هپاتیت B و C میتوانند از طریق استفاده از وسایل شخصی دیگران نیز سرایت کند. وسایل شخصی همچون مسواک، تیغ، قیچی ناخن، لیف حمام، سوزنها و هر چیز دیگری که ممکن است اثری از خون آلوده روی خود داشته باشد میتواند باعث سرایت هپاتیت B و C شود. بنابراین، سعی کنید که از وسایل شخصی دیگران استفاده نکنید.
هپاتیت به معنای التهاب کبد است. ویروسهای مختلفی میتوانند باعث هپاتیت شوند. اصلیترین انواع بیماری هپاتیت شامل هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C هستند. علائم هپاتیت نوع A غالبا شبیه به علائم التهاب معدهای و رودهای یا گاستروآنتریت ویروسی هستند. در اکثر موارد مشکل افراد مبتلابه هپاتیت نوع A در مدت یک ماه برطرف میشود. هپاتیت نوع B و C هم میتوانند باعث بیماری ناگهانی و حاد شوند. باوجوداین، هپاتیت نوع B و C میتوانند منجر به سرطان کبد یا یک التهاب مزمن شوند که میتواند آسیب شدید کبدی به نام سیروز را به بارآورند.
آلودگی باعث سرایت هپاتیت میشود: هپاتیت A از طریق خوردن غذاها و نوشیدن نوشیدنیهایی سرایت میکند که آلوده به مدفوع فرد مبتلابه هپاتیت هستند. علاوه بر این، از طریق تماس نزدیک با یک فرد مبتلابه هپاتیت نیز دچار هپاتیت میشوید. برای مثال، از طریق عوض کردن پوشک کودک مبتلابه هپاتیت و از طریق تماس جنسی با فرد مبتلابه هپاتیت مبتلابه هپاتیت خواهید شد. علاوه بر این، بهداشت ضعیف نیز خطر ابتلا به هپاتیت C را افزایش میدهد. هپاتیت B و C اساسا از طریق خون، منی و دیگر مایعهای بدن که عفونیشدهاند به فرد دیگر سرایت میکنند.
محصولات غذایی و آب آشامیدنی آلوده: شیوع
هپاتیت A به دلیل مصرف میوهها، سبزیها و سالادهای آلوده بوده است. برای
جلوگیری از هپاتیت A باید محصولات غذایی همچون میوهها و سبزیها را پیش از
مصرف بهخوبی بشویید، حتی اگر میوهها و سبزیهای مصرفی شما پوست کندنی
باشند. حتی با نوشیدن آب آلوده نیز به هپاتیت A مبتلا خواهید شد، به همین
دلیل توصیه میشود که پیش از مصرف آب رودخانه یا آب برکه آن را بجوشانید و
سپس مصرف کنید. حتیالامکان سعی کنید که از آبهای معدنی بستهبندیشده
استفاده کنید و از خوردن یخ خودداری کنید، مگر آنکه یخ از آب بطری شده
درستشده باشد. برای هپاتیت A و B واکسنهایی وجود دارند، اما برای هپاتیت C
هیچ واکسنی وجود ندارد.
دستهای آلوده یا کثیف: هپاتیت A میتواند برای ماهها در خارج از بدن زنده باقی بماند. بهداشت خوب شامل شستن همیشگی دستها یا استفاده از یک ماده تمیزکننده دست پس از توالت رفتن، پس از عوض کردن پوشک بچه و پیش از غذا خوردن و... میتواند به جلوگیری از هپاتیت A کمک کند. اگر از یک توالت عمومی استفاده کردید، سعی کنید حتیالامکان از دست خود برای استفاده از شیر آب استفاده نکنید یا برای استفاده از شیر آب و برای باز و بسته کردن در توالت از یک دستمال استفاده کنید و پس از خارج شدن از توالت عمومی فورا دست خود را با یک مایع تمیزکننده بشویید.
خون آلوده: خون یا مایعهای
بدن که عفونیشده هستند میتوانند باعث سرایت هپاتیت B و C شوند. این عفونت
میتواند حین تولد کودک از یک مادر آلوده، حین رابطه جنسی دو نفر یا از
طریق تماس یک زخم باز به وجود آید. علاوه بر این، هپاتیت میتواند از طریق
وسایل دندانپزشکی آلوده به فرد انتقال یابد، هرچند ضدعفونی کردن وسایل
دندانپزشکی این امر را ناممکن میسازد. همچنین تزریق خون آلوده نیز باعث
سرایت هپاتیت C میشود، هرچند امروزه خونهای اهدایی بهخوبی بررسی میشوند
و احتمال تزریق خون آلوده به دیگران بسیار کم است. بهطورکلی، از هر
205000 انتقال خون یک انتقال خون هپاتیت B را سرایت میدهد و از هر 2
میلیون انتقال خون یک انتقال خون هپاتیت C را سرایت میدهد.
تاتو و سوراخ کردن بدن: با مراجعه به سالنهای تاتویی
که بهداشت آنها در حد بالا است میتوانید خطر ابتلا به هپاتیت B و C را
کاهش دهید. این سالنها باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشند و
کارمندان این سالنها باید دارای مجوز بوده و بهخوبی آموزشدیده باشند.
اگر تاتو کارها ابزار تاتوی
خود را بهخوبی ضدعفونی نکنند و از ابزارهای یکبارمصرف برای چند بار
استفاده کنند خطر ابتلا به هپاتیت B و C را افزایش میدهند. علاوه بر این،
مطمئن شوید که تاتو کارها پیش از شروع کار خود دست خود را بهخوبی بشویند و از قبل از دست کردن به بدن شما از دستکش استفاده کنند.
پدیکورها، مانیکورها و اصلاح مو: رفتن
به سالنهای زیبایی و آرایشگاهها نیز میتواند تااندازهای خطر ابتلا به
هپاتیت B و C را افزایش دهد. اگرچه امکان انتقال هپاتیت C از طریق ابزار
موجود در آرایشگاهها کم است (2 تا 5 درصد)، اما این احتمال وجود دارد که
خونآلودهای روی این ابزار باشد و درنتیجه خطر ابتلا به هپاتیت B و C را
در شما افزایش یابد. توصیه میشود که پیش از رفتن به سالنهای ترمیم ناخن
یا اصلاح مو ابزار مخصوص خود مانند سوهانهای ناخن، قیچی ناخن، تیغها و
دیگر ابزار یا تجهیزات را همراه خود ببرید.
تماس جنسی: برقراری
رابطه جنسی با فردی که مبتلابه هپاتیت B است یک عامل اصلی برای مبتلا شدن
به عفونتهای جدید است. ویروس هپاتیت B را میتوان در خون، مایع واژن یا
منی یک فرد آلوده یافت. اگر امکان پرهیز جنسی ندارید واکسینه کردن خود
مطمئنترین راه برای جلوگیری از ابتلا به هپاتیت B است. علاوه بر این،
استفاده از کاندومهای لاتکس نیز خطر ابتلا به هپاتیت B را کاهش میدهد.
بهداشت دهان و دندان در توصیه های امام رضا علیهالسّلام
حسینعلی پورافضلی: بی توجهی به بهداشت دهان و دندان می تواند مقدمه امراض و عفونتهای دهان و دندان، اندامهای مختلف بدن از جمله قلب، عروق، مغز و حتی سلامت خون باشد .
سازمانهای بهداشتی جهانی سلامت را زمینه اصلی توسعه و ارتقای زندگی می دانند و شعار « انسان سالم، محور توسعه پایدار» را سرلوحه کار خویش قرار داده ا ند. در آموزه های حیاتبخش اسلام هم یکی از نکات مهم و حایز اهمیت حفظ سلامتی و تاکید بر اصل «پیشگیری قبل از درمان» است. از همین رو است که پیامبر اعظم (ص) زندگی بدون سلامتی و تندرستی را، زندگی بدون خیر و برکت بر شمرده و می فرماید : «لاخیر فی الحیاه الا مع الصحه ».
یکی از توصیه های سلامتی و سنتهای پسندیده و مورد تشویق اسلام مسواک کردن و توجه به بهداشت دهان و دندان است که در روایات معصومین علیهم السلام فواید بسیاری برای آن نقل شده است.
امام رضا علیهالسّلام درباره مراقبت از سلامتی دندانها و پیشگیری از فاسد شدن آن سفارشهایی دارند. آن حضرت می فرمایند: نوشیدن آب سرد در پىِ چیزهاى گرم و نیز در پىِ شیرینى ، دندانها را از میان مىبرد . . . هر کس مىخواهد دندانهایش فاسد نشود ، حتماً هر گاه شیرینى مىخورد ، پس از آن ؛ قطعه نانى نیز بخورد .
سفارش بعدی امام رضا علیهالسّلام برای بهداشت دهان و دندان استفاده از مسواک است . آن حضرت درباره فایده این کار می فرماید: السِّواکُ یَجلُو البَصَرَ وَیُنبِتُ الشَّعرَ وَیَذهَبُ بِالدَّمعَةِ؛ مسواک زدن، نور چشم را زیاد مى کند، مو را پر پشت مى نماید و آبریزش چشم را برطرف مى سازد.(1)
در طب الرضا هم درباره مسواک زدن آمده است: بدان که بهترین وسیله که براى مسواک دندان به کار می رود چوب اراک است. چوب اراک که آن را لیف نیز می گویند دندانها را جلا می دهد و دهان را خوشبو می کند، گوشت و لثه دندان را می رویاند و محکم می کند.البته مسواک در صورتى بدندان خدمت می کند که با اعتدال باشد. زیاده روى در آن عاج دندان را می برد و موجب لغزش و ضعف ریشههاى آن مىشود.
همچنین به نقل از امام رضا علیهالسّلام آمده است : کسى که می خواهد دندانهاى سفیدى داشته باشد مقدارى نمک ترکى (اندرانى) و به همان اندازه کف دریا هر دو را نرم سائیده به دندانها بمالد. (2)
بر اساس مطالعات و تحقیقات بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان به طور چشمگیری در جامعه شایع است. طبق اطلاعات علمی در دهه اخیر مسائل مهمّی در ارتباط با سلامت عمومی افراد و بهداشت دهان و دندان آشکار شده که حاکی از تاثیر بیماریهای دهان و دندان بر روی محدوده وسیعی از دستگاههای مختلف بدن است امراض و عفونتهای دهان و دندان، اندامهای مختلف بدن از جمله قلب، عروق، مغز و حتی سلامت خون را تهدید و موجب بروز سکتههای قلبی، مغزی، تولد زودرس و عوارض پوستی میشوند.
از این رو یکی دیگر از سفارشهای امام رضا علیهالسّلام برای بهداشت دهان و دندان استفاده از خلال است. در همین زمینه از حضرت رضا علیهالسّلام در صحیفه الرضا آمده است که حسین بن على فرمود: امیر مؤمنان به ما امر مى کرد پس از خلال ، آب نخوریم تا سه بار مضمضه کنیم (و آب را در دهان بگردانیم و بریزیم ).
امام رضاعلیهالسّلام در دستورالعملی پزشکی برای مواظبت از دهان و دندان می فرماید: هلیله زرد 1 مثقال، خردل 2 مثقال، عاقرقرحا 1 مثقال بردارید و بعد آن را بخوبی با هم بکوبید و هر صبح از این ساییده بر دندانهای خود بمالید و دهانتان را با همین ماده بشویید دهان شما را خوشبو و لثه های شما را پاکیزه و دندانهایتان را محکم خواهد ساخت.
امام رضا علیهالسّلام همچنین برای رهایی از بوی بد دهان فرمودند: « التِّینُ یَذْهَبُ بِالْبَخَرِ وَ یَشُدُّ الْعَظْمَ وَ یَذْهَبُ بِالدَّاءِ حَتَّى لَا یُحْتَاجَ مَعَهُ إِلَى دَوَاءٍ.»، انجیر ، بوی بد دهان را از بین می برد و استخوانها را محکم می کند و مریضی را از بدن دفع می کند تا جایی که با انجیر نیاز به هیچ دارویی نیست. (3)
پانوشتها:
در این مطلب 12 مشکلی را که در سلامتی تان ایجاد می شود، بیان می کنیم. اینها را نادیده نگیرید و در صورت مشاهده آنها به پزشک مراجعه کنید.
• سرگیجه های ناگهانی و شدید
وقتی که بی هیچ دلیلی احساس می کنید محیط اطرافتان در حال چرخیدن است و برای راه رفتن نیاز به گرفتن دسته صندلی یا دیوار دارید، باید حتما آن را جدی بگیرید. این نشانه می تواند علامتی مربوط به یک بیماری زمینه ای عروق کرونر و آریتمی قلبی باشد.
مشکلی به نام تاکی کاردی بطنی که در آن ضربان قلب بیش از حد شدید می شود نیز می تواند دلیل آن سرگیجه های ناگهانی باشد. از طرفی تپش بسیار آهسته ی قلب نیز می تواند سبب سبکی سر شود. یادتان باشد هرگز این علائم را نادیده نگیرید.
• استرس و اضطراب بیش از حد
گاهی بروز اضطراب در مواجهه با برخی مسائل طبیعی است، اما اگر این اضطراب ادامه پیدا کند ممکن سبب تنگی قفسه ی سینه و ابتلا به بیماری هایی نظیر بیماری عروق کرونر قلب، بیماری آئورت و سایر مشکلات اینچنینی شود. اگر با کوچک ترین مسئله ای دچار اضطراب می شوید و به همراه آن تنگی قفسه ی سینه شما را می آزارد، حتما آن را جدی بگیرید. به خصوص اگر سابقه ابتلا به بیماری های قلبی در خویشاوندانتان وجود دارد و کلسترول و فشار خونتان بالاست.
• درد در قسمت پایین و یا سمت راست ناف
این درد در اثر فشار عضلانی ایجاد می شود و نشانگر یک مشکل جدی تر است. پس از گذشت 12 ساعت از شروع درد، در قسمت پایینی و یا سمت راست ناف مشکل آپاندیسیت پدیدار می شود که ممکن است با یک تب خفیف نیز همراه باشد.
اگر این دردها 24 تا 48 ساعت نادیده گرفته شوند و مشکل ادامه پیدا کند، ممکن است تعداد زیادی از باکتری ها به قسمت داخلی شکم و روده بریزند و عفونت را به نواحی مختلف بدن منتشر کنند. اگر این درد پشت سر هم ادامه پیدا کرد، حتما به پزشک مراجعه نمایید.
• سوزش و درد ساق پا
درد ساق پا اغلب ناشی از کشش پاست. اگر این مشکل در زمان هایی پیش می آید که شما بدون انجام هیچ حرکت خاصی، یک جا نشسته اید، به احتمال زیاد نشانه ی ترومبوز ورید عمقی است. این بیماری به خاطر وجود لخته ی خون در پاها ایجاد می شود و اگر درمان نگردد، ممکن است لخته به سمت نواحی دیگر بدن مانند ریه ها برود و آمبولی ریوی را سبب شود.
نشستن های طولانی و عدم نوشیدن آب کافی، چاقی، سابقه ی ابتلا به سرطان و استعمال دخانیات از علل ایجاد این بیماری هستند. به هیچ وجه نسبت به این مشکل بی تفاوت نباشید.
• سوء هاضمه ی تقریبا همیشگی
شاید گاهی مصرف بیش از حد نوشیدنی ها و برخی غذاها سبب سوءهاضمه شود. اما اگر این مشکل برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، ممکن است نشان از مشکلات جدی تری مانند وجود هلیکو باکتر پیلوری (باکتری عامل زخم معده) و یا حتی سرطان معده باشد. اگر این مشکل در زمانی غیر از غذاخوردن نیز برایتان پیش می آید، احتمالا ناشی از مشکلات دیگری مانند مشکل قلبی است.
• احساس جابه جا شدن زانو
اگر در هنگام راه رفتن و یا بالا و پایین رفتن از پله ها احساس می کنید زانویتان از جایش تکان می خورد، نشان دهنده پارگی رباط صلیبی قدامی است. این مشکل اغلب در ورزشکاران مخصوصا فوتبالیست ها پیش می آید. اما گاهی راه رفتن نامناسب، سوانح رانندگی، ضعیف شدن زانو و ... نیز مسبب پارگی رباط صلیبی قدامی می شود.
• دندان درد
درد دندان ها می تواند ناشی از مشکلات بهداشتی دندان مانند پوسیدگی، عفونت لثه، بیرون زدن دندان عقل و بیماری پریودنتال پیشرفته باشد که طی آن دندان ها دردناک می شوند. به گفته دندان پزشکان، دندان درد یک زنگ خطر است. این مشکل را سریع تر درمان کنید تا ناچار به تحمل غم ناشی از دست دادن دندان هایتان نباشید. همچنین اگر عفونت های دهانی درمان نشوند، ممکن است مشکلات سیستمیک گسترده تری را به وجود بیاورند.
• دیدن جرقه های ناگهانی نور
این علامت از وجود یک مشکل جدی چشمی خبر می دهد که گاهی در صورت عدم درمان، منجر به از دست رفتن بینایی می شود. این جرقه ها می تواند یکی از نشانه های اولیه پاره شدن شبکیه ی چشم باشد. عواملی که جدا شدن یا پارگی شبکیه ی چشم را به دنبال دارند شامل نزدیک بینی، سابقه ی جراحی آب مروارید، ضربه به چشم و نازک شدن شبکیه و تغییرات مربوط به سن و میگرن می باشد.
• تب مزمن بیش از چند روز
تب، نشان دهنده مبارزه بدن با بیماری هایی مانند سرماخوردگی وآنفلوآنزا است. اما اگر تب بیش از چند روز طول بکشد و همراه با گلودرد نباشد، نشان از یک عفونت زمینه ای است. اگر تب بدون علائم سرماخوردگی و همراه با لرز و عرق کردن، به خصوص لرز شبانه باشد، احتمالا ناشی از یک عفونت باکتریایی اندوکاردیت خواهد بود که عفونت دریچه های قلب را سبب می شود.
اندوکاردیت زمانی رخ می دهد که میکروب وارد جریان خون شده و سپس وارد قلب می شود که اگر بدون درمان رها شود، مرگ را به دنبال دارد. اغلب این باکتری از طریق دندان ها به خاطر جراحی های غیر بهداشتی و یا از طریق خونریزی لثه، خود را به جریان خون وارد می کند و در بدن انتشار می یابد. به گفته برخی پزشکان تب مزمن می تواند در اثر وجود بیماری بدخیم زمینه ای مانند لوسمی و یا لنفوم باشد که در هفته های اخر ابتلا قرار دارند.
• سردردهای شدید و ناگهانی
سردردهای شدید و ناگهانی به احتمال زیاد به دلیل خونریزی های مغزی رخ می دهد، حتی اگر پس از مدتی این نوع سردرد متوقف شود، باز هم جای نگرانی وجود دارد. خونریزی های کوچک گاهی خود به خود رفع شده و کشنده نیستند. در صورت رد فرضیه ی خونریزی، میگرن دلیل بعدی سردردهای ناگهانی و انفجاری است.
• دردناک بودن ادرار
عفونت های ادراری در زنان بسیار شایع است، اما مردان نیز گاهی با این مشکل مواجه می شوند. عفونت های ادراری در مردان در تمام سنین ممکن است رخ دهد، اما ممکن است دردناک شدن در نتیجه ی بیماری های مقاربتی در مردان جوان باشد.
دردناک بودن ادرار همچنین می تواند ناشی از بزرگ شدن خوش خیم پروستات باشد. در مردان مسن تر این نگرانی بیشتر در رابطه با مشکلات پروستات و سرطان مثانه وجود دارد، به خصوص زمانی که با ادرار خونی همراه باشد و یا اگر همراه با PSA (ماده ترشح شده از پروستات) باشد، احتمال سرطان پروستات افزایش خوهد یافت. توصیه می شود مردانی که این علائم را دارند، حتما به یک پزشک اورولوژیست مراجعه کنند.
• دردهای عمقی مفاصل شانه
دردهای شانه اغلب گریبان گیر افراد می شود، اما دردهای عمقی این ناحیه احتمالا به دلیل پارگی لابروم می باشد. لابروم یک غضروف است که به عنوان یک سپر از شانه محافظت می کند.
دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد: خرد کردن زیاد سبزیجات و در معرض هوا قرار دادن آنها باعث از بین رفتن ویتامینهای موجود در سبزیجات میشود.
توصیه میشود جهت پخت سبزیجات ابتدا آب را تا حدود 60 درجه سانتیگراد گرم کرده و سپس سبزیجات داخل آن ریخته شود زیرا حرارت آب باعث از بین رفتن آنزیمهایی میشود که میتوانند ویتامینها را از بین ببرند.
این گزارش حاکی است سبزیها به دلیل احتمال از بین رفتن مواد مغذی و همچنین ایجاد مواد سرطان زا نباید به مدت طولانی سرخ شوند و اضافه روغن نباید به داخل ظروف اصلی برگردانده شود.
گفتنی است، بهتر است تخته آمادهسازی گوشت از سبزیها جدا باشد و به جای تختههای چوبی از پلاستیکهای فشرده استفاده شود و در صورت استفاده از تختههای چوبی، بعد از کار باید آنها را به دقت شسته و سطح آن را با لایهای نازک از نمک بپوشانند.
شستشوی سبزی 4 مرحله دارد
سبزیها از جمله گروههای غذایی هستند که مصرف روزانه 2 تا 4 واحدشان توصیه میشود اما شستشوی آنها از موارد مهمی است که عدم دقت در آن میتواند سبزیها را به یک تهدید جدی برای سلامت بدن تبدیل کند، بنابراین بهتر است برای شستشوی آنها 4 مرحله اشارهشده در ادامه را بخوانید.
مرحله پاکسازی
تمام برگها و ساقههای زرد، خشک و کهنه را بگیرید و گلولای موجود در سبزی را از آن جدا کنید.
مرحله انگل زدایی
به ازای هر لیتر آب، 3 تا 5 قطره مایع ظرفشویی اضافه کنید و طوری آب را هم بزنید که کف کند. حالا سبزیهای پاکشده را در این محلول بریزید. پس از 15 تا 20 دقیقه، آب را به آرامی خالی کنید و سبزی را در سبدی بریزید.
مرحله میکروبزدایی
برای از بین بردن میکروبهای احتمالی، به سبزی که در آب غوطهور است، مواد ضدعفونیکننده بر پایه کلر بیفزایید. البته بهتر است طبق دستورالعملی که روی بستهبندی مایع ضدعفونیکننده درجشده، سبزیها را با آن بشویید.
مرحله آبکشی
بهتر است برای اطمینان از نماندن ترکیبهایی که در دو مرحله قبلی استفاده کردهاید روی سبزیها، بار دیگر آنها را در آب غوطهور کنید و دوباره داخل سبدی بریزید تا سبزیها کاملا تمیز و برای مصرف اعضای خانواده آماده شوند.
خرد کردن زیاد سبزیجات و در معرض هوا قرار دادن آنها باعث از بین رفتن ویتامینهای موجود در سبزیجات میشود
توصیههای ششگانه
1- با وجودی که بسیاری از متخصصان مصرف مایع ظرفشویی را برای مرحله انگل زدایی سبزیها (در درازمدت) زیانبار میدانند، نباید این مرحله را حذف کرد زیرا سبزیهای کشت شده در کشور حتماً دارای تخم انگل هستند که فقط با انجام این مرحله از بین میروند.
در این خصوص، وزارت بهداشت از میان بد و بدتر، بد را انتخاب کرده است.
2- دمای آب مصرفی برای شستشوی سبزیها چندان اهمیتی ندارد اما برای حفظ تازگی، بهتر است سبزیها را با آب خنک بشویید.
3- از آنجا که در مرحله دوم تخم انگلها به سطح آب میآیند، بهتر است آب را به آرامی خالی کنید و در پایان سبزیها را در سبد بریزید و برای انجام مرحله سوم آماده کنید.
شستن سبزی
4- توصیه میشود تمام سبزیهای برگی را (از کاهو گرفته تا کلم برگ)، نه فقط سبزی خوردن، با این روش بشویید و فراموش نکنید که هر چه برگ سبزیها پهنتر باشد، احتمال آلوده بودنشان بیشتر خواهد بود.
5- هرگز سبزیها را نشسته داخل یخچال نگذارید (حتی برای چند دقیقه). البته نباید سبزی نشسته وارد خانه شود اما در صورت نداشتن امکان اجرای این توصیه، بهتر است سبزیها بعد از انجام تمام مراحل توصیهشده شسته و بعد از خارج شدن آب اضافی، در یخچال قرار داده شوند.
6- این سختگیریها برای سبزیهایی است که خام خورده میشوند و پوست محافظی ندارند که هنگام مصرف لازم باشد گرفته شود. اما میتوان سبزیهایی مانند هویج، سیبزمینی و پیاز را فقط با آب شست.
سبزی را خشک کنیم یا منجمد؟
هر 2 روش خشک کردن یا فریز کردن سبزی میتواند معایبی را به دنبال داشته باشد و بخشی از ریزمغذیهای موجود در سبزی را از بین ببرد. البته ممکن است نوع ماده مغذی که در هر یک از این روشها از بین میرود، متفاوت باشد.
به عبارت سادهتر، در روش خشک کردن بخش قابلتوجهی از ویتامین C سبزیها از بین میرود و در عوض مقداری از املاح آنها حفظ میشوند. این در حالی است که وقتی شما سبزی تازه را فریز کنید و پس از مدتی آن را از حالت انجماد درمیآورید، حالت اکسیداسیون ضعیفی در سبزی رخ میدهد و این اکسیداسیون باعث میشود که برخی از املاح موجود در سبزی، تغییر ظرفیت بدهند و در نتیجه حجم املاح موجود در سبزی کاهش یابد.
با این توصیف میتوان گفت که خشککردن یا فریزکردن سبزیهای تازه برای بالابردن مدت زمان نگهداری آنها، باعث از بین رفتن حجمی از ریزمغذیها و املاح موجود در سبزیها میشود و معمولاً نمیتوان یکی از این 2 روش را بر دیگری برتری داد. به همین دلیل توصیه میشود در صورت امکان و برای بهره از تمام مواد مغذی و مفید موجود در سبزیها، تا جایی که میتوانید این گروه از مواد غذایی را به صورت تازه خریداری و مصرف کنید.
بد نیست این نکته را هم بدانید که مقاومت ویتامینها و املاح مختلف موجود در سبزیها در برابر عوامل مخرب مانند حرارت، نور و اکسیداسیون با یکدیگر متفاوت است. از نظر علم تغذیه، حساسترین ویتامینی که به سرعت در اثر حرارت دادن سبزیها از بین میرود و تخریب میشود، ویتامین C است و ویتامین B3 یا نیاسین هم جزو مقاومترین ویتامینها در برابر عوامل مخرب مانند حرارت و اکسیداسیون بالا محسوب میشود.