رهایی از گرمازدگی

روشهای طب سنتی برای رهایی از گرمازدگی

هوای داغ تابستان بسیاری از مردم را دچار گرمازدگی می‌کند و متخصصان طب سنتی معتقدند که مصرف شربت سکنجبین برای رهایی از گرمازدگی این روزها بسیار مفید است.

 

شربت سکنجبین برای رفع گرمازدگی

نوشیدن شربت سکنجبین منافع بسیاری دارد. یکی از منافع سکنجبین این است که چون آن را با یخ خنک کرده و می‌نوشند، صفرا را می‌برد و از التهاب حرارت معده می‌کاهد و آن چه بلغم در معده و روده‌ها باشد، خارج می‌کند. اگر سکنجبین را با ریشه و تخم کاسنی مخلوط کرده و کمی گلاب به آن اضافه کنند، نوشابه‌ای پر سود و شگفت‌آور می‌شود، به خصوص برای کسانی که جگر و معده‌ای گرم داشته یا دچار گرفتگی معده شده‌اند و نیز برای کسانی که مبتلا به نفخ هستند منافع زیادی دارد، اما برای مبتلایان به زخم معده و روده، مضر است.
 

عناب و شکر

برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب جوشانده و با کمی شکر به صورت خنک میل کنید. همچنین خوردنی‌های سرد و تر مانند گل بنفشه، خاکشیر، هندوانه و تخم خیارین (خیار، کدو، هندوانه و خربزه) نیز توصیه می‌شود. البته بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم کرده عناب و زرشک است که همراه با مقداری شکر میل می‌شود.
 

خاکشیر یخ زده و شربت آب‌لیمو

استفاده از خاکشیر یخ‌زده و شربت آب‌لیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است. برای جلوگیری از اسهال و تأثیر خنکی، خاکشیر باید به شکل یخ‌زده یا همراه خرده یخ مصرف شود، در غیر این صورت ملین و اسهال‌آور است.
با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آب‌لیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده است، توصیه می‌شود و نیاز است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.
 

تخم شربت

تخم شربت در حقیقت دانه گیاه ریحان است که به علت داشتن ترکیبات لعاب‌دار به صورت محلول در آب (شربت) استفاده می‌شود. لعاب این دانه‌ها پس از جذب آب، به صورت ژله‌ای درمی‌آید که می‌تواند برای رفع عطش مورد استفاده قرار گیرد. تخم شربتی در طب سنتی ایران به عنوان رفع کننده التهابات دستگاه تناسلی و مجاری ادرار کاربرد بسیار داشته است.
 

به‌لیمو

به‌لیمو گیاهی به صورت درختچه است که از برگ آن استفاده می‌شود. این گیاه از قدیم در طب سنتی ایران به عنوان آرام‌بخش، ضد تشنج، ادرارآور، رفع کننده‌ سرگیجه و تپش قلب مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز از آن استفاده می‌شود.

هندوانه

هندوانه یک میوه تابستانی لطیف، آبدار، خنک کننده، آرام بخش و مسکن التهابات درونی است که اصولا برای رفع عطش در اوج گرمای تابستان مصرف می‌شود و مورد پسند بسیاری از مردم است. طبیعت هندوانه سرد و تر است و برای افراد گرم مزاج بسیار مطلوب است. مربای پوست هندوانه برای رفع حرارت بدن، رفع تشنگی و گرمازدگی بسیار مفید است.
 

گلاب

بنابر اعلام دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ است، به قدری که باعث استفراغ شده و صفرا را خارج کند. نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین می‌برد و بدن را تقویت می‌کند. بوییدن گلاب برای تقویت قلب و رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.
 

چند نکته مهم

    هنگام گرمازدگی از گرفتن دوش آب سرد به جهت ایجاد شوک، از قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر به دلیل ایجاد عفونت‌های تنفسی و از نوشیدن سریع مایعات بسیار سرد به جهت به هم خوردن وضعیت سیستم ایمنی و گوارشی بدن خودداری کنید.
    با استفاده از حوله خنک در بدن فرد گرمازده، وی را به حالت طبیعی بازگردانید.
    میوه‌هایی مانند آلبالو، خیار و هندوانه نقش بسزایی در تنظیم درجه حرارت بدن دارند.
    از آنجا که فرد گرمازده اشتهای زیادی برای خوردن آب سرد و یخ دارد، باید وی را تشویق کرد تا به تدریج و آهسته مایعات را بنوشد تا معده وی دچار تحریک و درد نشود.

گرمازدگی

راه‌های پیشگیری از گرما زدگی/ بیماری‌های شایع در تابستان

پزشک عمومی با بیان اینکه مسمومیت‌ها یکی از بیشترین موارد بیماری در تابستان است، گفت: افرادی که در نقاط گرم کار می‌کنند به دلیل افزایش رشد میکروب در این نواحی، دچار گرمازدگی بیشتری می‌شوند.

محمود شریفی میرابی، درباره شیوع بیماری‌های فصل گرما و مراقبت‌های بهداشتی مربوط به این فصل گفت: رعایت بهداشت فردی در فصول مختلف سال تفاوتی ندارد حتی در زمستان نیز مراقبت‌های خاص خود را باید داشته باشیم، اما بهترین مسئله‌ای که در حال حاضر و در فصل تابستان بسیار اهمیت دارد شستن دست‌ها به ویژه پیش از خوردن هر نوع مواد غذایی است که توسط هر فرد باید رعایت شود.

وی ادامه داد: شیوه شستن مواد غذایی و میوه‌ در فصل تابستان باید مورد توجه باشد به این شکل که میوه را در ظرفی پر از آب بگذارند، چند بار در آب بچرخانند و شست‌‌وشو دهند تا سمومی که بر روی میوه وجود دارد که ممکن است شیمیایی یا گیاهی باشد از روی پوست شسته شود.

این پزشک عمومی با انتقاد از به اینکه برخی معتقد هستند که بعضی از میوه‌ها مانند خربزه یا هندوانه نیاز به شست‌وشو ندارند، تاکید کرد: حتی میوه‌هایی از این نوع به دلیل اینکه بر روی زمین بوده و به آنان دست زده شده همچنین به دلیل کودهای حیوانی که در زمین استفاده شده بهتر است ابتدا خوب شسته شده سپس مورد استفاده قرار گیرند.

وی درباره شیوه شست‌وشوی سبزیجات نیز بیان کرد: برخی افراد صرفاً از مواد ضدعفونی کننده استفاده می‌کنند اما در واقع آب یکی از بهترین شوینده‌ها  است که  باید استفاده شود.

شریفی میرابی، با اشاره به اینکه مسمومیت‌ها، موارد اسهال و استفراغ بیشترین موارد بیماری در فصل گرم سال است، گفت: افرادی که در نقاط گرم کار می‌کنند معمولا در این فصل دچار گرمازدگی می‌شوند به این دلیل که در هوای گرم رشد میکروب بیشتر است.

پزشک عمومی خاطرنشان کرد: موادی که پخته می‎‌شود، بخصوص مواد گوشتی پس از پخت باید در هوای آزاد قرار داده شوند، به این دلیل که خیلی زود فاسد می‌شوند و پس از مصرف باقی غذا باید در جای خنک مانند یخچال نگهداری شود، همچنین برای استفاده بعدی خوب حرارت داده شود.

گرمازدگی ورزشکاران

نکاتی مهم در پیشگیری از گرما زدگی ورزشکاران

ورزشکاران باد در فصل تابستان گرما زدگی را جدی بگیرند، زیرا اگر دچار آن شوند، علاوه بر خستگی بیش از حد و از دست دادن توان خود در موارد پیشرفته تر امکان دارد دچار مرگ نیز بشود.

دکتر اسکندر رحیمی، رئیس کمیته تغذیه هیات پزشکی ورزشی استان فارس  اظهار داشت: زمانی که گرما بیش از حد افزایش یابد، اجرای حرکات با نقصان روبرو می‌شود و اگر افزایش دمای بدن ادامه یابد، گرما زدگی و خستگی ناشی از گرما ایجاد می‌شود که در این حال علائمی چون سر درد، گرفتگی عضلانی، قرمزی صورت و گردن، کاهش فشار خون و افزایش تعداد ضربان قلب و ضعف نبض، کاهش خون رسانی به مغز، ضعف و بی حالی و در نهایت به دلیل نرسیدن خون به مغز بی هوشی و مرگ ورزشکار مشاهده می‌گردد.

مربیان و ورزشکاران در صورت مشاهده این علائم نباید وقت را تلف کنند، زیرا اختلال گرمایی بسیار خطرناک است و امکان مرگ وجود دارد و از احتیاج به مداوای فوری است. بنابراین حتی اگر به اختلال گرمایی فلنین شدید، مداوا را سریع آغاز نمایید.

وی ادامه داد: گرما زدگی زمانی اتفاق می‌افتد که مکانیسم خنک کننده بدن نتواند با گرمای حاصله مقابله کند که می‌تواند مصیبت بار باشد.

یکی از وظایف فیزیولوژیکی آب حفظ درجه حرارت بدن است. سیستم خنک کننده بدن تفاوتی با سیستم خنک کننده ماشین ندارد. زمانی که آب در رادیاتور پایین است، موتور بیش از اندازه گرم می‌شود، که مشابه بدن آدمی است که سیستم خنک کننده بدنش با آب کار می‌کند.

آب از روده به رگ‌های خونی و از رگ های خونی به غدد عرق و از غدد عرقی به پوست، جائیکه تبخیر انجام می‌شود، انتقال می‌اید و باعث خنک شدن بدن می‌گردد.

** پیشگیری از گرما زدگی
 
دکتر رحیمی گفت: ورزشکاران باید دقت کنند که در فصول گرما و نواحی گرم و خشک در خنک ترین ساعات روز تمرین کنند، لباس ورزشکار به رنگ روشن و گشاد و از الیاف طبیعی (کتان) باشد تا جریان هوا به خوبی انجام پذیرد، در زمان استراحت، آشامیدن آب قبل و بعد از تمرین تاکید می‌شود و برای آن برنامه ریزی شود.

ورزشکار را قبل و بعد از تمرین وزن کنید و مدت تمرین را نیز محدود کنید و دقت کنید اگر کاهش وزن بیش از دو درصد باشد، ورزشکار را تا جبران آن از تمرین معاف نمایید. توجه کنید هرگز به فرد گرما زده آب خاص ندهید، بلکه حدود یک قاشق چایخوری نمک و مقدار کمی شکر را در یک لیتر آب حل کرده و به وی بدهید و یا از پودر ORS استفاده کنید. زیرا استفاده از آب خالص مرگ سلولی را افزایش می‌دهد، با رعایت این موارد می‌توان از گرمازدگی و خستگی ناشی از گرما جلوگیری کرد.

وی در پایان تاکید کرد:مربیان باید توجه کنند که اگر به منظور کاهش وزن ورزشکار را مجبور به پوشیدن لباس نایلونی یا پلاستیکی کنند، و از وی بخواهند که در هوای گرم تمرین کنند، باعث می‌شود تا تعادل گرمایی ورزشکار مختل شده و دچار آسیب‌های جدی و حتی مرگ‌ وی شوند، زیرا اختلال در تعادل حرارتی باعث کاهش کارایی آنزیم‌ها و حتی توقف فعالیت آن‌ها می‌شود.