با انواع مزاج آشنا شوید

با انواع مزاج آشنا شوید

با آگاهی از نوع مزاجی که دارید می توانید بهترین و مناسب ترین شیوه زندگی را تجربه کنید. می توانید با کمک غذاها و خوراکی ها از ابتلا به انواع بیماری ها پیشگیری کنید و حتی می توانید شغلی انتخاب کنید که در آن به خوبی بدرخشید.

نبض ما– حالتی که از تأثیر چیزی در محیط اطراف در انسان به وجود می آید مانند تأثیر سرمای کولر یا گرمای بخاری که موجب سردی یا گرمی در انسان می شود را مزاج می نامند.

حفظ تعادل بدن از نظر مزاجی یعنی حفظ سلامتی و هرگاه به هر دلیلی بدن از این حالت تعادل خارج شود، گرمی، سردی، خشکی یا رطوبت در آن افزایش پیدا کرده و موجب بروز بیماری می شود. همچنین نوع تغذیه، پوشاک، خواب و بیداری، حالت های عصبی، روانی و… ارتباط مستقیمی با حالات طبیعی یا مزاجی هر فرد دارد. بنابراین برای داشتن زندگی سالم و موفق، همه ی ما نیازمند شناخت مزاج یا طبیعت خود هستیم.

انواع مزاج

به طور کلی ۹ مزاج برای بدن می توان متصور بود. مزاج های مفرد که شامل گرمی، سردی، تری و خشکی است و مزاج های مرکب که شامل گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک و سرد و تر است و نهمین آنها مزاج معتدل است. مزاج ها ساعت به ساعت با تغییراتی که در نوع تغذیه، رفتار، خواب و فعالیت های فیزیکی و البته شرایط اقلیمی افراد به وجود می آید، تغییر می کنند.

البته توجه به این نکته نیز مهم است که مزاج در سنین، فصول و اندام های مختلف نیز متفاوت است و البته این مزاج ها بر یکدیگر تاثیر می گذارند. برای نمونه در نظر بگیرید که فصل بهار مزاجی گرم و تر دارد و بنابراین افرادی که مزاج گرم و تر دارند و در اصطلاح به آنها دموی مزاج می گوییم تحت تاثیر این مزاج قرار می گیرند.

انواع طبع

به طور کلی چهار نوع طبع گرم، خشک، سرد و مرطوب وجود دارد.

افراد صفراوی مزاج دارای طبع گرم و خشک، افراد سوداوی مزاج دارای طبع سرد وخشک، افراد بلغمی دارای طبع سرد و مرطوب و افراد دموی دارای طبع گرم و مرطوب می باشند. نکته ی قابل توجه این است که اگر در بدن فردی، میزان هر کدام از اخلاط چهارگانه در حال تعادل باشد، او دارای طبع معتدل است. ولی اگر به علل مختلف مانند تغذیه ی نامناسب، روحیات اخلاقی نامناسب و… دو یا سه خلط در خونش بالا رفته و با یکدیگر مخلوط شود، به طوری که از خصوصیّات هر کدام از اخلاط چهارگانه در وجودش پیدا شده و باعث تغییر رفتار یا تغییر مزاج ظاهری او شود می گوییم فرد، دارای طبع مختلط است.

مزاج و فصول سال

قدما معتقد بودند:

• بهار، گرم و تر است. در این فصل غلبه مزاج خونی زیاد روی می‌دهد. تغییرات کیفی خون در این فصل ظهوری کامل دارد.
• تابستان، گرم و خشک است و هم مزاج صفراء است. از علایم این مزاج، تشنگی است.
• پاییز، سرد و خشک است و به مزاج سوداء نزدیک است. خشکی پوست از علایم این فصل است.
• زمستان، سرد و تر بوده و غلبه بلغم در این فصل زیاد بروز می‌کند. کندی هضم و بیماری سرماخوردگی بیشتر در این فصل دیده می‌شود.

مزاج و سال‌های عمر

قدما معتقد بودند ارتباط تنگاتنگی مابین سال‌های عمر انسان و مزاج او وجود دارد.

• کودکی، مزاج کودک گرم و تر است (خون).
• جوانی، جوانان مزاجی گرم و خشک دارند (صفرا).
• میانسالی، مزاج در میانسالها سرد و خشک است (سودا).
• پیری، در پیری مزاج شخص به طرف سردی و تری می‌گراید (بلغم).

علل ایجاد طبع گرم

مواردی که موجب ایجاد طبع گرم می شوند عبارتند از عفونت های مختلف، غم و شادی در حد اعتدال، خواب و بیداری در حد اعتدال، بادکش کردن بدن (با پنبه و آتش) یا حجامت خشک، شنیدن خبرهای خوش و شادی آور، مصرف خوراکی های گرمی بخش (مثل زنجبیل، عسل، فسنجان، آبگوشت با گوشت بره و…) مشاغل گرم (مثل آهنگری و شاطری)، ماساژ درمانی، دوره های مختلف سنی مثل دوره ی بلوغ، حاملگی، یائسگی، پوشیدن لباس گرم یا روغن مالی بدن و… .

علل ایجاد طبع سرد

برخی از مواردی که موجب می شوند فرد طبعی سرد داشته باشد عبارتند از ترس شدید، زندانی بودن به مدت طولانی، غم و اندوه بیش از حد، استفاده از گیاهان سرد مثل کاسنی و بید، پرخوری، شادی بیش از حد، خواب زیاد، تحرک کم، لذت بیش از اندازه (مثل خوردن قرص های روان گردان)، شغل سردی بخش (مثل کار در قصابی و سردخانه)، استفاده ی زیاد از وسایلی مثل کولر یا پنکه که تأثیر سردی دارند، خوردن خوراکی های سرد مثل سوپ جو، آب دوغ خیار، ماهی سرخ کرده، ترشیجات و… .

علل ایجاد طبع مرطوب

برخی از مواردی که موجب می شوند فرد طبع مرطوبی داشته باشد عبارتند از خواب، آرامش، پرخوری، سنگ کلیه، بودن در جاهای رطوبت بخش مثل کار در شالیزار و حمام کردن با شکم پُر، خوردن غذاهای رطوبت بخش (مثل آش، دوغ، کاهو و خوردن آب زیاد)، تماس با کولر و نشستن روی زمین مرطوب و سرد، تماس با چیزهایی که گرمی لطیف می دهند و رطوبت را به جریان می اندازند مثل کارکردن در مزارع گل و گلخانه.

علل ایجاد طبع خشک

برخی از مواردی که موجب می شوند طبع خشکی داشته باشد عبارتند از کم خوابی، کم خوردن غذا، مقاربت زیاد (نزدیکی جنسی زیاد)، استفاده ی زیاد از ملین ها (نرم کننده ی غذا)، مصرف ادویه هایی مثل فلفل، دارچین و زنجبیل، استحمام بیش از حد، استفاده از خوراکی هایی که موجب یبوست می شوند( مثل نعناغ، موز و …)، خوردن خوراکی هایی که موجب خشکی در بدن می شوند مثل بادمجان سرخ کرده، قهوه و آجیل، داشتن حالات روحی شدید (مثل خشم، غم، شادی، لذت و…)، تماس با عوامل سردی که مانع رسیدن غذا به اندام ها می شود (مثل قرار گرفتن در آب سرد یا نشستن زیاد بر روی زمین سرد)، تماس با هر چیزی که بسیار گرم است و بر اثر آن نیروی بدن ضعیف می شود (مثل کار کردن دائمی در کنار تنور و کوره ی آهنگری).

دانه مویز

ناشتا 21 دانه مویز بخورید

مصرف 21 دانه مویز سرخ به صورت ناشتا،موجب پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها می‌شود.

کارشناس ارشد طب سنتی استان گفت: مویز با مزاج ناشتا 21 دانه مویز بخوریدگرم، از خانواده کشمش و جزو گروه میوه‌ها است که بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به ‌جای قند، چای خود را همراه با مویز میل کنند.
هانیه ناصری مزاج با اشاره به اینکه در طب سنتی خوراکی‌هایی مانند سکنجیبن، عناب و آب میوه‌های ترش مصلح مویز هستند افزود: مویز، هضم‌ کننده غذا و گرم‌ کننده تمام بدن بخصوص کلیه و مثانه است مصرف حجم متعادلی از مویز می ‌تواند باعث تقویت معده، کبد، کلیه‌ها و مثانه شود.
وی گفت: استمرار در مصرف مویز می‌تواند به افزایش حافظه، قدرت فهم، تسکین صفرا، دفع بلغم و اصلاح خلق‌ و خو هم کمک کند.
وی به افراد توصیه کرد، هنگام خرید مویز انواع چاق، پرگوشت، شیرین و کم‌ دانه آن را انتخاب کنند، زیرا مویزهای بسیار خشک، کم ‌گوشت و پردانه، جزو بدترین انواع مویز هستند.

عصبانیت

عصبانیت باعث ضعف عملکردهای مغزی و سوءمزاج در بدن می‌شود

یک کارشناس طب سنتی توصیه‌هایی برای افراد عصبانی از منظر طب سنتی تشریح کرد و گفت: عصبانیت باعث ضعف عملکردهای مغزی و سوءمزاج در بدن می‌شود.

سید جواد علوی درباره عوارض عصبانیت بر بدن اظهار داشت: خشم و عصبانیت از دیدگاه طب سنتی دارای مزاج گرم و خشک است.

عصبانیت قوا را به‌شدت تحلیل می‌برد

به‌گفته این کارشناس طب سنتی عصبانیت قوا را به‌شدت تحلیل می‌برد. عصبانیت مکرر طی روز به‌دلیل تحلیل زیاد، به‌تدریج باعث ضعف عملکردهای مغزی و سوءمزاج سرد در بدن می‌شود.

وی افزود: افرادی که در برخورد با مشکلات، بیشتر حالت پرخاشگرانه بروز می‌دهند, معمولاً مزاج یا سوءمزاج گرم یا ضعف دارند و علاوه بر تمرینات کنترل ذهنی باید از دستورات حفظ سلامتی که در حفظ الصحه منابع طب سنتی آمده است, پیروی کنند.

پرهیزات برای کاهش بروز خشم و عصبانیت

علوی ادامه داد: افراد عصبانی بهتر است از مصرف ادویه تند و تیز مثل زنجبیل، فلفل و خردل, غذاهای بسیار گرم مثل عسل کهنه، مغزها و تنقلات مثل پسته، سیر و پیاز خام، خرما خشک, نوشیدنی‌های گرم و داغ مثل قهوه، نسکافه و چای, کلاً فست فودها, غذاهای آماده و هر غذای حاوی مواد نگهدارنده پرهیز کنند.

افراد عصبانی از شب‌زنده‌داری بسیار پرهیز کنند

این کارشناس طب سنتی بیان داشت: همچنین از خوراکی‌های گرم و چرب مثل حلواارده، سرخ‌کردنی‌ها مخصوصاً اگر حالت سوخته پیدا کنند, ترشی‌های غیرطبیعی و هر غذایی که مزه ترش شدید دارد و شب‌زنده‌داری پرهیز کنند.