آندروپوز چیست ؟

مدتی است که احساس می‌ کنید قدرت استخوان‌ها و حجم عضلات ‌‌تان کم شده، دچار اضافه وزن و بی‌ خوابی و افسردگی شده‌اید و … . این ها می‌ تواند نشانه‌ های آندروپوز (Andropause) یا یائسگی مردانه باشد.
از جمله عوامل بروز یائسگی مردانه، افزایش سن و کاهش میزان هورمون تستوسترون در بدن است که بر سلامت جسم و روان فرد اثر می‌ گذارد و عوارض آن از ۵۰ سالگی به بعد نمایان می‌ شود.

بررسی ‌ها نشان داده است، ۷ درصد مردان ۱۰ تا ۶۰ سال، ۲۲ درصد مردان ۶۰ تا ۸۰ سال و ۳۶ درصد مردان ۸۰ تا ۱۰۰ سال دچار کمبود تستوسترون هستند.

در مردان غدد هیپوتالاموس و هیپوفیز وظیفه کنترل ترشح تستوسترون را بر عهده دارند. ترشح نوعی هورمون به نام GnRH توسط هیپوتالاموس به هیپوفیز کمک می‌ کند تا هورمونی موسوم به LH را ترشح کند که بر سلول‌ های بدن (سلول‌های لیدیگ) تاثیر می‌ گذارد.

نشانه ‌های کاهش تستوسترون در مردان چندان قابل تشخیص نیست، چون مکانیسم‌ های کمکی نظیر تولید هورمون ‌های آندروژن توسط غدد فوق ‌کلیوی بر آن تاثیر می ‌گذارد. وقتی میزان ترشح تستوسترون کاهش می ‌یابد، بدن مقداری از هورمون پیش ساز تستوسترون را تبدیل به تستوسترون می‌ کند، اما از نشانه‌ های کاهش تستوسترون در بدن می ‌توان به سردرد، کاهش قدرت دید، کوتاهی قد در نتیجه ی پوکی استخوان و کم خونی جزیی اشاره کرد.

هورمون ‌درمانی جایگزین
هورمون درمانی جایگزین از سال ۱۹۹۰ در آمریکا به وجود آمد و طرفداران زیادی پیدا کرد، به طوری که تجویز آن بین سال ‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ به ۱۷۰ درصد رسید.

پزشکان معمولا تستوسترون را از راه درون عضله ‌ای یا زیرپوستی تزریق می ‌کنند. در مردانی که به اندازه کافی بدن شان تستوسترون تولید نمی ‌کند، دریافت این هورمون می ‌تواند مفید باشد و بر حجم ماهیچه ‌ای، اخلاق و خواب آن ها تاثیر بگذارد، اما به نظر نمی ‌رسد تزریق این هورمون بر میل جنسی و قدرت بدنی چندان تاثیری داشته باشد. البته باید به این موضوع نیز توجه داشت که هورمون درمانی جایگزین در مردان می ‌تواند خطراتی نیز به دنبال داشته باشد و پزشک مربوطه باید پروستات و میزان هموگلوبین خون را در مردان تحت معالجه، زیر نظر داشته باشد.

چگونه می‌ توان از کاهش تستوسترون جلوگیری کرد؟
به جز افزایش سن، عوامل بسیاری در کاهش تستوسترون دخیل هستند؛ به عنوان مثال، انجام ورزش های استقامتی، استرس و افسردگی می‌ تواند سبب کاهش ترشح هورمون تستوسترون شود. برخی تحقیقات نیز روشن کرده است که جایگاه اجتماعی مردان بر میزان ترشح تستوسترون در بدن شان تاثیر می‌ گذارد.

تحریک جنسی نیز سبب افزایش میزان تستوسترون در خون می ‌شود. محققان بیان داشته اند که تاثیر مواد غذایی بر میزان ترشح هورمون تستوسترون در مردان گیاهخوار و گوشتخوار یکسان است، اما میزان ترشح نوعی هورمون به نام SHBG در گیاهخواران بالاتر است که می ‌تواند سبب کاهش تستوسترون در دسترس شود. جالب ‌تر آن که میزان ترشح هورمون تستوسترون در افرادی که در ارتفاعات زندگی می‌ کنند، بسیار پایین ‌تر از میزان ترشح این هورمون در ساکنان سواحل دریاست.

عوامل کاهش دهنده ی ترشح تستوسترون

استرس
استرس اثری مخرب بر کارکرد غدد هیپوتالاموس و هیپوفیز که مراکز کنترل هورمون تستوسترون هستند، دارد. استرس همچنین سبب کاهش LH (هورمون محرک ترشح تستوسترون در سلول ‌های مردان) و کاهش کلی ترشح این هورمون در بدن می‌ شود. تحقیقات پژوهشگران ژاپنی روی موش ‌های آزمایشگاهی نشان داده است میزان ترشح تستوسترون در یک استرس شدید کاهش چشم ‌گیری پیدا می ‌کند.

کمبود خواب
کمبود خواب نیز بر میزان تستوسترون ترشحی در بدن تاثیر می ‌گذارد. تحقیقات پژوهشگران دانشگاه شیکاگو بر ۱۲ مرد سالم ۶۴ تا ۷۴ ساله نشان داده است که رابطه مستقیمی بین میزان خواب شبانه و میزان ترشح تستوسترون در روز وجود دارد.

دیابت و سندرم متابولیک
تحقیقات بسیاری ثابت کرده است بدن افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ و سندرم متابولیک که هر دو به چاقی پایین تنه یا فشار خون بالا دچار هستند، میزان تستوسترون کمتری نسبت به دیگران تولید می ‌کند. بین ۲۰ تا ۶۴ درصد مردان مبتلا به دیابت، تستوسترون کمی دارند. این موضوع به ویژه در مردان مسن بیشتر است.

افسردگی
پایین بودن تستوسترون خون می ‌تواند به دلیل افسردگی باشد. محققان در پژوهشی ۴۴ مرد افسرده ۴۰ تا ۶۵ سال را مورد بررسی قرار دادند و بین ساعت ۸ تا ۱۱ صبح، خون افراد ناشتا را بررسی کردند. نتایج بررسی‌ ها نشان داد میزان تستوسترون در افراد مبتلا به افسردگی کمتر از افراد سالم است. جالب است که مصرف تستوسترون در افراد جوان و سالخورده سبب از بین رفتن افسردگی می‌ شود.

آفت‌کش‌ها
مواد شیمیایی موجود در برخی آفت ‌کش‌ ها می‌ توانند ترشح هورمون‌ ها را مختل کنند. محققان دانشگاه هاروارد نشان دادند مردانی که با برخی آفت‌کش‌ها کار می‌ کنند، میزان تستوسترون خون شان در مقایسه با دیگر مردان پایین تر است.

محققان با بررسی پرونده پزشکی ۲۸۶ مردی که بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ به مرکز ناباروری ماساچوست مراجعه کرده بودند، متوجه شدند رابطه نزدیکی بین وجود مواد شیمیایی آفت‌کش‌ها در خون و پایین بودن میزان هورمون تستوسترون وجود دارد.

یائسگی

رئیس مرکز تحقیقات سلولی صارم عنوان کرد

مردان نیز یائسه می‌شوند + علائم

عکس

رئیس مرکز تحقیقات سلولی صارم با اشاره به اینکه برخلاف باور موجود، یائسگی تنها مختص زنان نبوده زیرا مردان نیز مبتلا می‌شوند که به یائسگی مردان "آندروپوز" می‌گویند،گفت: با کمک هورمون درمانی می‌توان سن یائسگی زنان را تا ۶۰ سالگی به تاخیر انداخت.

  ابوطالب صارمی رئیس مرکز تحقیقات سلولی صارم اظهار داشت: با افزایش سن زنان، ترشح هورمون‌های زنانه در آنان کاهش می‌یابد که در اثر کمبود ترشح این هورمون‌ها در سنین بالای 40 سال، عوارض یائسگی در زنان بوجود می‌آید و این امر بر کیفیت زندگی آنان به شدت تاثیر منفی برجای می‌گذارد.

وی با اشاره به اینکه عوارض پیش از شروع دوران یائسگی قبل از قطع کامل قاعدگی آغاز می شود و اغلب چند سال طول می کشد تا فرد به طور کامل یائسه شود، اظهار داشت: با وجود آنکه به دلیل تغییراتی که از نظر فیزیکی و روانی برای یک زن در این دوران اتفاق می افتد، این مقطع سنی مرحله ای دشوار در زندگی زنان به شمار می رود تا جایی که از منظر پزشکی با دوران بلوغ مقایسه می شود، متاسفانه زنان ما از آن آگاهی کافی نداشته که این امر کاهش کیفیت زنان را در این برهه زمانی به همراه دارد.

رئیس مرکز تحقیقات سلولی صارم با تاکید بر اینکه عوارض دوران قبل از یائسگی، شدیدتر از علایم دوران یائسگی است، یادآور شد: در شروع این دوران، کاهش استروژن با عوارض بسیار شدیدی همراه است که طی آن فرد دچار تغییرات فشار خون، سوءهاضمه، جوش زدن صورت، خشکی بدن، کاهش تمایل جنسی، بی خوابی، گرگرفتگی یا احساس سرما که ربطی هم به دمای محیط ندارد، می شود.

وی ادامه داد: از دیگر علایم یائسگی می‌توان به عصبانیت، زودرنجی، بدخلقی و بی حوصلگی اشاره کرد که مجموعه این عوامل بر مسایل خانوادگی و اجتماعی زنان آثار منفی زیادی برجای می‌گذارد.

به گفته صارمی با مشاوره و درمان‌های خاص می‌توان وضعیتی را برای زنان در آستانه یائسگی ایجاد کرد که حتی تا 60 سالگی یا بلکه بیشتر هم قاعدگی منظم داشته باشند تا جایی که آنان هرگز متوجه یائسگی خود نشوند.

وی ادامه داد: در صورت تجویز هورمون برای زنان در آستانه یائسگی، آنان دچار عوارض یائسگی از قبیل پوکی استخوان، بیماری‌های قلبی، خشکی بدن، لک صورت، ریزش مو و دیگر عوارض ناشی از کمبود هورمون‌های زنانه (استروژن) مانند احساس تحلیل رفتن نخواهند داشت.

رئیس مرکز تحقیقات سلولی صارم گفت: در صورتی که هورمون درمانی از حدود 50 سالگی آغاز نشود، شروع آن بعد از قطع کامل قاعدگی به دلیل از بین رفتن گیرنده های استروژن در بافت های هدف توصیه نمی شود. به این جهت توصیه می شود که برای داشتن قاعدگی منظم از دوران قبل از یائسگی از هورمون استفاده شود و این روش به گونه ای تداوم پیدا کند که زنان شروع یائسگی را احساس نکنند.

وی خاطرنشان ساخت: ضروری است، پزشکان قبل از تجویز هورمون های زنانه، آزمایش ها و معاینات لازم پزشکی را به ویژه از نظر چربی و فشار خون از فرد به عمل آورده در حین مصرف هورمون نیز فرد را مورد معاینات منظم پزشکی به ویژه در زمینه تست های کبدی، کلیوی و وضعیت ریه ها قرار دهند.

این متخصص زنان و زایمان اضافه کرد: زنانی که هورمون استروژن و پروژسترون مصرف می کنند، همچنین می بایست، هر 6 ماه یکبار مورد سونوگرافی رحم، ضمایم شکم، کبد و پستان قرار گیرند و هر دو سال یکبار برای ماموگرافی سینه مراجعه کنند.

وی تصریح کرد: افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن از قبیل  MS، مبتلایان به بیماری های کبدی، زخم معده، واریس، گلوکوم(آب سیاه چشم) و افراد دچارفشار خون بالا، اشخاص معتاد، الکلی و سیگاری گزینه های خوبی برای هورمون درمانی به شمار نمی‌روند.

صارمی گفت: هر چند برخی از داروهای گیاهی مانند سویا به دلیل دارا بودن استروژن برای کاهش علایم "وازوموتور" مانند سرد و گرمی و یا تنظیم خلقیات به کار برده می شود، اما شواهدی مبنی بر اینکه این گیاهان بتوانند، نیاز بدن را به این هورمون به طور کامل برطرف کنند، در دسترس نیست.

وی افزود: در صورتیکه یک زن در سنین باروری و قبل از کاهش ذخیره تخمدان هایش نسبت به ذخیره بافت تخمدان خود اقدام کند در سال‌های بعدی که ذخیره استروژن تخمدانش کاهش می‌یابد، می‌تواند از هورمون‌های طبیعی خود به جای دارو بهره گیرد.

رئیس مرکز تحقیقات سلولی صارم با اشاره به اینکه برخلاف باور موجود، یائسگی تنها مختص زنان نبوده که مردان نیز به آن مبتلا می‌شوند و به یائسگی مردان "آندروپوز" گفته می‌شود، تصریح کرد: علائمی مانند تغییرات رفتاری، عصبانیت، عرق کردن، گر گرفتن، احساس سرما، کاهش تمایلات جنسی، خستگی و به تدریج پیری زودرس، پوکی و شکستگی استخوان و حتی سرطان پستان در دوران یائسگی مردان نیز وجود دارد.

آب یخ همراه داشته باشید

این اختلال زنان یائسه در مکانهای گرم تشدید می‌یابد.
دکتر مهجور، متخصص زنان اظهار داشت: گر گرفتگی از علائم طبیعی است که در سنین یائسگی (متوسط 50 سالگی) رخ می‌دهد. این اختلال در 90 درصد از زنان یائسه وجود دارد که طول دوره آن می‌تواند از یک تا 5 سال ادامه داشته باشد.

وی افزود: گر گرفتگی زنان یائسه علامت آزار دهنده‌ای است که گاهی ممکن است زندگی عادی فرد را مختل کند.

این متخصص زنان توصیه داشت: از آنجا که گر گرفتگی در مکانهای گرم بیشتر اتفاق می‌افتد، بهتر است خانم‌ها کمتر وارد محیط‌های گرم شده، آب یخ را به همراه داشته و روزانه مصرف آب نرمال را رعایت کنند. گر گرفتگی توسط برخی درمان‌های دارویی و هورمونی قابل بهبود است که لازم است پیش از تجویز این داروها بررسی و چکاب‌های لازم انجام شود، چرا که برخی از این داروها درصد ابتلا به سرطان سینه را بالا می‌برد.