قدمت غار سهولان به ۷۰میلیون سال قبل باز میگردد.
اثر طبیعی ملی غار سهولان این منطقه که با مساحت بالغ بر 2 هکتار است.
اثر
طبیعی ملی غار سهولان با مختصات E363918 عرض جغرافیایی و E455655 طول
جغرافیایی در 30 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مهاباد در استان آذربایجان
غربی واقع گردیده است.
این
غار دارای یک حوضچه بزرگ و دالانهای متصل به هم با آبی زلال، عمق متوسط 11
متر، عرض 2 متر و طول 250 متر است. وجود استالاکتیتهای آهکی جلوه خاصی به
غار بخشیده است.
شکوه و عظمت غار و سرسبزی دره سهولان، زمینه ساز
جلب گردشگران به منطقه شده است. به دلیل نبود نور هیچ نوع گیاهی در این غار
نمی روید.از گونه های جانوری میتوان از کبوتر چاهی و خفاش نام برد.
در43کیلومتری شرق شهرستان مهاباد وسرراه جاده مهاباد-بوکان موسوم به جاده برهان قراردارد.
بازدیدکنندگان غار بایستی ازکنارروستای عیسی عبورکنند تابه روستاوغارسهولان برسند.
غار از دو بخش آبی خشکی تشکیل شده است که مجاور این بخش غار آهکی استف بنابراین دارای قندیلهای زیبا وفراوانی است.
عمیق ترین قسمت آبی غار52متر ومیانگین عمق آن20متر است، غارفعال بوده ودلیل فعالیت آن رشد قندیل ها است.
ارتفاع بخش خشکی غار به250متر میرسدکه مزین به قندیل های بسیا زیباست که بابرق رسانی انجام شده برای بازدیدکنندگان ملموس است .
موجوداتی
زنده درداخل غار وجوددارند که عمده آنها کبوتروخفاش استوهمچنین نوعی سخت
پوست شبه آرتیمیا درداخل آب یافت شده که مستلزم شناسایی بیشتراست.
درمحل
اتصال قسمت آبی با خشکی درعمق غار یا شیب تندوجودداردکه درانتهای ان تونلی
کنده شده وجودداردکهبه عقیده ی کارشناسان مربوطه راهی مخفی برای رسیدن به
قلعه ی بالای کوه بوده که براثر مرورزمان مسدود گشته است.
این غار
آبی با جلوههای طبیعی و با قندیلهای منحصر به فرد ویژهای که دارد در
دامنه رشته کوههایی بنام کوتر قرار دارد که بلندترین نقطه آن از سطح
دریاهای آزاد دارای ۲۲۰۰متر ارتفاع است.
این
غار دو دهانه دارد که ارتفاع دهانه اصلی آن در حدود ۱۷۶۵متر و به نام
"کونه کوتر" (لانه کبوتر) به دریچهای به عمق ۳۰متر راه دارد.
دهانه
دوم که در فاصله نه چندان دور از دهانه اصلی واقع شده در حدود ۱۷۹۵متر
ارتفاع داشته و به نام "کونه مالان" بصورت یک چاه طبیعی تا ساحل این دریاچه
۵۰متر ارتفاع دارد. محوطه ورودی مدخل این غار از سطح جاده بصورت قطعه
زمینی هموار و نعلی شکل پوشیده از چمن است که چندین درختچه نیز در دل
صخرههای غار از آن بیرون زده است.
با
گذر از محوطه بیرونی به دهانه غار میرسیم که ارتفاع آن از کف محوطه حدود
۳۰متر میرسد. محوطه غار به وسیله دالانی که آن نیز یکی از شگفتیهای
طبیعت است به دریاچه باز میشود که دراین دالان نقشهایی از دوران ماقبل
تاریخ را میتوان مشاهده کرد.
این دالان با ارتفاعی حدود ۵۰متر
بالاتر از اولین دریاچه غار قرار گرفته که با پلههای سیمانی طی مسیر ممکن
میشود. دریاچه اول حدود ۲۰۰متر مربع وسعت دارد که در واقع اسکله غار هم
محسوب میشود.
این
دریاچه نیز توسط دالانهایی به عرض یک تا دو متر به دریاچههای دیگری
منتهی شود که دیواره و سقف تالارهای آن مجموعهای از شگفتیها و عوارض
زیبای طبیعی است.
در اطراف دریاچه دوم علاوه بر یک خشکی ، شبه جزیرهای است که میتوان به راحتی از قایق برروی آن پیاده شد.
این دریاچه دارای گلوگاهها و ایوانهای بلندی است که انتهای یکی از گلوگاهها به تونلی میرسد که تاکنون کشف نشده است.
مطالعات
غارشناسان نشان میدهد که این غار بر اثر فعالیتهای زمین شناسی اواخر
دوره "کرتاسه" برمیگردد که قدمت آن به ۷۰میلیون سال قبل باز میگردد.