6 نکته برای حفظ سلامت کبد
حذف، یا محدود کردن مصرف برخی مواد غذایی از رژیم غذایی نخستین
کاری است که می توانید برای کمک به بهبود عملکرد کبد انجام دهید.
سلامت کبد از اهمیت ویژه ای برای
حفظ سلامت بدن انسان برخوردار است. با وزنی در حدود سه پوند (1.36
کیلوگرم)، کبد اندام نسبتا بزرگی محسوب می شود، که عملکرد اصلی آن پالایش
خونی است که از دستگاه گوارش سرچشمه می گیرد، پیش از این که وارد دیگر قسمت
های بدن شود.
کبد سمومی مانند بیلی‌روبین و آمونیاک را از خون حذف
می کند و همچنین مواد مغذی ناشی از گوارش را به اشکالی که برای بدن قابل
استفاده باشند، تبدیل می کند. و اینها تنها چند نمونه از عملکردهای کبد
هستند، اندامی که عملکرد درست آن برای سلامت کلی و بهزیستی ما ضروری است.
بر همین اساس، حفظ سلامت کبد اهمیت ویژه ای دارد. در ادامه با چند نکته که
می توانند کمک حال شما در این زمینه باشند بیشتر آشنا می شویم.
حذف برخی غذاها از رژیم غذایی
حذف،
یا محدود کردن مصرف برخی مواد غذایی از رژیم غذایی نخستین کاری است که می
توانید برای کمک به بهبود عملکرد کبد انجام دهید. در همین راستا، از مصرف
غذاهای سنگین و چرب پرهیز کنید، زیرا کبد را وادار می کنند هرچه سخت‌تر کار
کند. از جمله این مواد غذایی می توان به مارگارین، روغن های تجاری و روغن
های تردکننده شیرینی اشاره کرد.
افزون
بر این، شما باید به طور قابل توجهی مصرف هر گونه قند پالایش شده، مانند
ساکارز و فروکتوز - که اغلب در نوشابه های گازدار و آبمیوه های تجاری یافت
می شوند - را کاهش دهید. این خوراکی ها می توانند احتمال ابتلا به بیماری
کبد چرب را افزایش داده و موجب التهاب کبدی شوند. کربوهیدارت های پالایش
شده از دیگر موادی هستند که باید مصرف آنها را کنار بگذارید، و از آن جمله
می توان به نان سفید، برنج سفید، و پاستاهای معمولی اشاره کرد.
افزودن برخی مواد غذایی به رژیم غذایی
حذف
برخی غذاها از رژیم غذایی به تنهایی برای ارتقا سلامت کبد کافی نیست. شما
باید انتخاب های سالم‌تری را در رژیم غذایی خود جای دهید تا در طول زمان
عملکرد کبد بهبود یافته و به حفظ و نگهداری آن کمک شود. در همین راستا،
میوه ها و سبزیجات تازه را به میزان زیاد مصرف کنید، زیرا حاوی ویتامین ها و
مواد معدنی ارزشمندی هستند که کبد برای ارائه عملکرد بهینه خود به آنها
نیاز دارد.
همچنین،
میوه ها و سبزیجات در کنار غلات، برنج و سریال های کامل، از محتوای بالای
فیبر سود می برند، که به بدن در حذف کارآمد سموم از طریق افزایش تکرر و
کیفیت اجابت مزاج کمک می کند. تا حد امکان نمونه های ارگانیک را انتخاب
کنید، زیرا این مواد غذایی فاقد آفت کش ها و سموم مضری هستند که در محصولات
کشاورزی و گوشت هایی که به روش سنتی تهیه می شوند، وجود دارند و کبد برای
حذف آنها از بدن باید سخت‌تر کار کند.
کاهش استرس
استرس
می تواند برای بدن، از جمله کبد، مضر باشد. در کنار تاثیر بر غدد درون
ریز، سیستم تولید مثل، دستگاه گوارش و سیستم ایمنی، استرس می تواند موجب
تغییراتی در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) شود. زمانی که این
اتفاق رخ می دهد، واکنشی التهابی شکل گرفته، آسیب کبدی را وخیم‌تر ساخته و
حتی می تواند به بیماری های کبدی منجر شود.
یک
کبد آسیب دیده می تواند بر سلامت عاطفی شما نیز تاثیرگذار باشد، و ممکن
است به بیماری های جسمی مانند درد در دنده ها، گرفتگی های عضلانی و تاری
دید منجر شود. بر همین اساس، خلاص شدن از شر استرس و عصبانیت و حفظ انرژی
مثبت از طریق پرهیز از مناقشات و عوامل استرس‌زا اهمیت دارد.
افزایش فعالیت جسمانی
ورزش
فوابد بی شماری را برای سلامت بدن انسان ارائه می کند، که از آن جمله می
توان به بهبود عملکرد کبد اشاره کرد. افزایش ضربان قلب و در نتیجه افزایش
گردش خون می تواند به کبد در پردازش و سم‌زدایی خون کمک کند، و از ورود
سموم به مغز، اندام ها، تاندون ها و مفاصل پیشگیری کند.
ورزش
این امکان را فراهم می کند تا خون و مواد مغذی به خوبی در اختیار اندام
های گوارشی یا تولید مثل قرار بگیرند، که به بهبود چرخه های قاعدگی و تشویق
اجابت مزاج منظم‌تر کمک می کند.
استفاده از گیاهان دارویی تقویت کننده کبد
برخی
گیاهان دارویی می توانند برای تقویت عملکرد کبد مورد استفاده قرار بگیرند،
که از آن جمله می توان به خار مریم، آرتیشو، رزماری، و بولدو اشاره کرد.
این قبیل گیاهان دارویی تولید صفرا را افزایش می دهند، فعالیت آنزیمی کبد
را بهبود می بخشند، یا جریان خون و فعالیت عصبی کبد را تقویت می کنند.
هنگام استفاده از گیاهان دارویی باید با احتیاط عمل کرد، زیرا برخی از آنها
می توانند برای کبد مضر باشند.
نوشیدن آب بیشتر
آب
برای انجام فرآیند سم‌زدایی توسط کبد ضروری است. میزان ناکافی از آب می
تواند این فرآیند را مختل سازد. بر همین اساس، نوشیدن هشت تا 10 لیوان آب
تصفیه شده در روز توصیه می شود.
افزودن
مقداری آب لیمو تازه به آب ساده نه تنها می تواند عطر و طعم بهتری به آن
ببخشد، بلکه با مصرف این نوشیدنی هنگام صبح هرچه بیشتر می توانید به فرآیند
سم‌زدایی کمک کنید. این کار انقباضات کیسه صفرا را تحریک می کند، که به
جریان صفرا از کبد به سمت دوازدهه در روده کوچک و از آنجا به خارج از بدن
کمک می کند. از این طریق سمومی که طی شب گذشته انباشته شده اند به بیرون از
بدن تخلیه می شوند.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران در واکنش به این خبر که میزان شیوع بیماری کبد چرب در میان تهرانی ها حدود ۳۰ درصد است و ۱۰ درصد نیز به نوع حاد این بیماری مبتلا هستند، تصریح کرد: نمی توان با قاطعیت میزان شیوع کبد چرب
را در میان شهروندان تهرانی اعلام کرد، اما استفاده فراوان از فست فودها،
تغذیه نادرست و ورزش نکردن از عواملی است که می توانند شرایط را برای ابتلا
افراد به کبد چرب فراهم کنند.