درباره «خنده»

حقایقی شگفت‌انگیز درباره «خنده» که نمی‌دانستید!

همه ما هر روز، دست کم برای چند دقیقه هم که شده می خندیم بنابراین باید خنده را خیلی خوب بشناسیم.

خنده رفتاری عجیب و پیچیده است. ما انسان ها از لحظه تولد با گریه دمخوریم ولی خنده و ظرافت های آن را باید قدم به قدم بیاموزیم تا بتوانیم معنی خنده ها را بفهمیم، خنده های تصنعی را از خنده های واقعی تشخیص دهیم و نابه جا و بی مورد قهقهه سر ندهیم.

«سوفی اسکات» عصب شناسی است که سال هاست درباره خنده تحقیق می کند. او به دنبال یافتن پاسخ هایی برای این سوالات، دست به تحقیقات جالبی زده است.

سوال این است چرا گاهی حتی با این که یکی دارد پیش چشممان درد می کشد مانند وقتی که فردی جلوی چشم ما زمین می خورد، قهقهه به ما هجوم می آورد؟ و چرا خنده این قدر واگیردار است؟ پژوهش های پیشین نشان داده بودند همه ما انسان ها می توانیم شش عاطفه عام و مشترک (ترس، خشم، تعجب، انزجار، غم و شادی) را در میان همه فرهنگ ها بر اساس حالات چهره تشخیص دهیم اما «اسکات» در پی این بود بفهمد آیا ما اطلاعات ظریف تری را هم در آواهایمان رمزگذاری می کنیم یا خیر.

به این منظور، او از عده ای از بومیان نامیبیا و عده ای انگلیسی خواست به آوای ضبط شده یکدیگر گوش دهند و عواطف ابراز شده را گروه بندی کنند. این عواطف هم شامل شش عاطفه عام استاندارد و هم عواطف دیگری مانند آرامش، سرخوشی یا خرسندی بود. برای هر دو گروه، تشخیص خنده آسان تر از بقیه بود. او می گوید: «تقریبا بلافاصله متوجه شدم خنده با دیگر عواطف مثبت تفاوت دارد».

خنده ربطی به شوخی ندارد!
«اسکات» هرچه کارهایش را پیشتر برد، بیشتر مجذوب ریزه کاری های خنده شد. به طور مثال، خیلی زود دریافت بخش عمده خنده ها، هیچ ربطی به شوخی ندارد. او می گوید افراد واقعا تصور می کنند اغلب به لطیفه های دیگران می خندند، اما در خلال یک گفت وگو، فردی که هر بار بیشتر می خندد همان فردی است که در حال حرف زدن است. او خنده را «عاطفه ای اجتماعی» می داند که ما را گرد هم می آورد و یاری مان می کند با هم الفت بگیریم و هیچ ربطی به این ندارد که آیا چیز خنده داری در میان هست یا نه. وقتی با دیگران می خندید، نشان می دهید از آن ها خوش تان می آید و با آن ها موافق اید یا این که شما و آن ها در کنار هم در یک گروه هستید. خنده شاخصی است از قوت یک رابطه.

زن و شوهرها باید بخندند
بر اساس نکات مطرح شده، مشخص می شود چرا زوج ها با مزاح های بی مزه یکدیگر از خنده روده بر می شوند درحالی که این خنده به ناظران سرایت نمی کند! اگر از فردی این حرف را بشنوید که فلانی خیلی شوخ طبع است و به همین دلیل واقعا به او علاقه دارم، منظور این است که به فلانی علاقه دارم و این علاقه را این طور نشان می دهم که وقتی با او هستم می خندم.

---

واضح است چه بسا شادمانی اصلی ترین شیوه حفظ روابط باشد. نتایج یک پژوهش نشان داده است زوج هایی که با هم می خندند، پس از یک اتفاق سخت، بسیار آسان تر تنش هایشان را فرو می نشانند و روی هم رفته احتمالش بیشتر است که مدت بیشتری با هم بمانند. افرادی که با هم به ویدئوهای بامزه می خندند، احتمالش بیشتر است که اطلاعات شخصی شان را در اختیار دیگران بگذارند که این کار فضای مشترک بیشتری بین افراد ایجاد می کند. خنده همچنین با بالارفتن آستانه درد نسبت مستقیم دارد، احتمالا به این دلیل که خنده محرک ترشح بیشتر اندورفین هاست. اندورفین ترکیباتی شیمیایی است که میزان الفت اجتماعی را افزایش می دهد.

تفاوت قهقهه های تصنعی و واقعی
میان قهقهه های «تصنعی» که می توانیم برای مزه دادن به گپ وگفت هایمان به کار ببریم و قهقهه های کاملا بی اختیار که ممکن است یک برنامه تلویزیونی یا رادیویی را خراب کند، تفاوت هایی وجود دارد. لحن های تصنعی تر، معمولا بیشتر تو دماغی اند در حالی که وقتی بی اختیار و از ته دل می خندیم و نمی توانیم جلوی خودمان را بگیریم، لحن مان هیچ گاه تو دماغی نیست.

دلایل علمی مسری بودن خنده

با اسکن های اف.ام.آر.آی ذهن، ثابت شده است مغز چگونه به انواع گوناگون خنده پاسخ می دهد. به نظر می رسد هر دو نوع این خنده ها یعنی واقعی و تصنعی، نواحی آینه ای مغز را تحریک می کنند. این نواحی، به تقلید اعمال دیگران گرایش دارند و چه بسا همین تقلید عصب شناختی، علت مسری بودن خنده باشد. جالب است بدانید هنگامی که با فرد دیگری هستید، احتمال خندیدن تان ۳۰ برابر بیشتر است.

در جمع ها بیشتر می خندید
جنبه جالب خنده در برنامه های استندآپ کمدی، این است که در این مواقع، با نوعی تعامل سر و کار داریم که باعث خنده می شود. در قسمت هایی از این برنامه ها، مخاطبان شروع می کنند به خندیدن و سپس خنده فرومی نشیند. اگرچه شاید این حرف تناقض آمیز به نظر برسد اما طنزپردازها معمولا در محل های بزرگ تر راحت تر اجرا می کنند شاید به این دلیل که ماهیت واگیردار خنده باعث می شود وقتی تعداد افراد بیشتر است، امواج شادی راحت تر ایجاد شود. روزهای ابتدایی سال، زمان خوبی برای شرکت در جمع های خانوادگی و دوستانه است و جمع ها هم محل بسیار بهتر و مستعدتری برای خندیدن است. بیایید از فراگیر و مسری بودن خنده، سوء استفاده کنیم!

عاطفه ای اجتماعی
خنده «عاطفه ای اجتماعی» است که ما را گرد هم می آورد و یاری مان می کند با هم الفت بگیریم و هیچ ربطی به این ندارد که آیا چیز خنده داری در میان هست یا نه.