دکتر محسن خوشنیت نیکو ، خاطر نشان کرد:تغییرات در الگوی خواب شامل دو ساعت تاخیر تا دو ساعت تقدم در چرخه خواب و بیداری طبیعی است؛ به این معنی که دو ساعت زود یا دیر خوابیدن نسبت به روزهای معمول تغییرات قابل توجهی در ساز و کارهای داخلی بدن به وجود نمیآورد،اما تغییرات خارج از این محدوده منجر به اشکال در اعمال داخلی بدن، فعالیتهای اجتماعی و عملکرد ذهنی میشود.
وی یادآور شد: بسیاری از افراد در شبانه روز بین 6 تا 8 ساعت میخوابند که در زمان روزه داری این الگو بر هم میریزد؛ چرا که اغلب وعده سحر را بیدار هستند و صبح به سرکار میروند. مدت زمان خواب شبانه در ماه رمضان کاهش مییابد ولی این میزان کاهش خواب شبانه با افزایش مدت زمان خواب نیمروز جبران میشود.
خوشنیت نیکو اضافه کرد:اختلال در خواب منجر به کاهش کیفیت خواب، خستگی، کاهش عملکرد مغزی در طول روز، خواب آلودگی و کاهش عملکرد روزانه فرد میشود.
مدیر گروه روزه داری اسلامی پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه الگوهای شبانه روزی خواب در ماه مبارک رمضان با تاخیر و تغییراتی همراه است، در پایان اظهار کرد: افرادی که میخواهند روزه بگیرند باید این تغییرات را به نحوی مدیریت کنند. به همین دلیل بهتر است که از یک ماه قبل بدن خود را آماده کنند و از نظر مصرف مواد غذایی بتوانند روزهداری بهتری داشته باشند. همچنین اگر فردی همیشه در حال ریزهخواری است بهتر است که از قبل آن را کم کند و کنار بگذارد تا در ماه مبارک رمضان با مشکلی مواجه نشود.
نوشیدنیهای ماه رمضان
کارشناسان تغذیه با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به روزه داران توصیه میکنند،نوشیدنیهای مخصوص ماه رمضان را مصرف کنند مانند شربت آبلیمو، خاکشیر، تخم شربتی،کاسنی ،سکنجبین و بیدمشک میتواند به کاهش تشنگی و عطش در ماه مبارک رمضان کمک کند.
راهکارهایی را متخصصان تغذیه به روزهداران برای جبران کم آبی بدن توصیه میکنند به شرح زیر است:
*** فاصله بین افطار تا سحر بهترین زمان برای جبران آب بدن
بین افطار تا سحر روزه داران میتوانند از نوشیدنیهای مخصوص ماه رمضان، چای کمرنگ، آب میوههای طبیعی و انواع میوههای تابستانی استفاده کنند، چای به دلیل داشتن مواد آنتی اکسیدان و ضد سرطان برای بدن مفید است، اما چای به دلیل مدر بودن باعث می شود مقدار بیشتری از آب بدن دفع شود.
روزه داری در فصل گرما دچار کم آبی بدن میشود
هنگام افطار بهتر است که از شیر ولرم همراه با مواد دارای قند طبیعی مانند خرما، عسل یا انگور شیرین استفاده شود چرا که این مواد شیرین علاوه بر تنظیم قند خون، خاصیت سم زدایی نیز دارند.
یکی از راههای مقابله با تشنگی در ماه مبارک رمضان مصرف میوه و سبزی فراوان است که علاوه بر مقاومت بیشتر در مقابل تشنگی، به دلیل داشتن فیبر، سرعت حرکت مواد غذایی را کاهش داده وسبب میشود احساس گرسنگی نیز دیرتر فعال شود.
راههای رفع عطش
مصرف میوه و سبزی سبب رفع مشکل یبوست نیز میشود. سبزیها مانند کاهو، خیار، کرفس و سبزی خوردن چون آب را در خود نگه میدارند باعث استمرار و تداوم آبرسانی به بدن میشوند و مصرف سالاد کاهو به خصوص در وعده سحر توصیه میشود.
***پرهیز از نوشیدن آب یخ
زمانی که آب خنک همراه با یخ مصرف میشود چون دمای بدن را برای مدت کوتاهی پایین میآورد، اما باعث رفع عطش در دراز مدت نمیشود.
هنگام افطار باید از نوشیدن آب یخ به طور ناگهانی پرهیز کرد همچنین در وعده افطار نیز از نوشیدنیهای ماه رمضان استفاده کرد.
***رفع تشنگی نوشیدنیهای ماه رمضان
خانوادهها بهتر است این نوشیدنیهای مخصوص ماه رمضان را تهیه و پس از افطار به تدریج و مورد استفاده قرار دهند.
** شربت آبلیمو
شربت آبلیمو یکی از نوشیدنی های ماه رمضان است و شربت آبلیمو کم شیرین سبب ترشح بزاق شده و احساس تشنگی را در روزه داران برطرف می کند.
**شربت خاکشیر و تخم شربتی
از دیگر نوشیدنی های ماه رمضان شربت خاکشیر و تخم شربتی خنک کننده و ضد عطش هستند و میتوانند آب را درون دانههای خود نگه دارند و به تدریج آن را به بدن برسانند. در نتیجه نیاز بدن را به مدت طولانیتر نسبت به آب تامین میکند. بهتر است آنها را بدون شکر یا با شکر کم مصرف کرد.
**کاسنی
دربین عرقیات سنتی، فقط کاسنی خاصیت خنک کنندگی بدن را دارد، از این رو پیشنهاد میشود نوشیدنیهای مخصوص ماه رمضان مانند خاکشیر را با کمی کاسنی و گلاب مخلوط و سپس استفاده کرد.
**شربت سکنجبین
شربت سکنجبین به تنهایی یا با اضافه کردن سکنجبین به خاکشیر نیز میتواند به رفع عطش کمک کند و بهتر است این ترکیب را تهیه و برای رفع تشنگی آن را نوشید.
**دم کرده نعناع
دم کرده برگ خشک نعناع و یا مخلوط آن با عسل بین افطار تا سحر موجب رفع تشنگی خواهد شد.
تهیه و مصرف شربت نعناع نیز رفع تشنگی بسیار مفید است. برای تهیه آن باید از شربت پایه استفاده کرد. جوشاندن شکر و آب به نسبت دو به یک و افزودن مقداری عرق نعناع و آب لیموترش که باید به صورت خنک مصرف شود. این شربت نیز به میزان زیادی از عطش جلوگیری میکند و از نوشیدنیهای ماه رمضان است.
** دم کرده لیمو عمانی با گل گاو زبان و نبات
دم کرده لیمو عمانی با گل گاو زبان و نبات نیز میتواند علاوه بر رفع تشنگی، باعث آرامش و خواب مناسب در شب شود.
** شربت تمر هندی با عسل
خیس کردن تمر هندی و صاف کردن آن و سپس مخلوط آن با عسل و تهیه شربت، نوشیدنی مفیدی برای رفع یبوست در ماه رمضان محسوب میشود.
** مخلوط زردآلوی تازه همراه با عسل
مخلوط زردآلوی تازه همراه عسل نیز مناسب جهت رفع عطش و برای سنگینی معده می توان استفاده کرد.
می توان به جای یک عدد میوه، نصف تا یک لیوان آب میوه مصرف کرد،البته بهتر است آبمیوه طبیعی باشد. مخلوط میوهها با شیر مانند شیر موز یا توتفرنگی نیز از نظر تغذیه بسیار با ارزش است.
برای کاهش عطش و تشنگی، در ایام روزهداری ۱۴ عدد آلو بخارا را در یک پارچ آب بریزید و یک قاشق غذاخوری خاکشیر و نصف لیوان لیموترش را در آن حل و میل کنید.
روزه، خانه تکانی برای جسم و روح است که در بعد جسمی باعث نظافت سلولهای بدن میشود. روزه گرفتن، باعث از بین رفتن اضطراب، دلهره و افسردگی میشود و حس اعتماد به نفس و اعتدال عصبی را در انسان تقویت میکند. روزه زمانی باعث جلوگیری از امراض خواهد شد که در زمان سحری و افطار به میزان صحیح و کامل غذا خورده شود و فرد کم خوری یا پرخوری نکند.
زمان افطار نیز حتما از آب گرم، شیر گاو تازه کم چرب، خرما و حلوای خرمایی استفاده کنید.خوردن خربزه و سیب شیرین به هضم بهتر غذا کمک خواهد کرد.
شیر برنج یکی از قدیمیترین غذاهای ایرانی است که در عین سادگی غذایی کامل محسوب میشود که به آن «آش شیر» هم میگویند و در شاهنامه فردوسی از آن با نام «شیربا» یاد شده است.
این غذا به دلیل ترکیب شیر، برنج و شکر و سادگی در پخت معمولاً در سفرههای افطار به وفور دیده میشود.
زینت کمالی، مدیر پژوهشی انستیتو تحقیقات تغذیهای وزارت بهداشت در مورد خواص شیر برنج گفت: شیر برنج به دلیل وجود شیر و برنج معمولاً در ترکیب غذای کمکی برای کودکان زیر 2 سال و بهعنوان یک میان وعده برای بزرگسالان مورد استفاده قرار میگیرد.
وی افزود: شیر موجود در این غذا حاوی مقدار قابلتوجهی پروتئین با کیفیت بالاست و میتواند برای رشد بافتها و ترمیم آنها استفاده شود و برای روزهداران به ویژه نوجوان در حال رشد توصیه میشود.
این کارشناس ارشد تغذیه تصریح کرد: در عین حال شیر حاوی ویتامین B2 است که در سوخت و ساز انرژی بدن نقش دارد.
کلسیم و فسفر دو ماده معدنی مهم در شیر است که به گفته کمالی در شیر به وفور یافت میشود. کلسیم موجود در شیر به دلیل وجود قند (لاکتوز) از جذب بالایی برخوردار است که در سلامت دندانها و استخوانها موثر است و فسفر در رشد سلولهای مغزی نقش بسزایی دارد.
این کارشناس ارشد تغذیه، برنج موجود در شیر برنج را یکی از غلات اصلی عنوان کرد و گفت: برنج حاوی کربوهیدرات است که تولید انرژی را در بدن بر عهده دارد. همچنین مقداری پروتئین در برنج موجود است که اگر چه کامل نیست ولی در کنار شیر میتواند نیاز بدن برای رشد و ترمیم را بر عهده بگیرد.
این کارشناس ارشد تغذیه، شکر را بهعنوان یکی از ترکیبات شیر برنج حاوی کالری بالایی دانست و گفت: توصیه میشود تا حد امکان این دسر بهصورت کم شیرین پخته شود، به ویژه برای کودکان که ذهنیتی به مزهها ندارند.
وی به آنهایی که علاقه زیادی به طبخ مواد غذایی حاوی شیر دارند توصیه کرد: هنگام طبخ حتماً در ظرف را ببندند چرا که ویتامین B2 موجود در شیر بسیار به نور حساس است و در عین حال ممکن است در معرض هوا اکسیده شده و ارزش غذایی آن پایین بیاید. برای سر نرفتن غذاهای حاوی شیر هم میتوان از یک قاشق چوبی استفاده کرد.
نحوه درست کردن شیر برنج
یک پیمانه برنج خام را شسته و با سه لیوان آب بپزید. به مرور دو لیوان
شیر به آن اضافه کرده و بسته به ذائقه خود به آن شکر و گلاب اضافه کنید.
وقتی شیر برنج مقداری قوام آمد و غلیظ شد آن را از روی گاز بردارید و در
ظرف بکشید.
این غذا را میتوانید با عسل یا شیره خرما هم میل کنید.
دکتر فاطمه زارعی گفت :با اشاره به اینکه وعده غذایی به هنگام سحر باید گرم و خشک و ضدبلغم باشد، گفت: جگر، خورشت بادمجان، خورشت قورمه سبزی، آبگوشت، کره، خامه، تخم مرغ و خورشت فسنجان، موادغذایی ضدبلغم است که مصرف آن به هنگان سحر بسیار توصیه میشود، چراکه وعده سحر باید به تعادل بلغم منجر شود و توجه به انتخاب و مصرف مواد غذایی با توجه به این طبع اهمیت بسزایی دارد.
وی در ادامه با بیان اینکه در بدن انسان چهار طبع صفرا، دم، بلغم و سودا وجود دارد، افزود: در میان این چهار طبع، صفراویها و سوداویها کم خوراک هستند. دمویها و بلغمیها اشتهای زیادی به مصرف غذا دارند. افرادی که گرم مزاج هستند با استفاده از موادغذایی سرد معدهشان تغییر نمیکند، اما بلغمی مزاجها به دلیل اینکه طبع سرد دارند و معده آنها سرد است با مصرف غذاهایی که طبع سرد دارند، با گذشت زمان منجر به زخم و ورم معده میشوند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ساوه، خاطر نشان کرد: مصرف مواد غذایی انرژیزا مانند زولبیا بامیه، پیتزا و غذای چرب در وعده افطار صفرای بدن را افزایش میدهد. زمانی که صفرا در بدن افزایش مییابد، باعث بروز بیماریهایی میشود که میتوان به ریزش مو، صدا در گوش، داغی کف پا، سیاه شدن پوست و گر گرفتگی اشاره کرد.
وی اضافه کرد: صفرا، مزاج خشک و گرم است و این افراد می توانند در وعده افطار از مواد غذایی خنک استفاده کنند. در زمان افطار باید مراقب ازدیاد صفرا بود. بنابراین میتوان از شربتهای خنک مانند کاسنی، سکنجبین و خاکشیر 8مصرف کرد و حتی از میوههای آبدار مانند هندوانه، آلو و هلو نیز میتوان استفاده کرد.
زارعی با اشاره به اینکه غذایی که در وعده افطار مصرف میشود تا سحر آماده برای جذب خون است، تصریح کرد: از ساعت ۱۲ شب تا ۶ صبح ساعات سردی بدن است که بلغم در خون افزایش مییابد. برای خروج بلغم از خون باید از مصرف موادغذایی گرم از جمله فسنجان، خرما، حلوا ارده و عسل در وعده سحر استفاده کرد؛ چراکه اگر در وعده سحر نیز غذاهای سرد خورده شود، طبع بدن به سمت سردی میرود و فرد را دچار بیماریهایی مانند آرتروز میکند.
این متخصص طب سنتی در پایان یادآور شد: برای پیشگیری از سوزش و درد معده در ماه رمضان میتوان قبل از مصرف وعده سحر و افطار یک استکان عرق بومادران همراه با عرق نعناع مصرف کرد؛ چراکه عرق بومادران از ترشح اسیدمعده پیشگیری میکند و مانع بروز دردهای معده در روزهداران میشود.
به گفته مدیر گروه تحقیقات تغذیهای انستیتو تغذیه، فیبر در گروه میوهها این خاصیت را دارد که آب را در خود حبس میکند اما برخی از میوهها با وجود اینکه بظاهر ضد عطش هستند، فیبر کمی دارند و در تامین آب مورد نیاز بدن موثر نیستند.
دکتر تیرنگ نیستانی گفت: «بسیاری از روزه داران وعده سحری را نادیده میگیرند. واقعیت این است که وعده سحری مثل یک صبحانه نسبتاً مناسب و مفصل است و تمام فوایدی که برای وعده صبحانه ذکر میشود، طبیعتاً میتواند منسوب به سحری هم باشد. مجاز بر اینکه فردی که صبحانه نمیخورد این فرصت را دارد که میان وعدهای داشته باشد ولی وقتی روزهدار سحری نمیخورد، تا زمان افطار اتفاقاتی در بدن میافتد که خیلی به نفع فرد نیست. این اتفاقات میتواند از تخریب بافت ماهیچهای تا سوخت ناقص چربیها و تولید موادی باشد که موجب بوی بد دهان و سر درد میشود و یا باعث عدم تمرکز و عصبی شدن میشود. این مشکلات برای گروههای سنی آسیب پذیر مثل بچههایی که سال اول تکلیفشان است میخواهند روزه بگیرند و افرادی که سنشان بالا است میتواند بسیار خطرناکتر باشد. میتواند عوارض کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت روی فرد داشته باشد؛ بنابراین وعده سحری باید لحاظ شود.»
وی افزود: «وعده سحری به لحاظ ترکیبی میتواند یک ناهار مختصر و یک صبحانه مفصل باشد. وعده سحری به ذائقه فرد بسیار مرتبط است که با کدام ترکیب از مواد غذایی راحتتر است و میتواند آن را راحتتر صرف کنند. در هر حالت تاکید میکنیم که روزهداران در هر وعده یک واحد میوه مصرف کنند.»
نیستانی با بر شمردن خاصیت گروه میوه در مواد غذایی گفت: «آب موجود در برخی از میوهها در طول عبور از روده بزرگ به آهستگی جذب بدن میشود و این خیلی میتواند به تحمل تشنگی که به هر حال در این ماه گریبانگیر روزهداران خواهد شد، کمک کند. روزهداران سیب را میتوانند مثل یک دسر میل کنند و بهتر است که یک لیوان آب هم بعد از خوردن سیب میل کنند. به طور کلی میوههایی فیبر بیشتری دارند که گوشتیتر باشند. در واقع این نوه میوهها در حبس آب در خود و انتقال آن به بدن موثرترند، اما برخی از میوهها با وجود اینکه آبدار هستند، در تامین آب مورد نیاز بدن موثر نیستند. مثلاً هندوانه با وجود اینکه به ظاهر ضد عطش است اما فیبر کمی دارد و حتی ممکن است به خاطر داشتن آب و قند بیشتر باعث تشنگی شود.»
وی با تاکید بر اینکه وعده افطار و شام باید از هم جدا باشد، گفت: «این درست است که زمان اذان دیر است اما روزه داران افطار و شام را با نیم ساعت فاصله میل کنند به خاطر اینکه با یک افطار سبک قند خون بالا میرود. وقتی که بخواهند شام بخورند دیگر میتوانند اندازه و ترکیب غذا را کنترل کنند.»
مدیر گروه تحقیقات تغذیهای انستیتو تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: «متاسفانه در میان بسیاری از خانوادهها مرسوم است که یک دفعه شام و افطار را در یک وعده میخورند. دریافت ناگهانی حجم بالایی از کالری به ویژه به شکل مواد قندی و نشاستهای میتواند طبعات نسبتاً بدی را برای بدن داشته باشد و این بد بودن به ویژه برای افرادی که مشکلات متابولیک به شکل اختلالات وزن حالا پر وزنی یا مشکل قند خون دارند یا کبد چرب دارند، میتواند دو چندان باشد. اما اگر روزهداران یک افطاری سبک داشته باشند میتواند از پرخوری و اضافه دریافت کالری آنها جلوگیری کند.»
ماه رمضان 1393
یکشنبه 8 تیر 1393 مصادف با اولین روز ماه مبارک رمضان 1435 هجری قمری
با یاد خدای قدر
صدای
قدمهای ماهِ خوبیها، دل خاکیام را آگاه ساخته است که لحظهی وداع نزدیک
است.لحظهی وداع با ماه مهدی، با شعبان، و من در آخرین روزهای این ماه به
مناجات شعبانیه نشستهام.
ماه رمضان می آید ....
- مى دانى در این ماه میهمان چه کسى
هستى؟ او که معبود جهانیان است و عفوکننده گنهکاران. از او درخواست سلامت
روزه و شب زنده داریت را بنما!
-در این ماه تلاش کن تا به خشنودى پروردگارت نزدیکتر و از خشم او دور شوى. از مهربانترین مهربانان توفیق خواندن آیاتش را طلب کن!
-
براى تیزهوشى و بیداریت دعا کن و از هر چه در آن بى خردى و اشتباه است
بپرهیز. سهمت را از خیر و برکت این ماه افزونتر بخواه که او بخشنده ترین
بخشندگان است.
*************
فضیلت اعمال مستحبى ماه رمضان
دعا و استغفار
قال على بن ابیطالب علیه السلام:
«علیکم
فى شهر رمضان بکثرة استغفار و الدعاء فاما الدعا فیدفع عنکم به البلاء و
اما الاستغفار فتمحى به ذنوبکم» (1) ؛ بر شما باد در ماه رمضان به استغفار و
دعاى زیاد. اما دعاهاى شما دافع بلا از شماست. و اما استغفار شما از بین
برنده گناهان است.
توضیح:
از
وظایف روزهداران در این ماه، دعا و درخواست حوایج از حضرت حق است که
بنده احساس نیاز به پیشگاه بىنیاز کرده، و دستهاى احتیاج خویش را به
درگاه او دراز مى کند.
روزهاى ماه رمضان
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
ایها
الناس انه قد اقبل الیکم شهر الله بالبرکة و الرحمة و المغفرة، شهر هو
عندالله افضل الشهور، و ایامه افضل الایام و لیالى افضل اللیالى و ساعاته
افضل الساعات (2) ؛ اى مردم ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به شما رو کرده
است، ماهى است که پیش خدا بهترین ماه است و روزهایش بهترین روزها و
شبهایش بهترین شبها و ساعاتش بهترین ساعات.
اعتکاف
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
اعتکاف عشر فى شهر رمضان تعدل حجتین و عمرتین (3) ؛ اعتکاف در یک دهه از ماه مبارک رمضان برابر با ثواب دو حج و دو عمره است.
توضیح:
در ایام و لیالى مقدسهاى، طبق روایات رسیده از ائمه معصومین علیهم السلام مستحب است که هر مسلمانى در صورت امکان دهه آخر ماه مبارک رمضان را در مسجد معتکف شود، که پیامبر اکرم در تمامى عمرش چنین مى کرد.
تلاوت قرآن
بهترین
اعمال در شبها و روزهاى ماه مبارک رمضان، تلاوت قرآن است. اگر چه تلاوت
قرآن در تمام اوقات ثواب دارد، ولى چون قرآن در ماه رمضان نازل شده است، از
اجر و ثواب ویژه اى برخوردار است چنانچه وارد شده:
قال ابو جعفر (علیه السلام):لکل شىء ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان (4) ؛ براى هر چیزى بهارى است و بهار قرآن رمضان است.
بنابراین امتیازات قرآن به اعتبار نزولش در ماه رمضان از ماههاى دیگر بیشتر است.
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
من
تلافیه آیة من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فى غیره من الشهور (5)
؛ اگر کسى در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثوابش مثل کسى است که در
غیر ماه رمضان یک ختم قرآن کرده است.
افطارى و صدقه دادن
قال الباقر علیه السلام:
یا
سدیر، هل تدرى اى لیال هذه؟ فقال له نعم. جعلت فداک ان هذه لیالى شهر
رمضان فما ذاک؟ فقال له اتقدر على ان تعتق کل لیلة من هذه اللیالى عشر رقاب
من ولد اسمعیل؟ فقال له سدیر بابى انت و امى لا یبلغ مالى ذاک، فما زال
ینقص حتى بلغ به رقبة واحدة فى کل ذلک یقول: «لا اقدر علیه فقال له: افما
تقدر ان تفطر فى کل لیلة رجلا مسلما؟ فقال له: بلى و عشرة فقال له (علیه
السلام):
فذاک الذى اردت یا سدیر، ان افطارک اخاک المسلم یعدل عتق رقبة من ولد اسماعیل علیه السلام. (6)
اى سدیر! آیا مى دانى چه شبهایى است این شبها؟ سدیر گفت:
بلى
فدایت گردم این شبها، شبهاى ماه رمضان است، مگر این شبها چگونه است؟
امام علیه السلام فرمودند: آیا قدرت دارى هر شب از این شبها ده بنده از
فرزندان اسماعیل (ع) را آزاد کنى؟ پس سدیر عرض کرد: پدر و مادرم به فدایت،
ثروتم کفاف نمى دهد، پس امام پیوسته تعداد بنده ها را کم کرد، تا رسید به
یکى در تمام این ماه، سدیر گفت: قدرت ندارم پس امام به او فرمود: آیا قدرت
ندارى هر شب یک مسلمان روزه دارى را افطار دهى؟ سدیر عرض کرد: بلى تا ده
نفر را هم مى توانم افطارى بدهم، پس امام به او فرمود:
اى سدیر همان
است که اراده کردى یعنى با افطارى دادن ده روزه دار به ثواب عتق و آزاد
کردن ده بنده از اولاد اسماعیل (ع) نایل مى گردى.
توضیح:
خداوند انسان روزه دار را بر آنچه انفاق مى کند در خوردنیها و آشامیدنیها محاسبه نمى کند ولى در این امر «اسراف» نشود.
عن ابى عبدالله علیه السلام:
من
تصدق فى شهر رمضان بصدقة صرف الله عنه سبعین نوعا من البلاء (7) ؛ هر کس
در ماه رمضان صدقه اى بدهد خداوند هفتاد نوع بلا را از او دور مى کند.