. غذایی لذیذ، خوش‌عطر و بسیار مقوی که از طرفداران بسیاری در بین خانواده‌های این استان، برخوردار است. بانوان کدبانو و خوش‌سلیقه‌ی این خطه از کشور با ترکیب موادی همچون: هویج، جو، نخود، بلغور جو، پیازداغ، گوشت چرخ‌کرده، کشک، نمک و روغن این آش لذیذ و دوست‌داشتنی را تهیه می‌کنند.

آش خشکبار

خشکبار یکی از محبوب‌ترین خوراکی‌های موجود در رژیم غذایی مردم کشور محسوب می‌شود. مصرف این مواد لذیذ و دوست‌‌داشتنی در کنار اعضای خانواده لذتی دوچندان را به همراه خواهد داشت. استفاده از آلبالوی خشک، آلوی خشک، برگه‌های لذیذ و ملس خشک و بسیاری دیگر از این خوراکی‌های مطبوع و دوست‌داشتنی در طبخ انواع غذاهای اصیل ایرانی، تنوعی جالب و شگفت‌انگیز را در غذاهای طبخ شده‌ی بومی و سنتی جای‌جای میهن‌مان ایجاد کرده‌ که بسیار ستودنی است. مردم استان همدان، با استفاده از انواع خشکبار، غذایی اصیل و بومی را طبخ و تهیه می‌کنند که به آش خشکبار مشهور است. مادران هنرمند و بانوان باسلیقه‌ی این استان با ترکیب موادی مانند: آلبالو خشکه، برگه‌ی هلو، آلوی ترش خشک‌شده، رشته‌ی آشی، شیره‌ی انگور، سرکه، نمک، فلفل، زردچوبه، پیاز، نعناع، نخود، لویبا، گوشت استخوان‌دار، عدس و سبزی آش (در صورت تمایل تره‌کوهی) به تهیه و تدارک این غذای اصیل و سنتی می‌پردازند. قطعا طعم انواع خشکبار استفاده شده در کنار حبوبات و گوشت مصرفی، بسیار لذیذ، مطبوع و دلپسند خواهد بود. کارشناسان تغذیه مصرف انواع میوه‌های هسته‌داری مانند: آلبالو، آلو، هلو و ... را برای کمک به هضم و سیستم گوارش بدن بسیار لازم و ضروری معرفی کرده و استفاده از این نوع غذاها را که با ترکیب این‌گونه مواد خوراکی تهیه می‌شوند، به افرادی که از مشکلات گوارشی رنج می‌برند، توصیه می‌کنند.

آش همدان

با شروع فصل سرما، بازار طبخ و تهیه‌ی انواع آش‌های اصیل و بومی در استان همدان داغ داغ است. از عادات غذایی مردم این استان می‌توان به علاقه‌ی بسیار آن‌ها در استفاده از انگور هنگام میل کردن یا پس از مصرف انواع غذاها اشاره کرد. این میوه بسیار مقوی و پرخاصیت بوده و مصرف آن توسط پزشکان و کارشناسان تغذیه، برای سلامت بدن نیز بسیار توصیه و تاکید شده است. آش ویژه‌ی استان همدان، یکی از چندین غذاهای بومی و سنتی این استان محسوب می‌شود که بسیار لذیذ و دوست‌داشتنی است. بانوان و مادران هنرمند و خوش‌سلیقه‌ی این خطه از کشور، با به کارگیری هنر آشپزی خود، به طبخ این غذای بومی و مطبوع می‌پردازند. خوراکی که با ترکیب مواد غذایی مانند: بلغور گندم، کشک، پونه‌ی خشک، کره و نمک، آش مخصوص همدان را تهیه و طبخ می‌کنند. حضور بلغور گندم به دلیل داشتن فیبر و انرژی فراوان از ارزش غذایی بسیاری برخوردار است. این ماده‌ی غذایی کمک شایانی به جلوگیری از گرفتگی عروق و ایجاد بیماری‌های قلبی، به دلیل حضور ویتامین E خواهد کرد. بنابراین توصیه می‌کنیم، مصرف این آش لذیذ را در برنامه‌ی غذایی خود و خانواده‌تان، قرار دهید.

آش کاچی همدان

تهیه‌ی کاچی در رژیم غذایی مردم کشور، یکی از عادات غذایی خوب و تحسین‌برانگیز محسوب می‌شود. طبخ و مصرف غذایی بسیار مقوی و سرشار از مواد لازم بدن، توسط پزشکان و متخصصان تغذیه به دفعات توصیه و تاکید شده است. در نواحی مختلف کشور، دستور پخت و روش تهیه و طبخ کاچی با توجه به اقلیم و منطقه‌ی جغرافیایی و همچنین ذائقه و سلیقه‌ی مردم آن ناحیه، متفاوت خواهد بود. ولی استفاده از بلغور یا آرد گندم در تمامی کاچی‌های تهیه شده مشترک است. مردم استان همدان با استفاده از بلغور گندم، سیر، آب، کشک، نمک، فلفل و روغن حیوانی به طبخ و تهیه‌ی کاچی معروف همدان می‌پردازند. این غذا از خاصیت گرمی برخوردار است که برای بانوانی که به تازگی فرزنددار شده‌اند، بسیار مفید و ضروری است. البته مصرف زیاد این غذای بومی به دلیل استفاده از روغن حیوانی، برای افرادی که از چربی یا اضافه وزن برخوردارند، توصیه نمی‌شود.