آشنایی کلی با زردآلو
زردآلو از میوه‌های لذیذ و دوستداشتنی فصل تابستان است که به‌عنوان خوراکی بومی کشور چین شناخته می‌شود. این میوه از گروه خانواده‌ی روزاسه (گل سرخیان) بوده و از لحاظ شکل فیزیکی کروی است. اکثر زردآلوهای پرورش یافته، از اندازه‌ای شبیه به هم برخوردار بوده و دارای اندازه‌ای حدود ۴ تا ۵ سانتی‌متر و وزنی بالغ بر ۳۵ گرم است. به نظر می‌رسد در سال‌های نخست قرن اول میلادی از کشور چین به دیگر نقاط قاره‌ی آسیا و اروپا انتقال یافته است. این میوه از نوع میوه‌های درختی است که دارای ارتفاعی بالغ بر ۶ متر است. گل‌های آن زیبا و به رنگ سفید مایل به قرمز است و با شکوفه کردن در فصل بهار، جلوه‌ای زیبا و دوستداشتنی را به درخت این میوه می‌بخشد. برگ آن نیز شبیه به قلب، نوک تیز و به رنگ سبز روشن مایل به زرد، است. میوه‌ی زردآلو از نوع گوشتی، شیرین و بسیار خوشمزه است و در وسط آن، هسته‌ای قهوه‌ای رنگ، با سطحی صاف و به شکل بیضی وجود دارد که مغزی با طعم شیرین و تلخ، درون آن به چشم می‌خورد. مغز هسته‌ی آن خوراکی و مزه‌ای مانند مزه‌ی بادام دارد. بهتر است در مصرف مغز این میوه‌ی شگفت‌انگیز دقت شود، چراکه آن‌هایی که تلخ بوده دارای سیانور است و باعث بروز مسمومیت و حتی در برخی موارد که در استفاده از آن زیاده‌روی شود، باعث مرگ خواهد شد.
جالب است بدانید این میوه از لحاظ طب سنتی دارای طبیعتی سرد و تر (زردآلوی شیرین از طبیعتی گرم‌تر نسبت به سایر زردآلوها برخوردار است) بوده و در سه نوع زردآلو، شکرپاره (این نوع میوه بسیار شیرین است) و قیسی پرورش یافته و مصرف می‌شود. البته قیسی تازه را نسبت به دو نوع دیگر کمتر می‌توان در بازار یافت، اما نوع خشک‌شده‌ی آن در مقیاس فراوانی و به‌عنوان آجیل در دسترس مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد.
ویتامین‌‌ها و مواد معدنی موجود در زردآلو
زردآلو سرشار از انواع ویتامین‌های مورد نیاز بدن از جمله ویتامین آ، گروه ب (ویتامین ب۲ یا ریبوفلاوین، ب۳ یا نیاسین، ویتامین ب۶، ویتامین ب۱) و ویتامین ث است که مصرف آن با حضور مواد معدنی ارزشمند دیگری همچون کلسیم، گوگرد، سدیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم، مس، آهن و روی توسط پزشکان و متخصصان تغذیه و سلامتی به دفعات توصیه شده است.
مواد مغذی موجود در هر ۱۰۰ گرم زردآلوی تازه
فولات ۹ میکروگرم، نیاسین (ویتامین ب۳) ۰/۶ میلی‌گرم، ریبوفلاوین (ویتامین ب۲) ۰/۰۵ میلی‌گرم، ویتامین ب۶، ۶ میلی‌گرم، ویتامین ای ۵ میلی‌گرم، پانتوتنیک اسید ۰/۲۴ میلی‌گرم، تیامین ۰/۰۳ میلی‌گرم، ویتامین آ ۴۲۰ میکروگرم، سدیم ۲ میلی‌گرم، فیبر ۱/۲ میلی‌گرم، آب ۸۷ درصد، پروتئین ۰/۱ گرم، شکر ۸ گرم، انرژی ۳۶ کیلوکالری، پتاسیم ۳۰۰ میلی‌گرم، فسفر ۲۰ میلی‌گرم، منیزیم ۱۲ میلی‌گرم، مس ۶ میلی‌گرم، سلنیوم ۱ میلی‌گرم، روی ۱۰ میلی‌گرم، کلسیم ۲۰ میلی‌گرم، بتاکاروتن ۱۰۹۴ میکروگرم، لوتئین زاگزانتین ۸۹ میکروگرم، بتاکریپتوگزانتین ۱۰۴ میکروگرم، آلفاکاروتن ۱۹ میکروگرم
نکات مهم هنگام خرید و مصرف زردآلو
برداشت میوه‌ی زردآلو از نیمه‌ی دوم اردیبهشت آغاز شده و تا اواسط شهریور ماه به طول می‌انجامد. بهتر است هنگام خرید این میوه‌ی لذیذ به نکات زیر توجه کنید تا بهترین میوه را برای اعضای خانواده تهیه کنید.
۱) سعی کنید هنگام خرید میوه‌ای را انتخاب کنید که از رنگی نارنجی مایل به طلایی، عطری دلچسب و تقریبا سفت برخوردار است.
۲) از خرید زردآلوهای کال و زردرنگ (زرد کم‌رنگ) پرهیز کنید.
۳) میوه‌های تازه را به آرامی و با آب سرد بشویید و پس از شستشو با پارچه‌ی لطیفی خشک کنید.
۴) بهتر است زردآلوهای کاملا رسیده را همراه با پوست مصرف کنید تا از تمامی فواید آن بهره‌مند شوید.
۵) متاسفانه هنگام خشک کردن بسیاری از میوه‌ها از جمله زردآلو از سولفیت‌ها استفاده می‌کنند که باعث ثابت نگه داشتن رنگ نارنجی روشن میوه می‌شود. این عمل باعث ایجاد مشکلات حاد تنفسی در بعضی از مصرف‌کنندگان از جمله بیماران مبتلا به آسم خواهد شد؛ بنابراین توصیه می‌شود این افراد از میوه‌های خشک‌شده‌ی بدون سولفیت با رنگ قهوه‌ای استفاده کنند.
۶) بهتر است زردآلو و سایر میوه‌هایی از این قبیل را با کمک گرمای خورشید خشک کرده و مصرف شود.
زردآلو مؤثر در بهبود بینایی و تقویت چشم
زردآلو میوه‌ای سرشار از ویتامین آ و کاروتن‌ها (بتاکاروتن) است. این دو ماده‌ی ارزشمند همانند آنتی‌اکسیدان عمل کرده و مصرف آن برای بینایی بسیار ضروری است. متأسفانه رادیکال‌های آزاد، به عدسی چشم آسیب قابل توجهی وارد کرده و باعث ایجاد آب مروارید در چشم خواهد شد. حتی ممکن است ذخیره‌ی خونی را که در چشم وجود دارد، از بین برده و بافت چشم را تخریب کند. در واقع زآگزاتین، کاروتنوئیدی است که توسط سلول‌های شبکیه‌ای لکه‌ی زرد موجود در چشم، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مسئله باعث می‌شود که چشم انسان، ایمنی بیشتری در مقابل بیماری‌هایی همچون ماکولار که رابطه‌ی مستقیمی با سن دارد، به دست آورد؛ بنابراین پزشکان مصرف زردآلو را برای سالمندان توصیه می‌کنند.
زردآلو مناسب جهت جلوگیری از سرطان، کنترل قند خون و کاهش کلسترول
از دیگر نکات قابل توجه در مورد مصرف زردآلو، ویتامین ث و سایر آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی است که به وفور در این میوه یافت می‌شود. فلاونوئید پلی فنولیک مانند لوتئین، زآگزانتین و بتاکریپتو گزانتین، از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به میزان قابل توجهی در زردآلو وجود دارد. این مواد نقش قابل توجهی در مراقبت و محافظت از سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد اکسیژن که از عوامل ایجاد انواع سرطان، بیماری‌ها و پیری زودرس است، ایفا میکند. همچنین فیبرهای محلول در آب موجود در زردآلو، قند طبیعی خون را حفظ و کنترل کرده و از ایجاد یبوست و مشکلات روده‌ای ممانعت میکند. همچنین ویتامین آ، یکی از مواد لازم و ارزشمند جهت حفظ سلامت غشای مخاطی و پوست بدن انسان به شمار می‌آید. این میوه و دیگر میوه‌های موجود در طبیعت، مملو از کاروتن بوده و همانند سپری مقاوم، بدن را در مقابل انواع سرطان از جمله سرطان ریه و حفره‌های دهانی، محافظت میکند.
زردآلو مملو از مواد معدنی مورد نیاز بدن و مؤثر در کنترل فشار خون
همانگونه که پیشتر ذکر شد، زردآلو غنی از مواد معدنی از جمله پتاسیم، آهن، کلسیم، منگنز و روی است که حضور آن‌ها برای ایمنی و سلامت بدن، لازم و ضروری خواهد بود. پتاسیم نوعی ماده‌ی معدنی است که در حفظ سلامتی قلب، تأثیر مثبت و قابل توجهی دارد. ماده‌ای مهم و ارزشمند برای سلول‌ها و مایعات موجود در بدن که ضربان قلب فشار خون را کنترل کرده و در بهبود عملکرد آن‌ها موثر است.
فیتوکمیال ماده‌ی مهم دیگری است که به مقدار زیادی در زردآلو یافت شده و برای سلامتی بدن انسان‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای را ایفا میکند. عملکرد این ماده به گونه‌ای است که از بدن انسان در مبتلا شدن به بیماری‌های خطرناک قلبی، محافظت میکند. همچنین کلسترول خون را کاهش داده و مانع از بروز انواع سرطان خواهد شد.
ویتامین ث موجود در زردآلو عالی برای مشکلات ناشی از کم خونی
ویتامین ث به بیشتر شدن مقاومت بدن انسان در مقابل انواع عفونت میکروبی و ویروسی و نیز از بین بردن رادیکال‌های آزاد که برای سلامت بدن مضر و دردسرساز است، کمک میکند. همچنین ویتامین ث از مناسب‌ترین موادی است که در تأمین خون مورد نیاز بدن، نقش بسزایی را ایفا میکند. بنابراین مصرف آن برای مبتلایان به کم‌خونی مفید و کارآمد خواهد بود.
زردآلو مفید در درمان بیماری‌های عصبی و روحی
زردآلوهایی که به طور کامل رسیده‌اند، منبع غنی از ویتامین گروه ب است و برای درمان برخی از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های روحی و عصبی، گیجی، فراموشی، بی‌خوابی، خستگی شدید و... مفید خواهد بود.
خواص مغز هسته‌ی زردآلو
در طب سنتی ایران، مغز هسته‌ی زردآلو از طبیعتی گرم و خشک برخوردار بوده و خواص درمانی قابل توجهی دارد. آن‌ها معتقدند این بخش از زردآلو عامل بسیار مناسبی در تقویت قوای جنسی بوده و مصرف آن را به افراد سردمزاج توصیه می‌کنند. همچنین روغن مغز هسته‌ی زردآلو برای نرم کردن پوست بدن نیز مفید بوده و در صورتی که تلخ باشد، کرم معده و روده را از بین می‌برد. از دیگر ویژگی‌های مغز هسته‌ی زردآلو، رفع ورم مقعد و برطرف‌کننده‌ی سنگ مثانه است. زردآلو میوه‌ای دیر هضم و نفاخ است که مصرف غیر متعادل آن برای افراد مسن و کودکان منع شده است. پزشکان و متخصصان تغذیه و سلامتی، مصرف زردآلو را قبل از غذا و همراه با هسته‌ی آن توصیه کرده‌اند، چراکه هسته از خاصیت ضد نفخ برخوردار بوده و هضم زردآلو را تسهیل می‌بخشد.
خواص درمانی زردآلو
زردآلو سرشار از خواص دارویی بی‌نظیری است که مصرف درست و متعادل آن توسط پزشکان و متخصصان تغذیه، به کرات توصیه شده است. در ادامه به بیان برخی از این خواص دارویی، پرداختیم.
۱) زردآلو میوه‌ای مفید جهت بازکردن گرفتگی‌های مجاری عروق و نرم‌کننده‌ی سفتی‌ها است.
۲) تصفیهکنندهی خون و داروی مناسبی جهت برطرف کردن تب است.
۳) مصرف زردآلو بوی بد دهان را از بین خواهد برد.
۴) این میوه خاصیت ملین داشته و برای جلوگیری از یبوست بسیار مؤثر است.
۵) کبالت موجود در زردآلو، برای کم‌خونی مناسب است.
۶) این میوه به دلیل داشتن مقدار مناسبی از اسید سالسیلیک، ورم مفاصل را از بین می‌برد.
۷) زردآلو مانع نرم شدن غیر عادی استخوان‌های بدن شده و خوراکی مناسبی برای قلیایی کردن بدن محسوب می‌شود.
۸) مصرف زردآلو برطرف‌کننده‌ی تشنگی، پاک‌کننده‌ی کیسه‌ی صفرا، تصفیهکنندهی خون و دفع‌کننده‌ی مناسب اسید معده به شمار می‌آید.
۹) التهاب معده با میل کردن زردآلو کاهش یافته و برای رفع این مشکل بهتر است با مغز هسته‌ی این میوه‌ی لذیذ، مصرف شود.
منع مصرف زردآلو
در کنار تمامی خواص شگفت‌انگیز زردآلو، پزشکان مصرف این میوه‌ی خوشمزه و دوستداشتنی را در برخی از موارد ممنوع و برای بعضی از افراد، با رعایت نکاتی لازم و ضروری می‌دانند.
۱) مصرف زردآلو برای افراد سردمزاج و کسانی که معده‌ای ضعیف دارند، مناسب نمی‌دانند. همچنین سالخوردگان نیز باید در میل کردن آن دقت لازم را به کار برده و در حد اعتدال مصرف کنند.
۲) استفاده از زردآلو پس از میل کردن غذا، برای سلامت بدن مناسب نیست.
۳) زردآلو را هرگز ناشتا مصرف نکنید، چرا که باعث دل‌درد می‌شود.
۴) پس از میل کردن زردآلو از نوشیدن آب سرد خودداری شود.
۵) زردآلو را زمانی که کاملا رسیده است مصرف کنید در غیر این صورت باعث ایجاد ناراحتی‌های گوارشی خواهد شد.
۶) افراد مبتلا به بیماری‌های پوستی از جمله پیسی و لک‌های صورت، به میزان بسیار کمی از زردآلو استفاده کنند.
۷) مصرف زردآلو برای مبتلایان به بیماری‌های کبدی توصیه نمی‌شود.
طرز تهیه‌ی تعدادی دسر خوشمزه با زردآلو
میلک شیک زردآلو
مواد لازم
زردآلوی خشک شده و ریز خرد شده ۱۰ عدد، شیر سرد ۲پیمانه، شکر (ترجیحا قهوه‌ای) ۳ قاشق چای‌خوری، پودر دارچین ۱/۴ قاشق چای‌خوری، یخ ۶ تکه
طرز تهیه
ابتدا زردآلوها را با ۱/۴ پیمانه شیر ترکیب کرده و آن‌ها را درون مخلوط‌کن بریزید. سپس دستگاه را روشن کرده و تا زمانی که ترکیبی یکدست به دست آید، به هم زدن آن‌ها ادامه دهید. اکنون بقیه‌ی شیر و شکر قهوه‌ای را نیز به مواد اضافه کرده و با یکدیگر مخلوط کنید. سپس دارچین را نیز به مواد ترکیبی اضافه کرده و دوباره آن‌ها را با یکدیگر هم بزنید.
در این لحظه می‌توان در صورت تمایل از میوه‌ی دیگری مانند موز نیز استفاده کرد تا طعم و عطر دلچسب‌تری به میلک شیک شما ببخشد. دسر لذیذ آماده شده و می‌توان آن را درون لیوان‌های مورد نظر جهت سرو ریخت.
اسموتی زردآلو
مواد لازم
شیر سویا ۳/۴ پیمانه، زردآلو ۴ عدد کنسرو شده (زردآلو همراه با آب زردآلو باشد)، آب پرتقال ۲ قاشق غذاخوری، جوانه‌ی گندم ۲ قاشق غذاخوری، آجیل در انواع مختلف به میزان دلخواه، موز ۱ عدد متوسط
طرز تهیه
ابتدا زردآلوها را به همراه آب و شیر سویا درون دستگاه غذاساز یا مخلوط‌کن ریخته و به مدت زمان ۲ تا ۳ دقیقه آن‌ها را با یکدیگر مخلوط کنید تا مایعی نرم و یکدستی به دست آید. سپس آب پرتقال، نیمی از موز و جوانه‌ی گندم را نیز به مواد اضافه کرده و دوباره دستگاه مخلوط‌کن را روشن کنید. چند دقیقه‌ای به هم زدن ادامه دهید تا همه‌ی مواد به خوبی با یکدیگر مخلوط شوند. در این مرحله آجیل‌ها را نیز داخل مخلوط‌کن ریخته و تا زمانی که ترکیب به دست آمده به صورت پوره تبدیل شود، به مخلوط کردن آن‌ها ادامه دهید. این کار تقریبا در مدت زمان ۵ دقیقه به طول خواهد انجامید. لیوان‌های مورد نظر را آماده کرده و پوره‌ی به دست آمده را درون آن‌ها بریزید. نصفه‌ی باقیمانده‌ی موز را به صورت حلقه‌ای برش زده و به‌عنوان تزئین در لبه‌ی لیوان قرار دهید. اسموتی زردآلو آماده‌ی سرو است.
پودینگ زردآلو
مواد لازم
عسل ۲ قاشق سوپ‌خوری، آرد گندم ۱۵۰ گرم، زردآلوی رسیده ۴۰۰ گرم، بکینگ‌پودر ۱ قاشق چای‌خوری، خمیر تازه‌ی نان (ترجیحا از نان فانتزی استفاده شود) یک پیمانه و نیم، شکر ۲/۳ پیمانه، پودر دارچین ۱ قاشق چای‌خوری، روغن مایع ۲ قاشق سوپ‌خوری، شیر کم‌چرب ۳/۴ پیمانه
طرز تهیه
در نخستین مرحله، فر گاز را روی دمای ۱۸۰ درجه‌ی سانتی‌گراد یا ۳۵۰ درجه‌ی فارنهایت تنظیم و روشن کنید. سپس زردآلوها را برش زده و پس از خارج کردن هسته‌های آن، برای استفاده در تهیه‌ی دسر، کنار بگذارید. درون ظرفی مناسب که جداره‌ی آن را با مقدار کمی روغن چرب کرده‌اید، عسل بریزید. ۸ عدد از زردآلوهای دونیم شده را روی عسل بچینید. اکنون زردآلوهای دیگر را نیز درون دستگاه مخلوط‌کن ریخته و آن را روشن کرده تا به پوره تبدیل شود.
در این قسمت، ظرف گودی را انتخاب کرده و آرد، خمیر نان، شکر و دارچین را درون آن ریخته و با یکدیگر مخلوط کنید. سپس روغن و شیر را با مواد خشک ترکیب کرده و به خوبی با یکدیگر مخلوط کنید. پس از آماده شدن ترکیب، آن را روی زردآلوهایی که روی عسل چیده‌اید، ریخته و به مدت زمان ۵۰ تا ۵۵ دقیقه درون فر، قرار دهید. زمانی که روی دسر طلایی رنگ شد، فر را خاموش کرده و ظرف حاوی دسر را از آن خارج کنید. پودینگ زردآلو آماده‌ی مصرف کردن است. می‌توانید پوره‌ی زردآلو را به‌عنوان سس در کنار پودینگ میل کنید یا در صورت تمایل آن را پس از خنک شدن پودینگ، روی سطح آن مالیده و میل کنید.
تابستان فصل میوه های تازه و خنک است که می تواند گرمای بی حد آن را کمی
تحمل پذیرتر کند. این میوه ها شامل گوجه سبز، آلو، هلو و زرد آلو هستند که
باید به میزان کافی از آن ها استفاده کنید. دراین میان زردالو میوه ای است
که این روزها می توانید در همه مغازه ها پیدا کنید. به همین علت لازم است
از این میوه خوشمزه بیشتر بدانید.