تغییر ذائقه در۷۵ سالگی

تغییر ذائقه در۷۵ سالگی

تغییر ذائقه در۷۵ سالگی
جمعیت سالمند جهان روزبه روز در حال افزایش است این در حالی است که تعداد زنان سالمند ۳ برابر مردان برآورد شده است. اگرچه برخی سالمندان افراد فعال و شادابی هستند اما کم نیستند سالمندانی که با عبور از مرز ۷۵ سالگی دچار برخی مشکلات می شوند...
تغییرهای فیزیولوژیک و جسمانی نظیر کاهش احساس گرسنگی و تشنگی در کنار برخی تغییرهای روانی مانند گوشه گزینی و میل به تنهایی باعث تغییر آداب و شیوه زندگی بسیاری از سالمندان می شود. پزشکان و متخصصان تغذیه می گویند کلید سلامت در دوران سالمندی، تغذیه متعادل و متنوع و داشتن فعالیت فیزیکی مناسب است. در «سالمندان» این هفته برخی از تغییراتی را که بعد از ۷۵ سالگی رخ می دهد و به خصوص بر ذائقه و عادت های غذایی سالمندان اثرگذار است، مرور می کنیم، با این امید که خانواده ها توجه بیشتری به این نکته ها داشته باشند.

کاهش اشتها

با افزایش سن، به خصوص بعد از ۷۵ سالگی، اشتهای فرد کاهش می یابد و به همین علت بیشتر سالمندان دچار کاهش وزن تدریجی می شوند. دلیل اصلی این موضوع، بروز اختلال در کارکرد درست سیستم اعلام سیری و گرسنگی در مغز است. بعد از ۷۵ سالگی، مغز فرمان گرسنگی صادر نمی کند و به همین علت فرد معمولا ساعت های طولانی تری احساس سیری دارد. این مساله به مرور باعث کاهش ریزمغذی ها و موادمعدنی در بدن می شود.

کاهش پرزهای چشایی

بعد از ۷۵ سالگی، تعداد پرزهای چشایی کاهش می یابد و به حدود یک سوم دوران جوانی می رسد. تعداد باقیمانده پرزها نیز به خوبی مزه ها را منتقل نمی کنند و سالمند به خوبی نمی تواند مزه شیرین، شور، ترش و تلخ و به خصوص مزه شور را از هم تشخیص دهد. به همین دلیل میزان بیشتری نمک یا شکر به غذای خود می افزاید و این مساله خطر ابتلا به فشارخون بالا یا دیابت را افزایش می دهد.

کاهش حس تشنگی

تشنگی، زنگ خطری است که نشان می دهد بدن دچار کم آبی شده است. با افزایش سن، این سیستم نیز دچار مشکل می شود. یعنی این زنگ خطر در سالمندان زمانی به صدا درمی آید که کم آبی به نقطه خطرناکی رسیده باشد. از سوی دیگر، کاهش میزان آب ذخیره در بدن خود خطر کم آبی و عوارض ناشی از آن را دوچندان می کند. در

۲۰ سالگی، ۶۰ تا ۶۵ درصد بدن یک فرد را آب تشکیل می دهد و حجم زیادی از این آب در ماهیچه ها وجود دارد اما به مرور، از میزان این آب کاسته می شود و تقریبا به حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد می رسد. دلیل آن هم تحلیل عضلات و ماهیچه هاست. نکته دیگر اینکه در ۲۰ سالگی، در هر دقیقه عروق ۱۴۰ میلی لیتر خون از خود عبور می دهند در حالی که در ۷۰ سالگی، این میزان به ۸۰ میلی لیتر می رسد، یعنی عبور ریزمغذی ها، عناصر معدنی و سموم از خون کمتر و کندتر انجام می شود و این موضوع خود باعث از بین رفتن تعادل عناصر معدنی خون می شود. برای پیشگیری از بروز کم آبی بدن، توصیه می شود سالمندان بدون توجه به حس تشنگی، مرتب در طول روز آب بنوشند. مصرف روزانه ۵/۱ لیتر آب (معادل ۸ لیوان) برای این گروه سنی ضروری است.

کاهش حس بویایی

بویایی نقشی اساسی در تحریک اشتها و در تشخیص مزه ها دارد. مردان از سن ۲۰ سالگی، به تدریج حس بویایی خود را از دست می دهند اما این حس در زنان پایدارتر است و تا رسیدن به یائسگی همچنان قدرتمند کار خود را ادامه می دهد. کاهش قدرت بویایی به تدریج اتفاق می افتد و بازگشتی ندارد، به همین علت معمولا بعد از ۷۵ سالگی، اثر منفی بر اشتهای فرد می گذارد.

کاهش قدرت بینایی

خوب دیدن غذا و تشخیص رنگ ها از محرک های اشتها محسوب می شود پس کاهش قدرت بینایی در کاهش میل به غذا نقش دارد. انتخاب عینک مناسب، درمان بیماری های چشمی و بهره گیری از نور کافی، بدون?شک باعث می شود میل سالمند به صرف غذا بیشتر شود.

افزایش مشکلات دهان و دندان

بروز مشکلاتی در جویدن غذا و احساس درد هنگام گاززدن یا جویدن نیز می تواند باعث شود سالمند تنوع غذایی خود را کاهش دهد. سالمندانی که از پروتزهای دندانی استفاده می کنند نیز گاهی دچار این مشکل می شوند چون مشکل صورت با افزایش سن تغییر می کند و پروتزی که در ۶۵ سالگی مناسب فک است، در ۷۰ سالگی دیگر کارآمد نیست. مراجعه مرتب به دندان پزشک و رفع این مشکل می تواند به سالمند در داشتن رژیم غذایی متنوع و متعادل کمک کند.

بروز اختلال های حرکتی

لرزش اندام ها و کاهش قدرت ماهیچه ها از عواملی هستند که سالمند را از پخت وصرف غذا منصرف می کنند.

افزایش مشکلات گوارشی

با افزایش سن، سیستم گوارش دچار تغییرات اساسی نمی شود ولی تغییرات کوچک به هر حال بر توانایی هضم و جذب موادغذایی تاثیر می گذارند. کاهش ترشح بزاق، در کنار مشکلات دندانی و خوب نجویدن غذا، بر هضم غذا تاثیر دارد. در این شرایط، غذا دیرتر هضم می شود، احتمال بروز یبوست افزایش می یابد، ویتامین ها و موادمعدنی به خصوص کلسیم کمتر جذب می شود و مصرف مکمل های ویتامینی و مواد معدنی ضرورت پیدا می کند.

بروز اختلال های متابولیکی

با افزایش سن، میزان جذب سلولی ویتامین ها و قند کاهش می یابد. از سوی دیگر، بروز اختلال های هورمونی، سلامت فرد را تهدید می کند. برخی افراد هم دچار مقاومت به انسولین می شوند و در طول سال ها این مساله می تواند باعث بروز دیابت نوع ۲ شود و اگر درمان نشود، با عوارض شدیدی به خصوص بر عروق خونی همراه خواهد بود.

الفبای تغذیه سالم در دوران سالمندی

قند بیشتر، چربی بیشتر: در افراد سالمند، مخصوصا آنهایی که اهل تحرک، پیاده روی و ورزش هستند، میزان دریافت انرژی به نسبت کمتر از میزان صرف انرژی است. به همین دلیل باید میزان مصرف قند و چربی، به خصوص قندهای پیچیده و چربی های مفید را افزایش دهند.

مصرف حداقل ۳ وعده غذا در روز: لازم است فرد سالمند حداقل در طول روز ۳ وعده غذایی اصلی داشته باشد. حجم هر وعده به نیازهای تغذیه ای و اشتهای او بستگی دارد؛ اگر در هر وعده اشتهای کافی نداشت، می تواند مقداری از غذا را در زمانی مصرف کند که میل بیشتری صرف غذا دارد. مصرف میان وعده هایی مثل ماست یا آبمیوه نیز توصیه می شود.

مصرف منابع پروتئین: برای پیشگیری از تحلیل عضلات توصیه می شود فرد سالمند حداقل یک وعده در روز غذای غنی از پروتئین مصرف کند. مصرف منابع لبنیات در هر وعده می تواند پروتئین و کلسیم موردنیاز بدن را تامین کند.

هر روز ۳ واحد میوه و سبزی: مصرف روزانه میوه و سبزی می تواند نیاز این گروه سنی به فیبر، ویتامین و نمک های معدنی را برطرف کند. برای پیشگیری از بروز مشکلات گوارشی می توان بخشی از میوه یا سبزی مصرفی سالمند را بخارپز کرد.

مصرف نشاسته در هر وعده: سبزی های خشک، برنج، سیب زمینی و موادغذایی بر پایه غلات مثل نان، شیرینی و غلات صبحانه می تواند انرژی لازم روزانه فرد سالمند را تامین کند.

نوشیدن مرتب آب: فرد سالمند باید مرتب آب بنوشد و منتظر تشنگی نماند. آب، چای، آب سبزی ها، شیر و آبمیوه همگی مفیدند.

آجیل معروف سرکوب کننده طبیعی اشتها

یک متخصص تغذیه مصرف بادام خام، نوشیدنی‌های طبیعی و داشتن فعالیت فیزیکی مناسب در ایام تعطیلات نوروز را برای جلوگیری از اضافه وزن و چاقی ضروری دانست.

این آجیل معروف سرکوب کننده طبیعی اشتها است!نرگس جوزدانی متخصص تغذیه : در خصوص اضافه وزن و چاقی که از مشکلات شایع ایام تعطیلات عید محسوب می‌شود، گفت: افراد برای این که در دید و بازدیدهای عید دچار اضافه وزن و چاقی نشوند باید در مصرف شیرینی و شکلات احتیاط کنند و بیشتر در مهمانی‌ها میوه استفاده کنند که از میوه‌های مناسب برای مصرف در ایام تعطیلات عید می‌توان به سیب، کیوی و خیار اشاره کرد.

​وی اظهار داشت: از دیگر روش‌های مؤثر برای جلوگیری از چاقی و حفظ تناسب اندام به خصوص در ایام نوروز انجام ورزش و فعالیت بدنی است، زیرا ورزش سبب می‌شود که بین دریافت و مصرف انرژی توازن برقرار شود و یکی از ورزش‌های ساده و در دسترس برای اشخاص حتی در مسافرت‌های نوروزی، پیاده روی است.

​این متخصص تغذیه با بیان اینکه به طور معمول در مهمانی‌ها چند نوع غذای اصلی وجود دارد، افزود: افراد باید از هرغذا مقدار محدود و مشخص شده‌ای را میل کنند. همچنین آب و دوغ بهترین نوشیدنی به شمار می‌آید، اشخاص باید در مهمانی‌ها شربت‌های خانگی را که با شکر کمتر تهیه شده اند، جایگزین انواع نوشابه و دلسترهای گازدار کنند.

وی تصریح کرد: اشخاص می‌توانند برای دادن طعم بهتر به نوشیدنی گلاب را جایگزین شکر کنند و شربت هایی مانند تخم شربتی یا خاکشیر را به همراه گلاب تهیه کنند.

​جوزدانی تاکید کرد: مصرف منظم و درازمدت نوشیدنی‌های گازدار که حاوی کالری بالایی هستند، علاوه بر این که فرد را در معرض ابتلا به انواع ناراحتی‌های گوارشی قرار می‌دهد، روند بروز پوکی استخوان را نیز سرعت می بخشد، همچنین نوشابه‌های گازدار (حتی اگر رژیمی باشند) اشتهای افراد را به مصرف غذا بیشتر می‌کنند. 

وی گفت: آجیل خام تمایل افراد را به مصرف بیشتر آجیل کاهش می‌دهد، بنابراین اشخاص حتی المقدور نباید از آجیل بوداده و شور استفاده کنند که بادام نقش مؤثری در کاهش اشتهای افراد دارد.

این متخصص تغذیه یادآور شد: افراد باید در وعده‌های غذایی خود بخشی از بشقاب شان را به سوپ ساده بدون خامه که سبب پر شدن معده و کاهش گرسنگی می‌شود، قسمتی را به سالاد و بخشی را به غذای اصلی خود اختصاص دهند.

اسفرزه

اسفرزه،مفید برای قلب ،کنترل اشتها

اسفرزه،مفید برای قلب ،کنترل اشتها
اسفرزه گیاهی برآمده از آسیا، اروپا و آفریقای شمالی است. تخم اسفرزه خواص فوق‌العاده‌ای دارد. این دانه‌های کوچک در آب حل‌شده و 10 برابر اندازه خود حجیم و لعاب‌دار می‌شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه خراسان گفته می‌شود که غلاف یا پوشش بیرونی این تخم‌های ریز باعث لاغری می‌شود. البته افراط در مصرف آن می‌تواند باعث درد معده شود. در این مطلب خواص دیگر اسفرزه را بررسی می‌کنیم.

* مصرف یک قاشق مرباخوری اسفرزه مخلوط شده با شیر، بعد از صرف غذا، می‌تواند اسیدیته را برطرف کند.

* میزان کلسترول را کنترل می‌کند؛ برای قلب مفید است و تجمع چربی را محدود می‌کند.

* مخلوطی از یک قاشق مرباخوری اسفرزه و چند قطره آب‌ لیمو را قبل از ناهار مصرف کنید تا با کنترل کردن اشتها، باعث کاهش وزن شود. علاوه بر آن ضایعات را از بدن نیز دفع می‌کند.

* روند جذب گلوکز را کند می‌کند، درنتیجه میزان قند خون را کنترل می‌کند.
* برای رفع سوءهاضمه اسفرزه را با دوغ مصرف کنید.

* درد افراد مبتلا به بواسیر را تسکین می‌دهد.

* نتایج پژوهش‌های دانشمندان نشان می‌دهد که یک قاشق مرباخوری تخم اسفرزه که 3 بار در روز خورده شود و هر بار دو لیوان آب ولرم با آن نوشیده شود، اثر محسوسی در تخلیه و رفع یبوست دارد.

* طبق یک گزارش، اسفرزه برای کاهش درد و رفع خارش ناشی از بیماری‌های کولون و رکتوم و قطع خونریزی بواسیر نیز مفید است.

با این حال مصرف اسفرزه و سایر ملین‌ها به کودکان زیر 2 سال و زنان باردار توصیه نمی‌شود و برای رفع یبوست باید از سایر خوراکی‌های غنی از فیبر و الیاف گیاهی مانند سبزی‌ها، دانه‌های غلات، نان سبوس‌دار و ... استفاده کنند.

بی اشتهایی

دلیل بی‌اشتهایی افراد مسن چیست؟

افراد مسن اغلب دچار کم‌اشتهایی می‌شوند و این مسئله به کم شدن وزن و یا سوء‌تغذیه آنها می‌انجامد. تحقیقات نشان می‌دهد این مسئله به خاطر تولید زیاد هورمونی به نام پپتید YY است که سیگنال‌های اشباع بودن را به مغز می فرستد.

دلیل بی‌اشتهایی افراد مسن چیست؟

افراد مسن اغلب دچار کم‌اشتهایی می‌شوند و این مسئله به کم شدن وزن و یا سوء‌تغذیه آنها می‌انجامد. تحقیقات نشان می‌دهد این مسئله به خاطر تولید زیاد هورمونی به نام پپتید YY است که سیگنال‌های اشباع بودن را به مغز می فرستد.

اصطلاح بی‌اشتهایی عصبی سالخوردگی یا کم‌اشتهایی در بین افراد مسن بسیار شایع بوده و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از سالخوردگان به موجب آن ناخواسته دچار کمبود وزن ناخواسته هستند. در شرایطی که مشکلات احساسی هم‌چون افسردگی یا غم و غصه می‌تواند مسبب کم‌اشتهایی در افراد مسن شود، اما در بسیاری از موارد هم این مشکل، عامل شناخته‌شده‌ای ندارد. تحقیقات قبلی در این زمینه نشان داده است که کم‌اشتهایی در افراد مسن می‌تواند به خاطر کم شدن ترشح هورمون گرلین باشد – هورمونی که دستور گرسنگی را در بدن صادر می‌کند.
با این حال، تحقیقات اخیر نشان داده که هورمون پپتید YY مسبب بروز این کم‌اشتهایی است. محققان برای رسیدن به یافته‌هایشان، ۳۱ افراد ۲۱ تا ۹۲ ساله را انتخاب کردند که شش تا از آنها بیش از ۸۰ سال سن داشتند. آنها دریافتند که چالش اصلی در این تحقیق، یافتن افراد مسن بدون مشکلات سلامت بوده اما این مسئله مستلزم ارزیابی تغییراتی در کنترل اشتها است، بدون در نظر گرفتن بیماری آنها.
همه شرکت‌کنندگان ملزم بودند که تا پیش از خوردن صبحانه که حاوی ۶۶۰ کالری بود، چند ساعت چیزی نخورند. بعد از آنکه شرکت‌کنندگان صبحانه‌شان را خوردند، محققان میزان PYY ، گرلین و پپتید ۱ شبیه گلوکاگون ( GLP – 1) –هورمونی که مسئول کم کردن اشتها و انتشار انسولین است– را در وقفه‌های زمانی منظم در یک بازه سه ساعته مورد سنجش قرار دادند.
هم‌چنین از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا بگویند که تا چه گرسنه هستند، فکر می‌کنند چقدر باید غذا بخورند و چقدر از خوردن غذا لذت می‌برند. محققان دریافتند که در مقایسه با افراد جوان، میزان تولید PYY در افراد بالای ۸۰ سال بیشتر دیده شد. با این حال، هیچ تفاوتی در میزان گرلین و یا GLP-1 بین دو گروه سنی مشاهده نشد. از طرفی افراد مسن‌تر در مقایسه با شرکت‌کنندگان جوان‌تر، میزان گرسنگی کمتری داشتند، میزان مصرف غذای آنها در ساعات آتی کمتر شده و خوردن غذا برایشان لذت کمتری داشت.

بادام وکنترل وزن

نتایج مطالعه جدید نشان می دهد؛

کنترل وزن و اشتها با مصرف روزانه بادام

طبق مطالعات جدید، بادام به کنترل میزان اشتها و وزن کمک می کند.

محققان در پژوهش های اخیر متوجه شدند که کالری بادام ۲۰ درصد کمتر از میزان باور قبلی است. در این مطالعه مشخص شد که میزان کالری موجود در بادام به قدری است که می تواند به کنترل میزان اشتها و مدیریت وزن کمک کند.

در حالیکه ترکیبات موجود در بادام تغییر نیافته است، محققان از تکنیک جدیدی برای اندازه گیری کالری موجود در میوه خشک استفاده کردند که میزان کالری مصرف شده و جذب شده را تعیین می کند.

آنها در این روش جدید دریافتند که شرکت کنندگان با مصرف ۲۸ گرم بادام، ۱۲۹ کالری دریافت می کنند، درحالیکه قبلا تصور می شد میزان کالری دریافتی ۱۶۰ کالری باشد.

در مطالعه ایی دیگر هم مشخص شد شرکت کنندگانی که روزانه ۵۶ گرم بادام مصرف می کنند، گزارشی مبنی بر مصرف کالری اضافی یا افزایش وزن بدن اعلام نکردند، درحالیکه میزان گرسنگی در آنها کاهش یافته بود.

مجله تغذیه اروپا هم در این باره عنوان می کند که مصرف میان وعده بادام در روز به میزان ۵۸ گرم، به کنترل اشتها کمک کرده و منجر به کاهش مصرف کالری در طول کل روز می شود.

شواهد علمی دیگر حاکی از آن است که خوردن روزانه ۱.۵ واحد از مغزیجاتی نظیر بادام، به عنوان بخشی از رژیم غذایی حاوی چربی اشباع شده و کلسترول پایین، به کاهش بروز بیماری های قلبی کمک می کند، به طوریکه یک مشت بادام حاوی ۱۳ گرم چربی اشباع نشده، یک گرم چربی اشباع شده و فاقد کلسترول است.