درمان ناراحتی گوارش

با این گیاهان ناراحتی های گوارشی را درمان کنید!

مریم سادات کاظمی: هضم نادرست غذا معمولا با ناراحتی های گوارشی از جمله نفخ، سوزش معده، دردهای شکمی، تهوع و استفراغ همراه است. اما در این صورت لازم نیست تا بلافاصله به سمت داروخانه ها و داروهای شیمیایی بروید، زیرا بعضی از گیاهان تاثیر عالی بر بهبود این ناراحتی ها دارند.

نعناع تند

نعناع تند که عطر مطبوعی دارد  در همه جای دنیا کشت می شود و به خاطر خواص ضددرد، ضداسپاسم، ضد تهوع، محرک دستگاه گوارش و محافظ کبد شناخته می شود. این گیاه داروی طبیعی عالی در برابر تهوع، استفراغ، اسهال مزمن و مشکلات گوارشی خفیف مانند نفخ، سوء هاضمه و بعضی دردهای کبدی است. بنابر تایید سازمان سلامت جهانی، دمنوش نعناع اسپاسم های روده ای و مجاری صفرا، مشکلات گوارشی جزئی و سندروم روده تحریک پذیر را تسکین می دهد.

اسانس نعناع نیز از گذشته ها برای تحریک گوارش کاربرد داشته است. این اسانس به کبد نیرو داده و تولید صفرا را افزایش می دهد که این مایع که اساسا از کبد ترشح می شود نقش اساسی در هضم غذا و حذف مقدار اضافی کلسترول دارد. این اسانس حاوی 30 تا 40% ترکیبی فعال به نام مانتول است که حاوی خواص ضدباکتری، ضدالتهاب و آنتی اکسیدانی است.

اگر دچار مشکلات گوارشی هستید، 1 قاشق سوپخوری برگ های خشک نعناع را در 150 میلی لیتر آب با حرارت ملایم 10 دقیقه بجوشانید. توصیه می شود برای پیشگیری و درمان ناراحتی های گوارشی 3 تا 4 فنجان از این دمنوش را بعد یا همراه غذا میل نمایید. در صورت استفاده از اسانس نعناع نیز 2 قطره از آن را در کمی روغن گیاهی مانند روغن بادام شیرین رقیق کرده و 3 نوبت در روز مصرف کنید.

در صورت ابتلا به اسهال حاد، 2 تا 3 قطره اسانس را در کمی آب ولرم یا روغن گیاهی مخلوط کرده و با حرکت چرخشی روی شکم ماساژ دهید.

توجه داشته باشید که اسانس نعناع برای خانم های باردار، شیرده، کودکان و افراد مبتلا به فشار خون بالا مع مصرف دارد. به طور کلی اسانس های گیاهی حاوی ترکیبات فعال قوی است و باید برخی احتیاط ها هنگام مصرف آنها رعایت شود.

رازیانه

رازیانه گیاهی با عطر تند و بومی نواحی مدیترانه است که از دوران باستان به خاطر خواص درمانی کاردبرد داشته است. در گیاه درمانی از دانه ها و اسانس برگ های رازیانه برای تسهیل گوارش و درمان بعضی مشکلات گوارشی مانند بی اشتهایی، نفخ، سوءهاضمه، تهوع، استفراغ و دردهای شکمی استفاده می شود. دانه های رازیانه حاوی ترکیبات فعالی هستند که خواص ضدباکتریایی و ضداسپاسم دارند که به مقابله با دردها و اسپاسم های شکمی کمک می کند.

برای بهره مندی از خواص این گیاه، 1 تا 3 گرم دانه های خشک رازیانه را در 150 میلی لیتر آب جوش به مدت حداقل 5 دقیقه دم کنید و 2 تا 3 فنجان از این دمنوش را طی روز میل نمایید. همچنین می توان 1 میلی لیتر عصاره مایع رازیانه را 2 تا 3 نوبت در روز بین غذا میل کرد.

از آنجا که اسانس های گیاهی حاوی ترکیبات فعال قوی هستند خانم های باردار، شیرده، کودکان و افراد مبتلا به سرطان های وابسته به هورمون نباید از آنها استفاده کنند. همچنین افرادی که به گیاهان خانواده چتریان مانند هویج و جعفری حساسیت دارند حتما باید از رازیانه پرهیز کنند.

شیرین بیان

شیرین بیان گیاهی معطر است که در آب و هوای گرم و خاک غنی و مرطوب می روید. گرچه بومی نواحی مدیترانه است اما امروزه در آسیا، آمریکا و خاورمیانه نیز کشت می شود. شیرین بیان همراه با گیاهان دیگری مانند بابونه، نعناع و... می تواند مشکلات گوارشی مانند سوزش معده و سوءهاضمه را بهبود بخشد. البته برخی تحقیقات نیز ثابت می کنند که شیرین بیان برای پیشگیری و درمان زخم های گوارشی مؤثر است. معمولا ریشه شیرین بیان استفاده می شود زیرا حاوی ترکیبات مؤثر درمانی است.

برای تسهیل گوارش و همچنین پیشگیری و مقابله با زخم های گوارشی توصیه می شود کپسول های این گیاه که حاوی 5 تا 15 گرم ریشه خشک شیرین بیان است در سه نوبت پس از غذا میل شود. همچنین می توان 2 تا 3 گرم ریشه خشک آن را در 150 میلی لیتر آب جوشاند و 3 فنجان در روز میل کرد.

زردچوبه

زردچوبه گیاه علفی با بوی تند است که بومی جنوب آسیا محسوب می شود. این گیاه کاربرد زیادی به خصوص در آشپزی دارد که پودر ریشه آن به عنوان ادویه استفاده می شود. زردچوبه در تحریک هضم غذا، تسکین علائم سوءهاضمه و درمان زخم های دستگاه گوارش و همچنین بیماری های کبد تاثیر دارد. در طب باستان چین از این گیاه برای تسهیل عملکرد کیسه صفرا و همچنین تسهیل در هضم غذا کمک می گرفتند. سازمان سلامت جهانی تاثیر زردچوبه را در درمان مشکلات گوارشی مانند دردهای شکمی در قسمت های معده یا کبد، تهوع و استفراغ، احساس سنگینی و نفخ تایید کرده است.

برای بهره از این خاصیت درمانی ، 1 تا 5/1 کرم پودر زردچوبه را در 150 میلی لیتر آب جوش بریزید و بگذارید 10 دقیقه دم بکشد. این محلول را 2 فنجان در روز بنوشید.

در صورت انسداد مجاری صفراوی یا سنگ های صفرا حتما باید برای استفاده از زردچوبه با پزشک مشورت نمایید.

زیره

دانه های زیره و به خصوص اسانس آن برای معده مفید است. ضداسپاسم، ضدالتهاب و محرک دستگاه گوارش از جمله خواص زیره است که باعث شده این گیاه برای بهبود بسیاری از ناراحتی های گوارشی مانند نفخ، سوزش معده، یبوست، اسپاسم های روده ای و بی اشتهایی مفید باشد. اسانس زیره از مخاط های معده در برابر اسیدها محافظت کرده و ترشح شیره گوارشی ار افزایش می دهد. زیره همچنین حرکات دودی روده را تسهیل کرده و با یبوست مقابله می کند.

توصیه می شود برای درمان یبوست، نفخ  و هضم مشکل غذا، 1 تا 2 قطره اسانس زیره را در کمی روغن گیاهی مانند روغن بادام شیرین یا عسل رقیق کرده و با حرکات چرخشی 3 نوبت در روز قبل از هر وعده غذا شکم را ماساژ داد. اسانس زیره برای خانم های باردار و کودکان زیر 6 ماه منع مصرف دارد.