سلام
دادن با بینی (السلام بالخشوم) روشی شناخته شده برای مردم در شبه جزیره
العرب و برخی کشورهای عربی است که در ورای خود رمز و رازهای نهفته بسیاری
دارد.
آداب سلام و احوالپرسی با مهمانان از کشوری به کشور دیگر و از فرهنگی به
فرهنگ دیگر متغیر است. اغلب سلام و احوالپرسی با دست دادن و روبوسی انجام
می شود؛ اما شکل های دیگری از سلام و احوالپرسی در دنیای ما وجود دارد که
غیر منتظره و جالب هستند. سلام دادن با بینی (السلام بالخشوم) روشی شناخته
شده برای مردم در شبه جزیره العرب و برخی کشورهای عربی است که در ورای خود
رمز و رازهای نهفته بسیاری دارد.
مراحل سلام کردن با بینیدر
این نوع روش دو نفر وقتی یکدیگر را می بینند، پیش از آنکه سخنی بگویند از
یک تا سه بار بینی خود را به هم می کوبند. تعداد دفعات آن به جایگاه و
موقعیت اجتماعی افراد بستگی دارد. این روش مانند دست دادن است؛ با این
تفاوت که به جای دست از بینی استفاده میشود. اگر شخصی که در وهله اول اقدام
به جلو بردن بینی خود کرده دست راست خود را روی کتف سمت چپ فرد مقابل
قرار دهد، او هم باید در پاسخ همین حرکت را عینا اجرا کند. وقتی فرآیند
کوبیدن بینی پایان یافت و سه بار بینی خود را به هم کوبیدند، آنگاه شروع به
سلام و علیک زبانی می کنند.
اما
در مواجهه با افراد دنیا دیده و مسن فقط باید یک بار بینی خود را به بینی
او بکوبند و علاوه برآن سر فرد میانسال یا پیر را ببوسند. وقتی وارد یک
مهمانی می شوند اول به بزرگ جمع سلام می دهند و این حرکت را اجرا می کنند و
سپس از سمت راست شروع به دیده بوسی با مهمانان دیگر می کنند.
مصالحه و آشتی با بینی، کاملا تضمینیاگر
کسی هم قصد معذرت خواهی از کسی را داشته باشد به او می گوید (خشمک) یا
(هات خشمک) و به بینی او اشاره می کند. این جملات تضمین کننده مصالحه و
آشتی هستند. فرد مخاطب هم بی هیچ تعارفی باید دست از قهر و کینه بردارد و
با بینی خود با او مصافحه کند و این یعنی پایان درگیری و آغاز یک دوستی
دوباره.
اما چرا بینی؟!بینی
که در زبان عربی به آن (الانف) و یا (الخشم) گفته می شود، در فرهنگ مردان
عرب نشانه ای از عزت و احترام و نمادی از رفعت و قدرت است. در ادبیات
کلاسیک عربی و در مثل های بومی همواره از دو کلمه فوق استفاده می شود. برای
مثال می گویند: (فلان ذو انفة: فلانی اصالت و بزرگی دارد )، یا (مرغ انف
فلان بالتراب: بینی فلانی را به خاک مالید) و... .
بینی
جزء مهم در صورت و ابزاری برای تنفس است و بنا به ادعای آنان، استشمام بوی
افراد باعث ایجاد اعتماد میان آنها می شود. قیافه شناسان عرب در زمان های
گذشته با نگاه به بینی افراد می توانستند تشخیص دهند که فلان شخص به کدام
ایل و تبار تعلق دارد.
اما در سال های اخیر با شیوع بیماری های
مختلف از جمله آنفلوآنزا، کرونا و... مراکز بهداشتی از شهروندان کشورهای
عربی خواستند تا موقت از این نوع روبوسی خودداری کنند.
امروزه
جوانان در کشورهای عربی کمتر به این رسم پایبندند و حتی گاه از دست دادن
ساده با یکدیگر نیز دریغ می ورزند، به طوری که برخی این امر را مایه تأسف و
به نوعی پشت کردن به فرهنگ خود برشمرده اند.
از «دیوید بکهام» تا «تام کروز»سلام
با بینی فقط به عرب زبانان محدود نمی شود، در فرهنگ مائوری هم این نوع از
سلام کردن وجود داشته است، کوبیدن بینی ها به هم و بستن چشمان که به آن
هونگی ( Hongi ) گفته می شود تا امروز هم رواج دارد. تا کنون دیوید بکهام و
تام کروز در احوالپرسی هایشان از این حرکت استفاده کرده اند. سلام و
احوالپرسی با بینی در بین خانواده سلطنتی انگلستان هم بسیار شایع است. پرنس
چارلز، پرنسس دایانا و کیت میدلتون تاکنون در حال سلام دادن به این شیوه
دیده شده اند.