استقبال از ماه رمضان

شمارش معکوس آغاز شد؛

برای استقبال از ماه رمضان دست به کار شوید

پیش از‌ ماه مبارک رمضان لازم است که برای آمادگی ورود به این ‌ماه تغییراتی در برنامه‌های زندگی خود ایجاد کنیم و برنامه‌ریزی داشته باشیم تا با شرایط بهتر و مناسب‌تری وارد این ‌ماه شویم.

محمدتقی انوشه متخصص تغذیه و رژیم درمانی ؛ مبنی بر نحوه استقبال از ماه مبارک رمضان از نظر تغذیه‌ای تأکید کرد: تمرین به نوشیدن مایعات فراوان و کاهش میزان مصرف غذاهای پرکالری و کم خوری چند روز قبل از ماه رمضان می‌تواند از مشکلاتی همچون افت قند خون، ضعف عمومی، اسیدی شدن معده و سرگیجه جلوگیری کند. چند روز مانده به رمضان مصرف سبزیجات و میوه‌های پرآب باید جایگزین غذاهای پرچرب و شور شود.

وی ادامه داد: شما در طول ایام سال یک برنامه غذایی مشخص و روزمره دارید اما در ‌ماه مبارک رمضان وعده‌های غذایی شما از سه وعده به ۲ وعده سحری و افطاری کاهش پیدا می‌کند.

انوشه اظهار داشت: اگر به‌صورت یکباره تغییر رویه دهید، بدنتان در مقابل این تغییرات ممکن است واکنش مناسبی نشان ندهد و در چند روز اول روزه‌داری با ضعف و بی‌حالی مواجه شوید. اما اگر قبل از ورود به این ‌ماه، وعده‌های غذایی‌تان را به شرایط ماه مبارک رمضان نزدیک کنید، احتمال رخ دادن چنین مشکلی کمتر می‌شود. وعده‌های غذایی صبحانه و ناهار و همچنین میان‌وعده را در روز‌های منتهی به‌ ماه مبارک‌رمضان کمتر کنید و خودتان را به شام و صبحانه عادت دهید.

کره و عسل و انواع شیرینی‌ها هنگام سحری مطلقا مصرف نشود

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی همچنین با اشاره به یکی از باورهای اشتباه عموم افراد مبنی بر اینکه مصرف کره و عسل و انواع شیرینی‌ها می‌تواند قند و کالری مورد نیاز بدن را در طول روز تأمین کند گفت: این اقدام موجب افزایش یک باره قند خون و در کنار آن بالا رفتن میزان انسولین در خون می‌شود که دقیقا در نیمه‌های روز قند خون فرد را به یک باره پایین می‌آورد بنابراین خوردن یک عدد خرما و یا غذاهایی حاوی نشاسته می‌تواند با روند جذب متعادل قند در تمام ساعات روز مانع از افت یک باره قند خون در افراد شود که در کنار آن مصرف میوه‌های آبدار نیز همانند اسفناج ذخیره آب بدن را تأمین می‌کند.

مصرف غذاهای نشاسته‌ای همچون برنج، ماکارانی و همچنین سالاد، ماست کم چرب و نان به ترتیب می‌تواند قند و آب مورد نیاز بدن را در طول روز تأمین کند اما در  کنار آن نوشیدن چای در هنگام سحری به علت داشتن کافئین و خاصیت دفع بالای آب بدن می‌تواند مهم‌‌ترین عامل از دست رفتن یکباره مایعات و حتی ایجاد سرگیجه در ساعات روزه‌داری شود.

حلیم بهترین گزینه برای سحری 

انوشه همچنین با اشاره به اینکه باید وعده‌های غذایی در طول ماه رمضان در سه نوبت تقسیم شود اظهار داشت: مهم‌ترین وعده سحری است که در آن مصرف حلیم به علت داشتن فیبر، پروتئین مورد نیاز، نشاسته دیرجذب و کالری متناسب بهترین گزینه به شمار می‌رود اما به طور کلی میزان وعده‌های غذایی باید به سه وعده سحر، افطار و شام تقسیم شود که فاصله بین افطار و شام حداقل دو ساعت است.

 وی در پایان یادآور شد: استفاده از غذاهای پرچرب و پرنمک علی‌الخصوص غذاهای کبابی، انواع کتلت و کوکو مهم‌ترین عامل افزایش تشنگی و بالا رفتن اوره خون در طول روز است و به همین علت مصرف آنها نه تنها در وعده سحر بلکه در هیچ یک از وعده‌های افطار و شام به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

میوه بخورید

خوردن میوه پس از ماه رمضان فراموش نشود

یک متخصص تغذیه با اشاره به مصرف زیاد میوه و سبزی در ماه رمضان گفت: افراد به میزان 4سهم میوه پس از ماه رمضان مصرف کنند.

سید مرتضوی صفوی، متخصص تغذیه  با اشاره به میزان مصرف میوه و سبزی پس از ماه رمضان اظهار کرد: افراد پس از ماه رمضان میوه و سبزی را به میزان زیادی مصرف کنند، میزان مصرف میوه در این ماه به مقدار 4 سهم است که یک عدد سیب ، پرتقال و یک لیوان هندوانه یا گرمه را در بر می‌گیرد. همچنین مصرف 3 تا 5 سهم سبزی به افراد توصیه می شود . این مقدار در حد یک لیوان سبزی خام و نصف لیوان سبزی پخته است.

وی افزود: سبزی ها، میوه ها حاوی آنتی اکسیدان و فیبر زیادی هستند.فیبر موجود در آن می تواند مشکلات گوارشی را برطرف و آنتی اکسیدان موجود در آن می تواند از بروز مشکلات قلبی – عروقی و سرطان‌ها جلوگیری کند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: افراد پس از ماه رمضان کربوهیدرات فراوانی مصرف نکنند .مصرف 6تا 11 سهم کربوهیدرات به افراد توصیه می شود. افراد دارای اضافه وزن از 6 سهم، افراد لاغر تا 11 سهم و افراد معمولی تا 8 سهم کربوهیدرات مصرف کنند. این میزان می تواند نان سنگک به اندازه 10 در 10 سانتی متر و یک کفگیر برنج یا ماکارونی را دربر بگیرد.

صفوی تصریح کرد: مصرف 2 تا 3 سهم لبنیات می تواند علاوه بر تامین کلسیم مورد نیاز بدن، از بروز بیماری پوکی استخوان جلوگیری کند. این میزان لبنیات یک لیوان شیر یا ماست، دو لیوان دوغ یا 45 تا 60 گرم پنیر را در بر می‌گیرد.مصرف 2 تا 3 سهم پروتئین نیز به آنها توصیه می‌شود. این مقدار معادل 180 گرم یعنی یک ونیم سیخ کباب یا 2 عدد تخم مرغ است . البته به دلیل کلسترول بالای تخم مرغ ، مصرف بیش از یک عدد آن در روز به افراد توصیه نمی شود.

وی با اشاره به کاهش پرفشاری خون، وزن بالا و کنترل دیابت در اثر روزه داری اظهار داشت: افراد پس از ماه رمضان نباید به شیوه گذشته غذایی خود برگردند، این افراد با وجود آنکه توانستند ، پرخوری و مصرف فست فود خود را در این ماه کنترل کنند، باید بر همین کنترل کردن ها ادامه دهند و از پرخوری جلوگیری کنند.

غذا و اختلال خواب

مصرف این مواد غذایی در ماه رمضان باعث اختلال خواب می‌شود

مدیر گروه روزه‌داری اسلامی پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر اینکه الگوهای خواب در ماه مبارک رمضان با تغییرات زیادی همراه است، گفت: مصرف غذاهای ادویه‌دار هنگام شب که با افزایش دمای بدن همراه است، مصرف غذای پرکربوهیدرات و خوردن وعده غذایی قبل از خواب مواردی هستند که می‌توانند منجر به اختلال در خواب شوند.

دکتر محسن خوش‌نیت نیکو ، خاطر نشان کرد:تغییرات در الگوی خواب شامل دو ساعت تاخیر تا دو ساعت تقدم در چرخه خواب و بیداری طبیعی است؛ به این معنی که دو ساعت زود یا دیر خوابیدن نسبت به روزهای معمول تغییرات قابل توجهی در ساز و کارهای داخلی بدن به وجود نمی‌آورد،اما تغییرات خارج از این محدوده منجر به اشکال در اعمال داخلی بدن، فعالیت‌های اجتماعی و عملکرد ذهنی می‌شود.

وی یادآور شد: بسیاری از افراد در شبانه روز بین 6 تا 8 ساعت می‌خوابند که در زمان روزه داری این الگو بر هم می‌ریزد؛ چرا که اغلب وعده سحر را بیدار هستند و صبح به سرکار می‌روند. مدت زمان خواب شبانه در ماه رمضان کاهش می‌یابد ولی این میزان کاهش خواب شبانه با افزایش مدت زمان خواب نیمروز جبران می‌شود.

خوش‌نیت نیکو اضافه کرد:اختلال در خواب منجر به کاهش کیفیت خواب، خستگی، کاهش عملکرد مغزی در طول روز، خواب آلودگی و کاهش عملکرد روزانه فرد می‌شود.

مدیر گروه روزه داری اسلامی پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه الگوهای شبانه روزی خواب در ماه مبارک رمضان با تاخیر و تغییراتی همراه است، در پایان اظهار کرد: افرادی که می‌خواهند روزه بگیرند باید این تغییرات را به نحوی مدیریت کنند. به همین دلیل بهتر است که از یک ماه قبل بدن خود را آماده کنند و از نظر مصرف مواد غذایی بتوانند روزه‌داری بهتری داشته باشند. همچنین اگر فردی همیشه در حال ریزه‌خواری است بهتر است که از قبل آن را کم کند و کنار بگذارد تا در ماه مبارک رمضان با مشکلی مواجه نشود.

نوشیدنی های

باید و نباید‌های نوشیدنی‌های ماه رمضان

روزه‌داری در فصل گرما دچار کم آبی بدن می‌شود، آب بدن مهمترین عاملی است که می‌تواند برای روزه داران باعث مشکلات زیادی شود و حتی جان فرد را به خطر اندازد.

نوشیدنی‌های ماه رمضان

کارشناسان تغذیه با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان به روزه داران توصیه می‌کنند،نوشیدنی‌های مخصوص ماه رمضان را مصرف کنند مانند شربت آبلیمو، خاکشیر، تخم شربتی،کاسنی ،سکنجبین و بیدمشک می‌تواند به کاهش تشنگی و عطش در ماه مبارک رمضان کمک کند.

راهکارهایی را متخصصان تغذیه به روزه‌داران برای جبران کم آبی بدن توصیه می‌کنند به شرح زیر است:

*** فاصله بین افطار تا سحر بهترین زمان برای جبران آب بدن

بین افطار تا سحر روزه داران می‌توانند از نوشیدنی‌های مخصوص ماه رمضان، چای کمرنگ، آب میوه‌های طبیعی و انواع میوه‌های تابستانی استفاده کنند، چای به دلیل داشتن مواد آنتی اکسیدان و ضد سرطان برای بدن مفید است، اما چای به دلیل مدر بودن باعث می شود مقدار بیشتری از آب بدن دفع شود.

روزه داری در فصل گرما دچار کم آبی بدن می‌شود

هنگام افطار بهتر است که از شیر ولرم همراه با مواد دارای قند طبیعی مانند خرما، عسل یا انگور شیرین استفاده شود چرا که این مواد شیرین علاوه بر تنظیم قند خون، خاصیت سم زدایی نیز دارند.

یکی از راههای مقابله با تشنگی در ماه مبارک رمضان مصرف میوه و سبزی فراوان است که علاوه بر مقاومت بیشتر در مقابل تشنگی، به دلیل داشتن فیبر، سرعت حرکت مواد غذایی را کاهش داده وسبب می‌شود احساس گرسنگی نیز دیرتر فعال شود.

راههای رفع عطش

مصرف میوه و سبزی سبب رفع مشکل یبوست نیز می‌شود. سبزی‌ها مانند کاهو، خیار، کرفس و سبزی خوردن چون آب را در خود نگه می‌دارند باعث استمرار و تداوم آبرسانی به بدن می‌شوند و مصرف سالاد کاهو به خصوص در وعده سحر توصیه می‌شود.

***پرهیز از نوشیدن آب یخ

زمانی که آب خنک همراه با یخ مصرف می‌شود چون دمای بدن را برای مدت کوتاهی پایین می‌آورد، اما باعث رفع عطش در دراز مدت نمی‌شود.

هنگام افطار باید از نوشیدن آب یخ به طور ناگهانی پرهیز کرد همچنین در وعده افطار نیز از نوشیدنی‌های ماه رمضان استفاده کرد.

***رفع تشنگی نوشیدنی‌های ماه رمضان

خانواده‌ها بهتر است این نوشیدنی‌های مخصوص ماه رمضان را تهیه و پس از افطار به تدریج و مورد استفاده قرار دهند.

** شربت آبلیمو

شربت آبلیمو یکی از نوشیدنی های ماه رمضان است و شربت آبلیمو کم شیرین سبب ترشح بزاق شده و احساس تشنگی را در روزه داران برطرف می کند.

**شربت خاکشیر و تخم شربتی

از دیگر نوشیدنی های ماه رمضان شربت خاکشیر و تخم شربتی خنک کننده و ضد عطش هستند و می‌توانند آب را درون دانه‌های خود نگه دارند و به تدریج آن را به بدن برسانند. در نتیجه نیاز بدن را به مدت طولانی‌تر نسبت به آب تامین می‌کند. بهتر است آنها را بدون شکر یا با شکر کم مصرف کرد.

**کاسنی

دربین عرقیات سنتی، فقط کاسنی خاصیت خنک کنندگی بدن را دارد، از این رو پیشنهاد می‌شود نوشیدنی‌های مخصوص ماه رمضان مانند خاکشیر را با کمی کاسنی و گلاب مخلوط و سپس استفاده کرد.

**شربت سکنجبین

شربت سکنجبین به تنهایی یا با اضافه کردن سکنجبین به خاکشیر نیز می‌تواند به رفع عطش کمک کند و بهتر است این ترکیب را تهیه و برای رفع تشنگی آن را نوشید.

**دم کرده نعناع

دم کرده برگ خشک نعناع و یا مخلوط آن با عسل بین افطار تا سحر موجب رفع تشنگی خواهد شد.

تهیه و مصرف شربت نعناع نیز رفع تشنگی بسیار مفید است. برای تهیه آن باید از شربت پایه استفاده کرد. جوشاندن شکر و آب به نسبت دو به یک و افزودن مقداری عرق نعناع و آب لیمو‌ترش که باید به صورت خنک مصرف شود. این شربت نیز به میزان زیادی از عطش جلوگیری می‌کند و از نوشیدنی‌های ماه رمضان است.

** دم کرده لیمو عمانی با گل گاو زبان و نبات

دم کرده لیمو عمانی با گل گاو زبان و نبات نیز می‌تواند علاوه بر رفع تشنگی، باعث آرامش و خواب مناسب در شب شود.

** شربت تمر هندی با عسل

خیس کردن تمر هندی و صاف کردن آن و سپس مخلوط آن با عسل و تهیه شربت، نوشیدنی مفیدی برای رفع یبوست در ماه رمضان محسوب می‌شود.

** مخلوط زردآلوی تازه همراه با عسل

مخلوط زردآلوی تازه همراه عسل نیز مناسب جهت رفع عطش و برای سنگینی معده می توان استفاده کرد.

می توان به جای یک عدد میوه، نصف تا یک لیوان آب میوه مصرف کرد،البته بهتر است آبمیوه طبیعی باشد. مخلوط میوه‌ها با شیر مانند شیر موز یا توت‌فرنگی نیز از نظر تغذیه بسیار با ارزش است.

کاهش عطش در رمضان

نوشیدنی عالی برای رفع تشنگی روزه‌داران

اگر می‌خواهید در ماه رمضان تشنگی و کم آبی اذیت‌تان نکند این نوشیدنی را امتحان کنید.

برای کاهش عطش و تشنگی، در ایام روزه‌داری ۱۴ عدد آلو بخارا را در یک پارچ آب بریزید و یک قاشق غذاخوری خاکشیر و نصف لیوان لیموترش را در آن حل و میل کنید.

روزه، خانه تکانی برای جسم و روح است که در بعد جسمی باعث نظافت سلول‌های بدن می‌شود. روزه گرفتن، باعث از بین رفتن اضطراب، دلهره و افسردگی می‌شود و حس اعتماد به نفس و اعتدال عصبی را در انسان تقویت می‌کند. روزه زمانی باعث جلوگیری از امراض خواهد شد که در زمان سحری و افطار به میزان صحیح و کامل غذا خورده شود و فرد کم خوری یا پرخوری نکند.

زمان افطار نیز حتما از آب گرم، شیر گاو تازه کم چرب، خرما و حلوای خرمایی استفاده کنید.خوردن خربزه و سیب شیرین به هضم بهتر غذا کمک خواهد کرد.

چای سبز در ماه رمضان

در ماه رمضان چای سبز ننوشید!

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان و متخصص کلیه و مجاری ادراری گفت: به تمام روزه داران توصیه می شود که در ماه رمضان از مصرف چای سبز خودداری کنند.

محمد ناتمی اظهار داشت: مصرف چای سبز با توجه به ویژگی های خاص آن و با توجه به محدودیت مصرف مایعات در طول مدت روزه داری، سبب افزایش غلظت ادار می شود و از همین رو مصرف آن در ماه رمضان توصیه نمی شود.

وی افزود: با توجه به گرمای هوا به تمام روزه داران توصیه می شود مصرف مایعات فراوان را از هنگام افطار تا زمان سحر در برنامه غذایی خود لحاظ کنند و روزه داران بطور حتم در فاصله افطاری و سحری حداقل هشت لیوان آب علاوه بر میزان مورد نیاز برای رفع تشنگی بنوشند.

این متخصص ارولوژی به بیماران کلیوی توصیه کرد: : طبق دستور و نظر پزشک و انجام سونوگرافی و در صورت نداشتن سنگ کلیه می توانند اقدام به گرفتن روزه نمایند.

وی خاطرنشان کرد: اما بیماران کلیوی که مشکل سنگ کلیه دارند، به خصوص بیمارانی که دارای کلیه های سنگ ساز هستند، به دلیل اینکه این افراد باید به مقدار فراوان و در طول روز مایعات (آب معمولی ،چای ) مصرف کنند روزه داری توصیه نمی شود .

ناتمی تاکید کرد: به همه افراد توصیه می شود در طول روز سه لیتر آب بنوشند تا کلیه آنها در برابر سنگ سازی محافظت شود.

چای سبز از جمله محصولات کشاورزی بومی کشور چین است که از فواید بسیاری برای سلامتی برخوردار می باشد.

چای سبز برای مقابله با سرطان ، کاهش چربی خون، اسهال خونی و سرما خوردگی مفید است.

اما مصرف این گیاه با وجود فواید بسیار آن مضراتی نیز در صورت مصرف بیش از اندازه دارد که از جمله افزایش غلظت ادرار، موجب بیقراری، عصبانت، بیخوابی می شود و در افرادی با ناراحتی کلیه و فشار چشم و میگرن مصرف آن توصیه نمی شود.

خواص خرفه

گیاه خرفه و خاصیت اعجاب انگیز آن در ماه مبارک رمضان

مهمترین گیاهان دارویی مورد استفاده در جهان گیاه خرفه است. خرفه خواص دارویی بسیاری داشته و سرشار از امگا 3 و ویتامین‌های دیگر است که در ماه مبارک رمضان برای رفع تشنگی می‌توان از این گیاه اعجاب انگیز استفاده کرد.

خرفه که معمولا به صورت خود‌رو در باغچه‌ منازل، کنار جوی‌ها و در مناطق مرطوب می‌روید، شاید زیاد مورد توجه نباشد اما اکنون کشف‌های مهمی در مورد آن انجام شده که توسط سازمان بهداشت جهانی لقب اکسیر جهانی (Global Panacea) به آن داده شده است و متداول‌ترین گیاه دارویی مورد استفاده در جهان ذکر شده است.

نوزاد متخصص طب سنتی، با اشاره به گیاه خرفه و توضیح آن در قرآن کریم افزود: گیاهی به نام خرفه وجود دارد که پیامبر (ص) می‌فرماید از این گیاه پر منفعت‌تر نداریم گیاهی که در پارک‌ها، باغچه‌ها و هرجایی که آب وجود دارد این گیاه را خواهید دید.

نوزاد درباره این گیاه و خاصیت آن گفت: این گیاه شبیه شنبلیله است و برگ‌های روغنی مانندی دارد، ساقه‌اش هم مایل به قرمزی است، کاملا روی زمین پهن می‌شود، جنوبی‌ها خیلی از این گیاه استفاده می‌کنند، بوعلی سینا معتقد است که خرفه حرارت و عطش صفرا را رفع می‌کند.

وی اظهار داشت: خرفه به محیطی با نور زیاد و دمای 25 درجه سانتی گراد نیاز دارد، خاک مناسب برای رشد و پرورش آن مخلوطی از خاک باغچه، رس و مقداری ماسه است. بذر خرفه را باید در فاصله ماه‌های اردیبهشت تا تیر در باغچه یا گلدان بکارید و چون این گیاه به آب فراوان نیاز دارد باید به صورت مرتب و منظم آبیاری شود.

متخصص طب سنتی بیان کرد: مصرف خرفه خشکی گرمی و حرارت را فرو می‌نشانند و باعث برطرف شدن و از بین رفتن دردهایی که ناشی از حرارت و گرمی در بدن است می‌شود، بنابراین با این گیاه در ماه مبارک رمضان می‌توان در بدن رفع تشنگی کرد.

وی در ادامه با اشاره به منابع معدنی و ویتامین‌های این گیاه علفی عنوان کرد: آنچه این گیاه را متمایز می‌کند وجود اسید چرب امگا 3 زیاد در برگ آن (قسمت رویشی) است البته دیگر گیاهان مثل کلزا یا بذر کتان نیز امگا 3 دارند ولی این ماده در بذرهای آن یافت می‌شود، حدود 70 درصد اسیدهای چرب تشکیل دهنده روغن آن غیر اشباع بوده و حدود 50 درصد آن را تنها اسید چرب امگا 3 تشکیل می‌دهد.

وی ادامه داد: علاوه بر وجود امگا 3 در قسمت رویشی آن، مواد معدنی مثل منیزیم، پتاسیم، کلسیم و همچنین ویتامین (ث) 16 میلی گرم در 100 گرم ماده‌تر به مقدار زیاد در بافت‌های آن وجود دارد، غنی بودن از اکسیدان‌ها (رنگ قرمز ساقه) از دیگر مزیت‌های این گیاه است، خرفه سرشار از بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین آ) ، B1,B2 نیز می‌باشد.

خواص تخم خرفه و تسکین دهنده تشنگی

نوزاد متخصص طب سنتی با اشاره به خواص تخم خرفه و رفع تشنگی گفت: تخم آن ضد کرم کدو است و عصاره ساقه و برگ آن برای بیماری‌های کبد و بیماریهای کمی ویتامین C بسیار مفید است. البته کمتر از شاهی، زیرا در خرفه تا حد 25 گرم در 100 گرم برگ ویتامین C دارد و به عنوان رژیم غذایی اشخاص مبتلا به اسکوروی تجویز می‌شود.

نوزاد با اشاره به تسکین تشنگی با این گیاه اذعان داشت: از خواص تخم خرفه می‌توان به تصفیه کنندگی خون، رفع التهابات گوارش، رفع سرفه و تسکین دهنده تشنگی اشاره کرد، تخم خرفه همچنین در شیرینی پزی و برای تزئین، بخصوص تزئین شیرینی‌ نان برنجی استفاده می‌شود و برای تقویت قوای عمومی بدن مورد استفاده است.

متخصص طب سنتی خاطر نشان کرد: خرفه مختص جاهای گرم است، مردم جزایر گرم اروپایی کمتر دچار سکته‌های قلبی و مغزی می‌شوند و در بررسی‌ها مشخص شده است که ساکنان جزایر گرم اروپایی از سبزی خرفه زیاد استفاده می‌کردند چرا که خرفه التهابات درون را فرو می‌نشاند و سرشار از امگا 3 است.

امروزه خرفه را می‌توان به عنوان یک گیاه کامل و پر ویتامین معرفی کرد که این گیاه باعث رفع تشنگی شده و تسکین دهنده تمام دردهایی در بدن است.

شیربرنج و رمضان

شیر برنج غذایی ساده اما کامل برای روزه‌داران

اگر بدانید شیر برنج علی‌رغم ترکیب ساده چه خواصی دارد مطمئن باشید این غذای ساده ایرانی پای ثابت سفره افطار شما خواهدشد.

شیر برنج یکی از قدیمی‌ترین غذاهای ایرانی است که در عین سادگی غذایی کامل محسوب می‌شود که به آن «آش شیر» هم می‌گویند و در شاهنامه فردوسی از آن با نام «شیربا» یاد شده است.

این غذا به دلیل ترکیب شیر، برنج و شکر و سادگی در پخت معمولاً در سفره‌های افطار به وفور دیده می‌شود.

زینت کمالی، مدیر پژوهشی انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای وزارت بهداشت در مورد خواص شیر برنج گفت: شیر برنج به دلیل وجود شیر و برنج معمولاً در ترکیب غذای کمکی برای کودکان زیر 2 سال و به‌عنوان یک میان وعده برای بزرگسالان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی افزود: شیر موجود در این غذا حاوی مقدار قابل‌توجهی پروتئین با کیفیت بالاست و می‌تواند برای رشد بافت‌ها و ترمیم آن‌ها استفاده شود و برای روزه‌داران به ویژه نوجوان در حال رشد توصیه می‌شود.

این کارشناس ارشد تغذیه تصریح کرد: در عین حال شیر حاوی ویتامین B2 است که در سوخت و ساز انرژی بدن نقش دارد.

کلسیم و فسفر دو ماده معدنی مهم در شیر است که به گفته کمالی در شیر به وفور یافت می‌شود. کلسیم موجود در شیر به دلیل وجود قند (لاکتوز) از جذب بالایی برخوردار است که در سلامت دندان‌ها و استخوان‌ها موثر است و فسفر در رشد سلول‌های مغزی نقش بسزایی دارد.

این کارشناس ارشد تغذیه، برنج موجود در شیر برنج را یکی از غلات اصلی عنوان کرد و گفت: برنج حاوی کربوهیدرات است که تولید انرژی را در بدن بر عهده دارد. همچنین مقداری پروتئین در برنج موجود است که اگر چه کامل نیست ولی در کنار شیر می‌تواند نیاز بدن برای رشد و ترمیم را بر عهده بگیرد.

این کارشناس ارشد تغذیه، شکر را به‌عنوان یکی از ترکیبات شیر برنج حاوی کالری بالایی دانست و گفت: توصیه می‌شود تا حد امکان این دسر به‌صورت کم شیرین پخته شود، به ویژه برای کودکان که ذهنیتی به مزه‌ها ندارند.

وی به آن‌هایی که علاقه زیادی به طبخ مواد غذایی حاوی شیر دارند توصیه کرد: هنگام طبخ حتماً در ظرف را ببندند چرا که ویتامین B2 موجود در شیر بسیار به نور حساس است و در عین حال ممکن است در معرض هوا اکسیده شده و ارزش غذایی آن پایین بیاید. برای سر نرفتن غذاهای حاوی شیر هم می‌توان از یک قاشق چوبی استفاده کرد.

نحوه درست کردن شیر برنج

یک پیمانه برنج خام را شسته و با سه لیوان آب بپزید. به مرور دو لیوان شیر به آن اضافه کرده و بسته به ذائقه خود به آن شکر و گلاب اضافه کنید. وقتی شیر برنج مقداری قوام آمد و غلیظ شد آن را از روی گاز بردارید و در ظرف بکشید.
این غذا را می‌توانید با عسل یا شیره خرما هم میل کنید.

روزه و کبد چرب

فواید روزه‌ داری برای مبتلایان به کبد چرب

بسیاری از افراد به دلیل اندکی ناراحتی گوارشی از روزه‌گرفتن اجتناب می‌کنند، در حالی که با رعایت چند نکته تغذیه‌ای می‌توان این عوارض را به حداقل خود رساند و فریضه روزه را به جا آورد.

بسیاری از افراد به دلیل اندکی ناراحتی گوارشی از روزه‌گرفتن اجتناب می‌کنند، در حالی که با رعایت چند نکته تغذیه‌ای می‌توان این عوارض را به حداقل خود رساند و فریضه روزه را به جا آورد. حتی روزه‌داری در مورد برخی بیماران نقش درمانی دارد. به عنوان مثال افرادی که کبد چرب دارند نه‌تنها می‌توانند روزه بگیرند، بلکه روزه‌داری به سلامتشان هم کمک خواهد کرد.

دکتر ناصر ابراهیمی دریانی‌-فوق‌تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در جام جم آنلاین نوشت: بد نیست بدانید براساس آمار 70 درصد افرادی که چاق هستند کبد چرب دارند. همچنین کبد چرب در افرادی که دارای شکم بزرگ هستند نسبت به کسانی که چاقی سراسری دارند، بیشتر دیده می‌شود و خطرناک‌تر است.

حالا چرا متخصصان تا این حد روی درمان (مبتنی بر کاهش وزن) کبد چرب تاکید دارند؟ در پاسخ باید گفت اگر به کبد چرب اهمیت داده نشود و افراد از شر اضافه وزن خلاص نشوند، کم‌کم کبدشان سفت شده و در نهایت از کار می‌افتد بنابراین ماه رمضان برای افرادی که کبد چرب دارند فرصت خوبی است تا علاوه بر بهره‌مندی از آثار معنوی روزه بتوانند از این فرصت استفاده و وزن خود را کم کنند، چون همان طور که اشاره شد اصل درمان کبد چرب، کاهش وزن است. پس روزه گرفتن نه‌تنها برای کبد چرب ضرری ندارد، بلکه خیلی هم مفید است. البته بیماران مبتلا به کبد چرب اگر روزه بگیرند و بعد از آن غذای چرب مصرف کنند، وزن آنها کاهش پیدا نخواهد کرد.


اهمیت اصلاح تغذیه

از آنجا که هنگام روزه‌داری، اسیدیته معده بالا می‌رود مصرف غذاهای سنگین می‌تواند احساس پری معده، ترش کردن و دیگر مشکلات گوارشی را به همراه داشته باشد؛ اما در مقابل، مواد غذایی حاوی فیبر مثلا میوه ‌‌و ‌‌سبزیجات می‌تواند از تولید بیش از اندازه اسید در معده جلوگیری کند. پس بیماران مبتلا به کبد چرب نباید به این بهانه روزه نگیرند، بلکه با اصلاح تغذیه باید به فکر رفع مشکل باشند.

خداحافظی با تلخی دهان

بسیاری از روزه‌داران ازجمله بیماران مبتلا به کبد چرب، از تلخی دهان در طول روز گله دارند. یادتان باشد یکی از علل تلخی دهان همان عارضه ریفلاکس است. توصیه ما این است که مواد غذایی چرب را کمتر مصرف کنند. البته در صورتی که بیمار قبل از ماه رمضان هم این حالت تلخی را داشته است باید در اولین فرصت ممکن به پزشک متخصص مراجعه کند.

اگر دچار سکسکه می‌شوید

گاهی اوقات افراد در ماه رمضان از سکسکه شکایت دارند. در مورد این افراد ابتدا باید بررسی شود که این سکسکه مزمن است یا فقط در ماه مبارک رمضان پیش می‌آید. اگر مشکل به دلیل ابتلا به بیماری گوارشی خاصی نباشد کافی است فرد در خوردن وعده افطار پرخوری نکند، بویژه بیماران مبتلا به کبد چرب که پرخوری سلامتشان را تهدید می‌کند. برای رفع سکسکه هم چند روش درمانی توصیه می‌شود. یکی این که به فرد می‌گوییم به صورت ناگهانی نفس خود را نگاه دارد. همچنین می‌توانید یک عدد یخ را روی زبان خود بگذارید تا سکسکه قطع شود. زدن ناگهانی به پشت بیمار هم می‌تواند باعث توقف سکسکه شود، ولی اگر سکسکه طولانی شود باید به پزشک مراجعه کرد.

ساعات روزه داری

بیشترین و کمترین ساعات روزه داری ماه رمضان در کدام کشور است؟

جدیدترین محاسبات مربوط به مدت زمان روزه داری در ماه مبارک زمان از اقصی نقاط جهان نشان می دهد دانمارک با 21 ساعت بیشترین ساعات روزه داری را به خود اختصاص داده است.

جدیدترین محاسبات مربوط به مدت زمان روزه داری در ماه مبارک زمان از اقصی نقاط جهان نشان می دهد که دانمارک با 21 ساعت بلندترین ساعات روزه داری در ماه مبارک رمضان را به خود اختصاص داده است.

بنابراین گزارش، آرژانتین با 9 ساعت و 30 دقیقه کمترین ساعات روزه داری ماه مبارک رمضان را دارا می باشد.

هلند و بلژیک با 18 ساعت و 30 دقیقة، إسپانیا 17 ساعت و 30 دقیقة، انگلیس، مصر و آلمان با 16 ساعت و 30 دقیقة به ترتیب بعد از دانمارک بیشترین ساعات روزه داری در ماه مبارک را به خود اختصاص داده اند.

استرالیا با 10 ساعت، جنوب آفریقا 10 ساعات و 30 دقیقة، برزیل 11 ساعت و مکزیک با 13 ساعت و 20 دقیقة به ترتیب بعد از آرژانتین کمترین ساعات روزه داری را دارند.

این گزلرش می افزاید،کشورهای حاشیه خلیج فارس و دیگر کشورهای خاورمیانه به غیر از ایران بین 14 تا 15 ساعت روزه داری در ماه مبارک را دارند.

لازم به ذکر است در جمهوری اسلامی ایران ساعات روزه داری حدودا بین 16 تا 16 ساعت و 30 دقیقه و17ساعت، نسبت استان های مختلف می باشد.

توصیه های غذایی

توصیه‌های غذایی یک متخصص طب سنتی به روزه‌داران

یک متخصص طب سنتی با بیان اینکه باید از پرخوری در وعده سحری خودداری شود، تاکید کرد: در ماه رمضان سحری از اهمیت بسزایی برخوردار است، بنابراین مصرف غذای بسیار سبک در وعده سحر، نباید زیاده‌روی در خوردن را به دنبال داشته باشد؛ چراکه وعده سحر باید به تعادل بلغم منجر شود.

دکتر فاطمه زارعی گفت :با اشاره به اینکه وعده غذایی به هنگام سحر باید گرم و خشک و ضدبلغم باشد، گفت: جگر، خورشت بادمجان، خورشت قورمه سبزی، آبگوشت، کره، خامه، تخم مرغ و خورشت فسنجان، موادغذایی ضدبلغم است که مصرف آن به هنگان سحر بسیار توصیه می‌شود، چراکه وعده سحر باید به تعادل بلغم منجر شود و توجه به انتخاب و مصرف مواد غذایی با توجه به این طبع اهمیت بسزایی دارد.

وی در ادامه با بیان اینکه در بدن انسان چهار طبع صفرا، دم، بلغم و سودا وجود دارد، افزود: در میان این چهار طبع، صفراوی‌ها و سوداوی‌ها کم خوراک هستند. دموی‌ها و بلغمی‌ها اشتهای زیادی به مصرف غذا دارند. افرادی که گرم مزاج هستند با استفاده از موادغذایی سرد معده‌شان تغییر نمی‌کند، اما بلغمی مزاج‌ها به دلیل اینکه طبع سرد دارند و معده آنها سرد است با مصرف غذاهایی که طبع سرد دارند، با گذشت زمان منجر به زخم و ورم معده می‌شوند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ساوه، خاطر نشان کرد: مصرف مواد غذایی انرژی‌زا مانند زولبیا بامیه، پیتزا و غذای چرب در وعده افطار صفرای بدن را افزایش می‌دهد. زمانی که صفرا در بدن افزایش می‌یابد، باعث بروز بیماری‌هایی می‌شود که می‌توان به ریزش مو، صدا در گوش، داغی کف پا، سیاه شدن پوست و گر گرفتگی اشاره کرد.

وی اضافه کرد: صفرا، مزاج خشک و گرم است و این افراد می توانند در وعده افطار از مواد غذایی خنک استفاده کنند. در زمان افطار باید مراقب ازدیاد صفرا بود. بنابراین می‌توان از شربت‌های خنک مانند کاسنی، سکنجبین و خاکشیر 8مصرف کرد و حتی از میوه‌های آبدار مانند هندوانه، آلو و هلو نیز می‌توان استفاده کرد.

زارعی با اشاره به اینکه غذایی که در وعده افطار مصرف می‌شود تا سحر آماده برای جذب خون است، تصریح کرد: از ساعت ۱۲ شب تا ۶ صبح ساعات سردی بدن است که بلغم در خون افزایش می‌یابد. برای خروج بلغم از خون باید از مصرف موادغذایی گرم از جمله فسنجان، خرما، حلوا ارده و عسل در وعده سحر استفاده کرد؛ چراکه اگر در وعده سحر نیز غذاهای سرد خورده شود، طبع بدن به سمت سردی می‌رود و فرد را دچار بیماری‌هایی مانند آرتروز می‌کند.

این متخصص طب سنتی در پایان یادآور شد: برای پیشگیری از سوزش و درد معده در ماه رمضان می‌توان قبل از مصرف وعده سحر و افطار یک استکان عرق بومادران همراه با عرق نعناع مصرف کرد؛ چراکه عرق بومادران از ترشح اسیدمعده پیشگیری می‌کند و مانع بروز دردهای معده در روزه‌داران می‌شود.

روزه و آرامش

روزه باعث آرامش روحی و روانی می‌شود

روزه داری باعث آرامش روحی و روانی می‌شود و در خودسازی، مقابله با فشار روحی و پیشگیری از اختلالات روانی موثر است.

محسن خوش نیت فوق تخصص غدد درون ریز گفت: روزه داری و سایر عبادات اسلامی باعث ایجاد نوعی آرامش روحی و روانی در انسان می‌شود که می‌تواند در خودسازی، مقابله با استرس و در نتیجه کاهش اختلالات روانی موثر باشد.

وی افزود: گاهی در ماه رمضان افزایش تحریک پذیری و بد خلقی دیده می‌شود که بخشی از این تغییرات ناشی از تغییرات شیوه‌ی زنگی افراد از جمله خواب ناکافی، محدود شدن مصرف تنباکو و سیگار، محدود شدن نوشیدن چای و قهوه در طول روز، کاهش کالری دریافتی یا مقدار غذای مصرفی، محدود شدن مصرف مایعات در طول شبانه روز و همچنین سردردهای ماه رمضان است.

خوش نیت گفت: با کنترل هر یک از عواملی که می‌تواند اثر سوئی بر خلق و خوی داشته باشد، می‌توان اثرات نامطلوب آن‌ها را بر سلامتی روان مهار کرد و زمینه را برای بهره گیری از آثار مفید و برکات معنوی این ماه فراهم نمود.

وی خاطرنشان کرد: با این حال می‌توان گفت نمونه‌هایی نیز از آثار مثبت ماه رمضان بر سلامتی روان مانند کاهش میزان عصبانیت، کاهش میزان خودکشی و کاهش آمار جرم دیده شده است.

تغذیه در رمضان

خوردنی‌ها و نخوردنی‌های ماه مبارک رمضان

ماه مبارک رمضان نزدیک است و با تغذیه صحیح و علمی هنگام افطار و سحر، می‌توان از مشکلات گوارشی، تشنگی شدید، بی حالی و سستی جلوگیری کرد.

برلیانت بزرگمهر دبیر انجمن تغذیه ایران، مشاور تغذیه و رژیم درمانی پیرامون تغذیه در ماه مبارک رمضان گفت: در ماه مبارک رمضان بخصوص در مواقعی که روزها طولانی است و هوا گرم می‌باشد مهم است که شخص به گونه‌ای تغذیه خود را تنظیم کند تا دچار تشنگی و گرسنگی نشود و افت قند خون، سر درد و علائم عصبی در فرد بروز نکند.

وی ادامه داد: مسئله‌ی بسیار پر اهمیت در ماه مبارک رمضان وعده سحری می‌باشد.

بسیاری از افراد وعده سحری را حذف می‌کنند که کار بسیار نادرستی است. نخوردن سحری باعث می‌شود که بدن طولانی مدت کربوهیدرات دریافت نکند و در نتیجه آن دچار افت قند خون، بی حالی و سردرد، سرگیجه و در طول روز عصبی شوند. آب را به میزان کافی در وعده سحری باید  مصرف کرد تا از تشنگی در طول روز جلوگیری شود.

همچنین بجای نوشیدن آب خیلی زیاد می‌توان برای رفع تشنگی از سبزیجات و میوه‌ها که حاوی آب زیاد هستند استفاده شود در وعده سحری باید مصرف نمک را کاهش داد زیرا نمک باعث تشنگی در طول روزه داری می‌گردد. ضمنا در وعده سحری از مواد گوشتی به مقدار زیاد علاوه بر عوارض بر بدن، عامل تشنگی هم خواهد بود مصرف زیاد چای در وعده سحری موجب دفع آب بدن می‌گردد و انسان را تشنه می‌کند.

وی تاکید کرد: بیش‌تر در وعده سحری غذاهای پخته، غذاهایی که عمیق سرخ شدند و میوه‌‌ها و سبزیجات تازه و پخته به میزان کافی مصرف شود.

بزرگمهر در خصوص وعده افطار و در ماه مبارک رمضان بیان کرد: بهتر است افراد افطار خود را با شیرگرم، چای کم رنگ یا آب ولرم شروع کنند و پس از آن از گردو و پنیر کم نمک همراه نان، عسل و خرما می‌توانند استفاده کنند.

وی توصیه کرد: از صرف وعده شام با افطار باید اجتناب کرد و در وعده شام نباید مواد غذایی سنگین را استفاده کرد.

وی ادامه داد: در طول روزه داری در ساعات اولیه صبح پیاده روی تاثیر مثبتی بر سلامت افراد خواهد داشت خصوصا افرادی که افزایش وزن دارند و پیاده روی و ورزش‌های سبک موجب می‌شود که از افزایش خون که در بسیاری از افراد در این ماه یا پس از ماه رمضان به وجود می‌آید جلوگیری شود بیش‌تر افرادی که در ماه رمضان از مواد شیرین زیاد مصرف می‌کنند مانند زولبیا و بامیه پس از این ماه افزایش وزن خواهند داشت.

بجای مصرف مواد خیلی شیرین توصیه می‌شود از مواد نشاسته‌ای مانند نان، برنج و سیب زمینی استفاده کرد زیرا این مواد غذایی قند خود را به تدریج آزاد می‌کنند و در نتیجه فرد در طول روزه داری دچار افت قند خون نمی‌شود.

وی در خصوص میزان خواب افراد در روزه‌داری گفت: بسیاری از افراد در ماه رمضان کم می‌خوابند و این کم خوابی بر سلامت فرد تاثیر منفی خواهد داشت خواب بعد از ظهر در این ماه بسیار مفید خواهد بود بیداری تا دیر وقت توصیه نمی‌شود زیرا مانع از آن می‌شود که فرد بتواند برای سحری بیدار شود و یا مدت زمان کافی برای وعده سحری نداشته باشد.

همچنین وی در خصوص فرصت مناسب در این ماه برای افرادی که اضافه وزن دارند، بیان کرد: این ماه برای افرادی که عادت به ریزه خواری دارند و در اثر آن اضافه وزن پیدا کردند زمان خوبی برای ترک این عادت است. و از غذاهای سرخ کردنی استفاده نکنند و پیاده روی در ساعات اولیه صبح را داشته باشند می‌توانند وزن خود را در انتهای این ماه کاهش دهند. در صورتیکه با پیاده روی در طول روز انرژی خود را از دست دهند با پیاده روی پس از افطاری می‌توانند وزن خود را کاهش دهند و از مصرف زیاد زولبیا و بامیه که باعث چاقی در افراد می‌گردد خود‌داری کرد. بسیاری از افراد به دلیل آنکه فکر می‌کنند چون وعده‌های غذایی در ماه رمضان به 2 وعده کاهش یافته بین افطار تا سحر به جبران آن می‌توانند مواد غذایی بیشتری مصرف کنند و این طرز فکر نادرست موجب افزایش وزن بسیاری از افراد در انتهای ماه مبارک رمضان خواهد داشت.

وی در انتها توصیه کرد: با تغذیه صحیح و سلامت در ماه رمضان می‌توان از مشکلات گوارشی، تشنگی شدید، بی حالی و سستی جلوگیری کرد. مصرف میوه و سبزی در این ماه فراموش نشود و از مصرف غذاهای چرب و سرخ کردنی اجتناب گردد.

میلاد امام حسن (ع) مبارک

رفع عطش

نوشیدنی عالی برای رفع تشنگی روزه داران

اگر می خواهید در ماه رمضان تشنگی و کم آبی اذیت تان نکند این نوشیدنی را حتما امتحان کنید.

برای کاهش عطش و تشنگی، در ایام روزه داری ۱۴ عدد آلو بخارا را در یک پارچ آب بریزید و یک قاشق غذاخوری خاکشیر و نصف لیوان لیموترش را در آن حل و میل کنید.
 
روزه، خانه تکانی برای جسم و روح است که در بعد جسمی باعث نظافت سلول های بدن می شود. روزه گرفتن، باعث از بین رفتن اضطراب، دلهره و افسردگی می شود و حس اعتماد به نفس و اعتدال عصبی را در انسان تقویت می کند. روزه زمانی باعث جلوگیری از امراض خواهد شد که در زمان سحری و افطار به میزان صحیح و کامل غذا خورده شود و فرد کم خوری یا پرخوری نکند.
 
زمان افطار نیز حتما از آب گرم، شیر گاو تازه کم چرب، خرما و حلوای خرمایی استفاده کنید.خوردن خربزه و سیب شیرین به هضم بهتر غذا کمک خواهد کرد.

تعادل وزن در ماه رمضان

5 نکته طلائی برای تعادل وزن در ماه رمضان

معمولا افراد به علت رعایت نکردن اصول تغذیه‌ای و تحرک کم بدنی در ماه رمضان دچار افزایش وزن می شوند در صورتی‌که ایام روزه داری تفاوتی با روزهای دیگر سال ندارد.

اشکان آریایی نژاد کارشناس تغذیه گفت: در ایام روزه داری متاسفانه روزه داران نکات تغذیه‌ای را رعایت نمی‌کنند و دچار افزایش وزن می شوند از جمله علل چاقی می‌توان خوردن غذاهای پر حجم، مهمانی‌های زیاد در این ایام و تحرک کم بدنی را نام برد.

وی در ادامه افزود: معمولا روزه داران در این ایام وعده های غذایی خود را کم می کنند و فقط 2 وعده افطار و سحر و یا حتی فقط وعده افطار را به خوردن غذا اختصاص می‌دهند به همین علت سوخت و ساز بدن کاهش می‌یابد و چاقی بروز پیدا می‌کند.

آریایی نژاد اظهار کرد: برای کنترل اضافه وزن باید در 3 وعده غذایی افطار و شام و سحر حجم غذا را کم کرده و از مصرف غذاهای حجیم و پر چربی مثل کله پاچه پرهیز کرد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: برای جلوگیری از افزایش وزن در ماه رمضان بهتر است از افطار تا سحر از میوه و سبزیجات به خصوص میوه‌های آب دار استفاده شود تا هم از تشنگی جلوگیری شود و هم دچار افزایش وزن نشویم.

علاج بوی دهان

علاج بوی بد دهان در ماه رمضان

یک متخصص طب سنتی علت بوی بد دهان را به هنگام روزه داری توضیح داد و گفت: یکی از دلایل بوی بد دهان،بخارهای معده است که برای رفع درد معده، توصیه می‌شود، شوید خشک را با آب جوشانده و با عسل مصرف کنند.

یک متخصص طب سنتی علت بوی بد دهان را به هنگام روزه داری توضیح داد و گفت: یکی از دلایل بوی بد دهان،بخارهای معده است که برای رفع درد معده، توصیه می‌شود، شوید خشک را با آب جوشانده و با عسل مصرف کنند.

غلامرضا کردافشاری  گفت: علت بوی بد دهان روزه‌دار سوختن اخلاط غلیظ در معده بر اثر مزاج گرم ویژه ماه مبارک رمضان است. حاصل این سوختن با بخار ناشی از رطوبت معده ترکیب می‌شود و راه دهان را پیش می‌گیرد و به سمت مری و حلق می‌رود.

وی ادامه داد: البته اگر روزه‌دار دچار بیماری عفونی لثه و دندان یا عفونت‌هایی مانند سینوزیت باشد بر اثر به هم پیوستن مواد صعود‌کننده با مواد نزول‌کننده، بوی بد دهان دو برابر می‌شود.در این میان سینوزیت یکی از شایعترین ترشحات عفونی است که بوی عفونت را تشدید می‌کند.

این متخصص طب سنتی افزود: بنابراین برای بدبویی دهان سه دلیل بخارهای متصاعده از معده به دهان،عفونت‌های نزله‌ای مانند سینوزیت که از مغز به سمت حلق می‌آیند و عفونت لثه و دندان از عوامل مهم و تأثیرگذار برای ایجاد بوی بد در هنگام روزه‌داری است.

کردافشاری در مورد راههای درمان و پیشگیری از بوی بد دهان گفت: یکی از راهها این است که قبل از خوردن سحری 3 قاشق غذاخوری ترنجبین را در یک لیوان گلاب که به حد جوش رسیده مخلوط و با شکر یا عسل شیرین کرده و میل کنند و حداقل تا 15 دقیقه چیزی نخورند.

وی ادامه داد: یکی دیگر از راهها این است که یک استکان عرق نعناع به همراه یک استکان گلاب را مخلوط و بجوشانند سپس با شکر یا عسل کمی شیرین کرده بعد از خوردن سحری،مصرف شود.

این متخصص طب سنتی به هنگام افطار نیز توصیه کرد: پس از باز کردن افطار با آب جوش و خرما یک لیوان گلاب را به حد جوش رسانده با 3 قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کنند و بنوشند.

وی تصریح کرد: همچنین در فاصله بین افطار تا سحر نیز روزه‌داران می توانند یک لیوان آب سیب گلاب یا آب گلابی یا آب انار شیرین مصرف کنند.

رفع بدبویی ناشی از عفونت دندان و لثه

وی برای رفع بدبویی ناشی از عفونت لثه و دندان پیشنهاد داد:  اگر هر شب مقداری رب انار را روی لثه‌ها مالش دهید مفید خواهد بود. همراه با خوردن افطار و سحری، مصرف سبزیجات همراه با پیاز در رفع بدبویی دهان هنگام روزه‌داری مفید است.

جلوگیری از دندان‌درد و عفونت لثه

این متخصص طب سنتی گفت: دندان و لثه‌ها را با پودر دهان هر شب قبل از خواب و بعد از سحری مالش دهند و در این صورت از استفاده از خمیر دندان خودداری کنند. عوارض منفی مواد شیمیایی خمیر دندان و سموم آن در ماه مبارک رمضان بیشتر جذب می‌شود درحالی که این روش باعث می‌شود در طول ماه مبارک هرگز به دندان درد مبتلا نشوند و هرگز عفونتی در لثه‌ها باقی نماند.

روش تهیه پودر دهان

سماق نکوبیده 100 گرم، گلنار فارسی، مازور و پوست انار از هر کدام 25 گرم، میخک 10 گرم، نمک 75 گرم همه را مخلوط و پودر کنند و هنگام مصرف با انگشت روی لثه‌ها و دندان‌ها را بمالند. سپس با مسواک روی دندان‌ها بکشند و بعد بشویند اگر می‌خواهید دندان‌ها سفید هم بشود بجای گلنار فارسی از زاج سفید استفاده کنید؛ اگر بیشتر می‌خواهید سفید شود به مجموع داروها 15 گرم جوش شیرین بی‌افزایید.»

درمان معده درد

کردافشاری گفت: چنانچه روزه‌دار دچار درد شدید معده شود و این درد در معده و اطراف ناف احساس شود باید در فاصله افطار تا سحر یک قاشق غذاخوری شوید خشک آسیاب شده را با 2 لیوان آب روی شعله ملایم بجوشاند تا به اندازه یک لیوان باقی بماند.این مواد را صاف کنند و با عسل شیرین کرده و بخورند.

میوه و رمضان

طی روز زیاد تشنه می‌شوید؟

میوه‌های آبداری که باعث تشنگی روزه‌دار می‌شوند

به گفته مدیر گروه تحقیقات تغذیه‌ای انستیتو تغذیه، فیبر در گروه میوه‌ها این خاصیت را دارد که آب را در خود حبس می‌کند اما برخی از میوه‌ها با وجود اینکه بظاهر ضد عطش هستند، فیبر کمی دارند و در تامین آب مورد نیاز بدن موثر نیستند.

 دکتر تیرنگ نیستانی گفت: «بسیاری از روزه داران وعده سحری را نادیده می‌گیرند. واقعیت این است که وعده سحری مثل یک صبحانه نسبتاً مناسب و مفصل است و تمام فوایدی که برای وعده صبحانه ذکر می‌شود، طبیعتاً می‌تواند منسوب به سحری هم باشد. مجاز بر اینکه فردی که صبحانه نمی‌خورد این فرصت را دارد که میان وعده‌ای داشته باشد ولی وقتی روزه‌دار سحری نمی‌خورد، تا زمان افطار اتفاقاتی در بدن می‌افتد که خیلی به نفع فرد نیست. این اتفاقات می‌تواند از تخریب بافت ماهیچه‌ای تا سوخت ناقص چربی‌ها و تولید موادی باشد که موجب بوی بد دهان و سر درد می‌شود و یا باعث عدم تمرکز و عصبی شدن می‌شود. این مشکلات برای گروه‌های سنی آسیب پذیر مثل بچه‌هایی که سال اول تکلیف‌شان است می‌خواهند روزه بگیرند و افرادی که سنشان بالا است می‌تواند بسیار خطرناک‌تر باشد. می‌تواند عوارض کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت روی فرد داشته باشد؛ بنابراین وعده سحری باید لحاظ شود.»

وی افزود: «وعده سحری به لحاظ ترکیبی می‌تواند یک ناهار مختصر و یک صبحانه مفصل باشد. وعده سحری به ذائقه فرد بسیار مرتبط است که با کدام ترکیب از مواد غذایی راحت‌تر است و می‌تواند آن را راحت‌تر صرف کنند. در هر حالت تاکید می‌کنیم که روزه‌داران در هر وعده یک واحد میوه مصرف کنند.»

نیستانی با بر شمردن خاصیت گروه میوه در مواد غذایی گفت: «آب موجود در برخی از میوه‌ها در طول عبور از روده بزرگ به آهستگی جذب بدن می‌شود و این خیلی می‌تواند به تحمل تشنگی که به هر حال در این ماه گریبان‌گیر روزه‌داران خواهد شد، کمک کند. روزه‌داران سیب را می‌توانند مثل یک دسر میل کنند و بهتر است که یک لیوان آب هم بعد از خوردن سیب میل کنند. به طور کلی میوه‌هایی فیبر بیشتری دارند که گوشتی‌تر باشند. در واقع این نوه میوه‌ها در حبس آب در خود و انتقال آن به بدن موثرترند، اما برخی از میوه‌ها با وجود اینکه آب‌دار هستند، در تامین آب مورد نیاز بدن موثر نیستند. مثلاً هندوانه با وجود اینکه به ظاهر ضد عطش است اما فیبر کمی دارد و حتی ممکن است به خاطر داشتن آب و قند بیشتر باعث تشنگی شود.»

وی با تاکید بر اینکه وعده افطار و شام باید از هم جدا باشد، گفت: «این درست است که زمان اذان دیر است اما روزه داران افطار و شام را با نیم ساعت فاصله میل کنند به خاطر اینکه با یک افطار سبک قند خون بالا می‌رود. وقتی که بخواهند شام بخورند دیگر می‌توانند اندازه و ترکیب غذا را کنترل کنند.»

مدیر گروه تحقیقات تغذیه‌ای انستیتو تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: «متاسفانه در میان بسیاری از خانواده‌ها مرسوم است که یک دفعه شام و افطار را در یک وعده می‌خورند. دریافت ناگهانی حجم بالایی از کالری به ویژه به شکل مواد قندی و نشاسته‌ای می‌تواند طبعات نسبتاً بدی را برای بدن داشته باشد و این بد بودن به ویژه برای افرادی که مشکلات متابولیک به شکل اختلالات وزن حالا پر وزنی یا مشکل قند خون دارند یا کبد چرب دارند، می‌تواند دو چندان باشد. اما اگر روزه‌داران یک افطاری سبک داشته باشند می‌تواند از پرخوری و اضافه دریافت کالری آنها جلوگیری کند.»

رمضان و تشنگی

با این غذاها در ماه رمضان تشنه تر می شوید

دقت داشته باشید بسته به میزان فعالیت فرد و چاق و لاغر بودن او نیاز به دریافت مواد غذایی متغیر است. معمولا برای روز اول ماه مبارک توصیه می‌کنیم تا افراد یک ساعت زودتر از همیشه برای وعده سحری بیدار شوند و با آرامش بیشتری غذا بخورند.

در ماه مبارک رمضان چون زمان‌بندی دریافت مواد غذایی تغییر می‌کند یک هفته تا ۱۰ روز طول می‌کشد تا بدن با شرایط جدید خود را تطبیق دهد.

دقت داشته باشید بسته به میزان فعالیت فرد و چاق و لاغر بودن او نیاز به دریافت مواد غذایی متغیر است. معمولا برای روز اول ماه مبارک توصیه می‌کنیم تا افراد یک ساعت زودتر از همیشه برای وعده سحری بیدار شوند و با آرامش بیشتری غذا بخورند.

برخی برای اینکه ساعت بیشتری را بخوابند، در ساعات پایانی شب شام می‌خورند و بدون سحری روزه می‌گیرند در صورتیکه بسیار کار غلطی است. از طرف دیگر دسته دیگر از ترس گرسنگی در طی روز در وعده سحری پر خوری می‌کنند که عوارض زیادی مانند نفخ یا سوء هاضمه در پی دارد. مصرف سالاد و سبزی به دلیل داشتن مقادیر زیادی آب در وعده سحری مناسب بوده و جلوی تشنگی زودرس را طی روز می‌گیرد.

غذای شور،‌ قهوه و چای روزه داران را تشنه‌تر می‌کند

مصرف نوشیدنی تخم شربتی به دلیل نگه‌داشتن آب در دانه‌های این گیاه در ساعات پایانی شب تا سحر توصیه می‌شود. همچنین روزه‌داران باید از خوردن غذاهای شور و تنقلات حاوی نمک در این ایام اجتناب کنند چون هم حجم معده را می‌گیرد و هم بدن برای دفع نمک مجبور است آب زیادی دفع کند.

آنهایی که علاقه زیادی به خوردن چای پررنگ و قهوه بین زمان افطار تا سحر را دارند باید از این کار امتناع کنند چرا که این دو نوشیدنی بسیار ادرار آور بوده و آب زیادی را از بدن دفع می‌کند.

روزه را با آب ولرم و خرما باز کنید

 بهترین ماده غذایی برای باز کردن روزه را در ایام ماه مبارک خرما و آب ولرم است. خرما به دلیل داشتن قند و پتاسیم هم فشار خون را تنظیم می‌کند. هنگام افطار نباید به یکباره آب سرد نوشید چون به معده شوک وارد می‌شود.

در مورد مصرف آش و حلیم در وعده افطار، باید سعی کنیم تا وعده افطار را سبک و وعده سحری را کامل‌‌تر در نظر بگیریم و از خوردن غذاهای دیر هضم در وعده افطاری بپرهیزیم. خوردن آش رشته و آش جو در وعده افطار توصیه نمی‌شود ولی سوپ رقیق و شیر برنج بهترین غذا در وعده افطاری است.

حلول ماه رمضان مبارک

باورهای غلط غذایی

باورهای غلط روزه‌ای ماه رمضان

مدیر دفتر بهبود تغذیه معاونت بهداشت وزارت بهداشت به مناسبت ماه رمضان با تشریح باورهای غلط روزه ای توصیه‌های تغذیه ای برای روزه داران را ارائه داد و گفت:روزه بدون سحری موجب کاهش وزن نمی‌شود، همچنین، آش رشته غذای مناسبی برای افطار نیست.

زهرا عبداللهی با بیان اینکه مطالعات متعدد نقش موثر روزه داری را در بهبود بیماری‌های مختلف نشان داده اند، اظهار داشت: در اغلــب بیماری‌هایی که عادات غلط غذایی، چاقی و افزایش وزن در بروز آنها دخالت دارند، روزه داری مفید است.

عبداللهی افزود: مطالعات نشان داده است روزه گرفتن برای مبتلایان به چربی خون بالا بسیار مفید است و میزان چربی‌های نامطلوب موجود در خون را تنظیم می‌کند و موجب افزایش میزان چربی‌های مفید خون می‌شود.

وی به روزه داران توصیه کرد: همانند زمانی که روزه دار نیستند سه وعده غذا بخورند که این وعده‌ها شامل افطار، شام و سحر است.

عبداللهی ادامه داد: خیلی ها فکر می‌کنند هنگام سحر باید غذاهای پرچربی و پرکالری بخورند که در طول روز احساس گرسنگی نکنند. اما مصرف مواد غذایی پُرچربی بخصوص در هوای گرم موجب تشنگی شدید و کم آبی بدن می‌شود.

وی با تاکید بر این که در وعده سحری از غذای کم چرب مواد غذایی پرفیبر مثل میوه‌ها و سبزی‌ها استفاده کنید، افزود: موادغذایی پرفبیر آب زیادی در خود جذب می‌کنند و بدن می‌تواند آن را به آهستگی جذب کند و احساس تشنگی دیرتر عارض شود.

عبداللهی گفت: مصرف آب به مقدار زیاد در وعده سحری و به خصوص بین غذا توصیه نمی‌شود، چون موجب رقیق شدن شیره معده و آنزیم‌های گوارشی شده و روند هضم غذا مختل می‌شود.

وی توصیه کرد: مصرف مایعات مثل آب آشامیدنی، آب میوه، شیر کم چربی، دوغ بدون نمک در فاصله پس از افطار تا هنگام خوابیدن کمک می‌کند که تعادل آب و الکترولیت‌های بدن شما در هنگام روزه داری حفط شود.

پرهیز از مصرف غذاهای سرخ شده و پرچرب

مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت تصریح کرد: در ماه مبارک رمضان بهتر است از غذاهای سرخ شده و پرچرب استفاده نشود، زیرا علاوه بر افزایش چربی‌های خون موجب سوءهاضمه، ورم معده، اضافه وزن و چاقی می‌شوند.

وی افزود: مصرف زیاد چای به خصوص در وعده سحری توصیه نمی‌شود زیرا چای مدرر است و باعث از دست دادن آب بدن شما می‌شود.

عبداللهی در ادامه بیان کرد: مصرف زیاد مواد قندی و شیرین مثل کیک‌های خامه ای، شکلات، شیرینی‌های خامه دار، زولبیا و بامیه، باقلوا، حلوای خیلی شیرین و چرب، شله زرد شیرین و چرب در ایام ماه مبارک رمضان اضافه وزن و چاقی و خطر بالا رفتن قند خون را به دنبال دارد.

وی با بیان این مطلب که آش رشته غلیظ همراه با پیاز داغ که حاوی روغن زیادی است و به وفور در افطار مصرف می‌شود غذای مناسبی برای افطار نیست زیرا موجب سوءهاضمه و اختلالات گوارشی دیگر می‌شود. به جای آن بهتر است از آش رشته رقیق و کم روغن در وعده افطار استفاده شود.

عبداللهی با اشاره به این که در فصل تابستان طول شب کوتاهتر است، گفت: بهتر است روزه داران کمی پس از صرف افطار بسیار ساده و سبک (مثلاً 30 دقیقه بعد) اقدام به صرف شام نمایند و تا پیش از خوابیدن 2 لیوان چای کم رنگ، یک لیوان شیر کم چرب (کمتر از 2.5 درصد چربی) و حداقل 2 عدد میوه نیز میل کنند.

نخوردن سحری موجب چاقی می شود

وی گفت: برخلاف تصور برخی افراد، روزه بدون سحری نه تنها موجب کاهش وزن نمی‌شود، بلکه بدلیل افت شدید قند خون در طی روز موجب می‌شود تا شخص روزه دار در زمان افطار تمایل بیشتری برای خوردن غذاهای شیرین و چرب پیدا کند و همین موضوع در نهایت منجر به اضافه وزن و چاقی می‌شود.

عبداللهی مصرف غذاهای سبک و مختصر شامل گروه‌های غذایی شیر و لبنیات (مانند شیر و ماست و پنیر) میوه‌ها و سبزی‌ها و نان و غلات (مانند برنج و نان) توصیه می‌شود مانند نان و پنیر و سبزی که یکی از عادات خوب غذایی هموطنان در این ایام است.

هنگام افطار نوشیدنی گرم بنوشید

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه گفت: مصرف شیر گرم، فرنی و یــا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است. استفاده از مواد غذایی آبکی مثل سوپ، آش، حلیم بــدون روغن و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه دار می‌شود.

عبداللهی تاکید کرد: استفاده از سبزی‌ها و میوه‌ها در هنگام افطار و همچنین، در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینکه منبع خوبی از فیبر هستند برای دستگاه گوارش بسیار مفید است و مانع بروز یبوست می‌شود. توصیه ای مناسب است، همچنین، در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی‌های مختلف مصــرف شود. سبزی‌ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تامین ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می‌کنند.

وی با بیان این که مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی‌شود، بیان کرد: مصرف مواد غذایی شیرین با تحریک انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول‌ها و در نتیجه کاهش قند خون می شوند. به این ترتیب مصرف مـــواد غـــذایی شیرین و حاوی قندهای ساده در وعده سحری موجب می شود شخص زودتر گرسنه شود. از آنجا که میوه‌ها نیز حاوی قندهای ساده هستند توصیه می‌شود در وعده سحری کمتر مصرف شوند. انواع میوه را که حاوی ویتامین‌ها و املاح معدنی است و بسیار مفید برای سلامت بدن محسوب می‌شود، بهتر است در وعده افطار و یا در فاصله افطار تا سحر مصرف کرد.

عبداللهی در ادامه تاکید کرد: توصیه می‌شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای کمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران کم آبی بدن نوشیده شود.

وی گفت: یکی از عادات غذایی نادرست روزه داران این است که به دلیل تشنگی زیاد افطار را با آب سرد و یا نوشیدنی‌های سرد شروع می‌کنند که توصیه می‌شود افطار را با  نوشیدنی‌های گرم و یا ولرم مانند آب ولرم، چای کمرنگ و شیر گرم آغاز کنند.

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: پس از آن روزه داران می‌توانند از خرما یا کشمش استفاده کنند زیرا این دو سبب کنترل اشتها می‌شود و از پُر خوری به هنگام افطار ممانعت می‌کند. علاوه بر آن مصرف خرما در ماه مبارک رمضان در تنظیم قند خون بسیار مفید اســـت لــذا تـــوصیه می‌شود که در وعده افطار حتی المقدور 5-3 عدد خرما مصرف شود و البته از مصرف بیش از حد خرما نیز مانند سایر شیرینی‌ها پرهیز شود.

عبداللهی تصریح کرد: در وعده‌های سحر و افطار از پُرخوری اجتناب کنید، و تا حد امکان به جای مصرف انواع شیرینی‌ها مثل زولبیا و بامیه که فقط حاوی انرژی و فاقد مواد مغذی (ویتامین‌ها و مواد معدنی) هستند، از مواد غذایی طبیعی شیرین مثل خرما، کشمش و انواع میوه درحد متعادل استفاده شود. افراط در مصرف انواع شیرینی به هنگام افطار چاقی و اضافه وزن را به دنبال خواهد داشت.

از نوشیدن آب زیاد هنگام افطار بپرهیزید

وی گفت: مصرف آب زیاد به هنگام صرف افطار سبب اختلال در هضم مواد غذایی می‌شود. بعد از صرف سحری نیز بســـیاری از روزه داران از بیــــم تشنــــگی در طول روز به مقدار فراوان آب می‌نوشند که عادت صحیح غذایی نیست.

وی همچنین، افزود: از نوشیدن بیش از اندازه چای در وعده سحری اجتناب شود، چون چای باعث افزایش دفع ادرار و از دست رفتن نمک‌های معدنی که بدن شما در طول روز به آن احتیاج دارد می‌شود.

عبداللهی تصریح کرد: روزه داران از مصرف تنقلات زیاد در فاصله افطار تا سحر پرهیز کنند. این قبیل مواد دیر هضم هستند و سبب می‌شوند که به هنگام سحر به دلیل پُری معده میل به غذا کاهش پیدا کند.

به گزارش وزارت بهداشت، وی گفت: مصرف مـــواد غذایی سنگین، دیر هضم، پُر چرب و سرخ شده به هنگام افطار مناسب نیست. به طور کلی توصیه می‌شود به جای غذاهای چرب و سرخ کرده از غذاهای آب پز و بخارپز، کم چرب و کم نمک استفاده شود.

وی همچنین، افزود: مصرف میوه رنده شده، لبنیات خصوصاً شیر کم چرب، استفاده از انواع سوپ ها و آش ها در افطار و سحر و نوشیدن چای کمرنگ برای سالمندان روزه دار مفید است و می‌تواند تعادل آب و املاح را برقرار کند. همچنین، مصرف یک لیوان شیر در هنگام افطار و سحر و مصرف یک پیاله ماست در موقع شام به کودکان و نوجوانان روزه دار توصیه می‌شود.

عبداللهی در پایان خاطرنشان کرد: هر چند بخش عمده انرژی دانش آموزان در زمان روزه داری باید از گروه غذایی نان و غلات تامین شود، اما مصرف مواد پروتئینی مانند انواع گوشتها خصوصاً گوشت سفید، تخم مرغ، شیر و لبنیات برای آنها ضروری است.

تغذیه در ماه رمضان

توصیه ای برای روزه داران؛

مصرف میوه ، ماست و دوغ کم نمک را برای تامین مواد معدنی بدنتان فراموش نکنید

روزه داران باید برای جبران مواد معدنی از دست رفته در تعریق روزانه از مواد غذایی غنی از املاح نظیر انواع میوه و سبزیجات، ماست و دوغ کم نمک استفاده کنند .

دکتر منصور رضایی متخصص تغذیه در خصوص تغذیه صحیح در ماه مبارک رمضان گفت: با توجه به این که در چند سال اخیر این ماه مبارک با فصل گرم تابستان همزمان شده است،  تبعا زمان گرسنگی  زیاد شده است که افراد باید ضمن افزایش اطلاعات تغذیه‌ای خود در این ماه مبارک مدیریت مصرف آب و مایعات کافی داشته باشند.

وی افزود: روزه‌داران میزان دریافت منابع غذایی فیبر دار نظیر غلات کامل(نان سنگک و بربری)، حبوبات خیسانده شده، غلات و حبوبات، آجیل تازه و بی‌نمک، انواع سالاد و میوه و سبزی را در وعده سحری افزایش دهند و  مصرف غذاهای پرچرب ( نظیر کله پاچه و حلیم) و سرخ کردنی  که باعث افزایش عطش در طول روز هداری میشود را کاهش دهند.

رضایی با بیان این که  بهتر است افراد مصرف غذاهای مدر(ادرار آور)، نظیر چای و قهوه را در وعده سحری کاهش دهند و از خوردن غذاهای فست فود و شور نظیر سوسیس، کالباس، تن ماهی و غذاهای کارخانه‌ای پرهیز کنند، عنوان کرد:  روزه داران باید برای جبران مواد معدنی از دست رفته در تعریق روزانه از مواد غذایی غنی از املاح نظیر انواع میوه و سبزیجات، ماست و دوغ کم نمک استفاده کنند .

وی با تاکید بر اینکه افطار باید با مصرف مایعات ولرم همراه با مواد قندی و مغذی آغاز شود، گفت: چای و عسل، چای شیرین، چای و خرما، شیر و عسل، شیر و خرما از جمله مایعاتی هستند که می‌توان افطار را با آنها باز کرد.

رضایی خاطر نشان کرد: علی‌رغم گرمای شدید هوا افراد باید از مصرف مایعات سرد و یخ‌زده در ابتدای افطار پرهیز کنند.

رمضان می آید

ماه رمضان 1393

یکشنبه 8 تیر 1393 مصادف با اولین روز ماه مبارک رمضان 1435 هجری قمری

با یاد خدای قدر
صدای قدم‌های ماهِ خوبی‌ها، دل خاکی‌ام را آگاه ساخته است که لحظه‌ی وداع نزدیک است.لحظه‌ی وداع با ماه مهدی، با شعبان، و من در آخرین روزهای این ماه به مناجات شعبانیه نشسته‌ام.

ماه رمضان می آید ....

- مى‏ دانى در این ماه میهمان چه کسى هستى؟ او که معبود جهانیان است و عفوکننده گنهکاران. از او درخواست‏ سلامت روزه و شب زنده‏ داریت را بنما!
-در این ماه تلاش کن تا به خشنودى پروردگارت نزدیکتر و از خشم او دور شوى. از مهربانترین مهربانان توفیق خواندن آیاتش را طلب کن!
- براى تیزهوشى و بیداریت دعا کن و از هر چه در آن بى‏ خردى و اشتباه‏ است‏ بپرهیز. سهمت را از خیر و برکت این ماه افزونتر بخواه که او بخشنده ‏ترین بخشندگان است.

*************

فضیلت اعمال مستحبى ماه رمضان
دعا و استغفار
قال على بن ابیطالب علیه السلام:
«علیکم فى شهر رمضان بکثرة استغفار و الدعاء فاما الدعا فیدفع عنکم به البلاء و اما الاستغفار فتمحى به ذنوبکم» (1) ؛ بر شما باد در ماه رمضان به استغفار و دعاى زیاد. اما دعاهاى شما دافع بلا از شماست. و اما استغفار شما از بین برنده گناهان است.
توضیح:
از وظایف روزه‌داران در این ماه، دعا و درخواست ‏حوایج از حضرت حق است که بنده احساس نیاز به پیشگاه بى‌نیاز کرده، و دست‌هاى احتیاج خویش را به درگاه او دراز مى‏ کند.

روزهاى ماه رمضان
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
ایها الناس انه قد اقبل الیکم شهر الله بالبرکة و الرحمة و المغفرة، شهر هو عندالله افضل الشهور، و ایامه افضل الایام و لیالى افضل اللیالى و ساعاته افضل الساعات (2) ؛ اى مردم ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به شما رو کرده است، ماهى است که پیش خدا بهترین ماه است و روزهایش بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات.

اعتکاف
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
اعتکاف عشر فى شهر رمضان تعدل حجتین و عمرتین (3) ؛ اعتکاف در یک دهه از ماه مبارک رمضان برابر با ثواب دو حج و دو عمره است.
توضیح:

در ایام و لیالى مقدسه‏اى، طبق روایات رسیده از ائمه معصومین علیهم السلام مستحب است که هر مسلمانى در صورت امکان دهه آخر ماه مبارک رمضان را در مسجد معتکف شود، که پیامبر اکرم در تمامى عمرش چنین مى‏ کرد.

 
تلاوت قرآن
بهترین اعمال در شب‌ها و روزهاى ماه مبارک رمضان، تلاوت قرآن است. اگر چه تلاوت قرآن در تمام اوقات ثواب دارد، ولى چون قرآن در ماه رمضان نازل شده است، از اجر و ثواب ویژه‏ اى برخوردار است چنانچه وارد شده:

قال ابو جعفر (علیه السلام):لکل شى‏ء ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان (4) ؛ براى هر چیزى بهارى است و بهار قرآن رمضان است.

بنابراین امتیازات قرآن به اعتبار نزولش در ماه رمضان از ماه‌هاى دیگر بیشتر است.

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
من تلافیه آیة من القرآن کان له مثل اجر من ختم القرآن فى غیره من الشهور (5) ؛ اگر کسى در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثوابش مثل کسى است که در غیر ماه رمضان یک ختم قرآن کرده است.

افطارى و صدقه دادن
قال الباقر علیه السلام:
یا سدیر، هل تدرى اى لیال هذه؟ فقال له نعم. جعلت فداک ان هذه لیالى شهر رمضان فما ذاک؟ فقال له اتقدر على ان تعتق کل لیلة من هذه اللیالى عشر رقاب من ولد اسمعیل؟ فقال له سدیر بابى انت و امى لا یبلغ مالى ذاک، فما زال ینقص حتى بلغ به رقبة واحدة فى کل ذلک یقول: «لا اقدر علیه فقال له: افما تقدر ان تفطر فى کل لیلة رجلا مسلما؟ فقال له: بلى و عشرة فقال له (علیه السلام):
فذاک الذى اردت یا سدیر، ان افطارک اخاک المسلم یعدل عتق رقبة من ولد اسماعیل علیه السلام. (6)

اى سدیر! آیا مى ‏دانى چه شب‌هایى است این شب‌ها؟ سدیر گفت:
بلى فدایت گردم این شب‌ها، شب‌هاى ماه رمضان است، مگر این شب‌ها چگونه است؟ امام علیه السلام فرمودند: آیا قدرت دارى هر شب از این شب‌ها ده بنده از فرزندان اسماعیل (ع) را آزاد کنى؟ پس سدیر عرض کرد: پدر و مادرم به فدایت، ثروتم کفاف نمى‏ دهد، پس امام پیوسته تعداد بنده ‏ها را کم کرد، تا رسید به یکى در تمام این ماه، سدیر گفت: قدرت ندارم پس امام به او فرمود: آیا قدرت ندارى هر شب یک مسلمان روزه‏ دارى را افطار دهى؟ سدیر عرض کرد: بلى تا ده نفر را هم مى‏ توانم افطارى بدهم، پس امام به او فرمود:
اى سدیر همان است که اراده کردى یعنى با افطارى دادن ده روزه ‏دار به ثواب عتق و آزاد کردن ده بنده از اولاد اسماعیل (ع) نایل مى‏ گردى.

توضیح:
خداوند انسان روزه ‏دار را بر آنچه انفاق مى‏ کند در خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها محاسبه نمى‏ کند ولى در این امر «اسراف‏» نشود.
عن ابى عبدالله علیه السلام:
من تصدق فى شهر رمضان بصدقة صرف الله عنه سبعین نوعا من البلاء (7) ؛ هر کس در ماه رمضان صدقه ‏اى بدهد خداوند هفتاد نوع بلا را از او دور مى‏ کند.