دکتر پیام فرحبخش، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی در گفتوگو با سلامانه با بیان این مساله گفت: «همیشه تاکید متخصصان تغذیه بر رعایت اصول صحیح غذاخوردن بوده است و هر فردی باید در طی روز از پنج گروه غذایی نان و غلات، شیر و لبنیات، انواع سبزی و میوهها و پروتئینها استفاده کند تا زندگی سالمی داشته باشد و سالمندان هم از این امر مستنثی نیستند.»
وی افزود: «معمولا به افرادی که قصد کاهش وزن دارند، توصیه میشود با توجه به وضعیت فردی و جسمی، میزان کالری دریافتی روزانهشان تا حدودی کمتر از حد معمول شود اما درخصوص سالمندان به دلیل تغییراتی که در سلامت سیستم ایمنی بدن، دندانها، دستگاه گوارش، قلب و عروق و عملکرد کلیه و... میافتد، باید به نکات خاص دیگری توجه شود.»
این متخصص تغذیه در این باره توضیح داد: اغلب افراد سالمندان بنا به دلایل مختلف ممکن است دندانهای طبیعی خود را از دست داده باشند و نتوانند غذا را به خوبی بجوند که همین مساله باعث بروز عوارض گوارشی از جمله اختلال در هضم و جذب مکانیکی میشود. به همین خاطر توصیه میشود سالمندان غذاهایی با بافت نرم مثل انواع پوره و سوپ بخورند یا در صورت نیاز غذاها را میکس کنند تا عملکرد هضم مکانیکی به صورت کامل انجام شود.
عضو هیات علمی دانشگاه افزود: علاوه بر این، به دلیل اینکه عملکرد دستگاههای مختلف بدن کاهش مییابد و دستگاه گوارش هم از این امر مستنثی نیست، میزان هضم و جذب موادغذایی در بدن کاهش پیدا میکند. به عبارت سادهتر، از آنجا که توان هضم و جذب موادغذایی در بدن سالمندان نسبت به فرد جوان به مراتب کمتر است، بنابراین در صورتی که سالمندی بخواهد رژیم کاهش وزن بگیرد، به شدت در معرض کمبود برخی از ویتامینها و املاح خواهد بود.»
وی با هشدار اینکه در دوران سالمندی جذب ویتامین D کاهش مییابد، گفت: «به دلیل تغییرات پوستی ایجادشده در این دوران و همچنین عدم توانایی و تحرک سالمندان، جذب ویتامین D از نور آفتاب کمتر میشود بنابراین نیاز این افراد به ویتامین D بیش از هر زمانی دیگری است.
از طرف دیگر با توجه به اینکه یکی از بیماریهای شایع در سالمندی بروز پوکی استخوان و آرتروز است، باید به دریافت کلسیم هم توجه خاصی شود. بنابراین ضروری است که برنامه رژیم غذایی سالمندان تحتنظر متخصص تغذیه ارائه شود تا در کنار رژیم کاهش وزن، استفاده از مکملهای مناسب هم تجویز شود تا روند پوکی اسخوان و ارتروز تشدید شود.»
فرحبخش در نهایت یادآور شد که در سنین سالمندی تغذیه فرد دستخوش تغییرات بسیاری میشود و با توجه به اینکه اغلب سالمندان تنها زندگی میکنند و حوصله رفتن به خرید ندارند یا به دلیل عدم توان جسمی نمیتوانند غذا بپزند، باید به این گروه از افراد آموزشهای لازم داده شود تا غذاهای آسان و در دسترس اما مغذی را در برنامه غذایی خود بگنجانند. چراکه تجویز رژیمهایی گسترده و متنوع یا موادغذایی خاص، عموما برای این افراد کارآیی ندارد و حتما رژیم غذایی باید به گونهای ارائه شود که تهیه مواد اولیه آن آسان باشد.
علاوه بر این، نباید از این مساله هم غافل بود که توان مالی سالمندان بازنشسته نسبت به سایر افراد جامعه کمتر است و ممکن است نتوانند تمامی گروههایی غذایی را مصرف کنند بنابراین باید جایگزینهای غذایی مناسب به آنها آموزش داده شود تا در صورتی که شخص توانایی تهیه گوشت را ندارد معادل گیاهی آن را مصرف کند.
این متخصص پزشکی ورزشی یادآور میشود: بسیاری از بیماریهایی که به دلیل افزایش سن برای افراد ایجاد خواهد شد مانند سکتههای مغزی، مشکلات قلبی، سرطانها و بخصوص سرطانهای روده و سرطان سینه برای خانمها، چاقی و پوکی استخوان به کمک ورزش قابل کنترل و پیشگیری است. از طرف دیگر برای کسانی که در طول هفته دو ساعت یا بیشتر ورزش میکنند، خطر بروز بیماریهای قلبی ـ عروقی نیز به مقدار زیادی کاهش مییابد.
به همین دلیل توصیه میشود در تمام سنین، به طور مرتب و منظم ورزش کنید و برنامه ورزشی داشته باشید. وی ادامه میدهد: انجام یک برنامه ورزشی و فعالیت فیزیکی مشخص کمک میکند تا از بروز بسیاری از بیماریهای مزمن در دوران سالمندی پیشگیری کنید. همچنین به کمک ورزش مرتب و منظم میتوان از بروز برخی مشکلات مانند اضطراب و افسردگی یا اختلالات خواب که در سنین سالمندی خیلی هم شایع است، پیشگیری یا آنها را درمان کرد.
با این توضیحات میتوان گفت انجام فعالیتهای فیزیکی به طور مرتب میتواند سن بیولوژیک فرد را کاهش دهد. این پزشک متخصص در اینباره توضیح میدهد: به طور مثال اگر از نظر تقویمی سن فردی 55 سال باشد، با ورزش و فعالیت مرتب میتوان سن بیولوژیک او را به فردی که 35 سال دارد، نزدیک کرد. به این معنی که از نظر سلامت میتواند مانند فردی 35 ساله باشد.
بهترین ورزش برای سالمندان
وقتی مشخص میشود ورزشکردن چه فوایدی برای افراد و بخصوص سالمندان دارد، خیلیها به فکر ورزش میافتند و میخواهند هرچه زودتر مشغول فعالیتهای جسمی شوند. اما شاید بدرستی ندانند چه ورزشی بهتر از بقیه ورزشهاست و چطور باید انجام شود؟
دکتر خسروی در اینباره میگوید: با توجه به تاثیرات متفاوتی که هر یک از ورزشها در قسمتهای مختلف بدن برجای میگذارد، باید براساس سن فرد و همینطور سلامت جسمیاش، ورزشهای مناسب را به او توصیه کنیم.
از طرف دیگر با توجه به اهمیت ورزشهای هوازی مانند دویدن، پیادهروی، شنا و ... همیشه انجام دادن این نوع فعالیتها هم مورد توجه قرار میگیرد و علاوه بر آن، انجام تمرینات انعطافپذیری نیز توصیه میشود، اما برای افرادی که سنشان بیشتر از 40 سال است باید برای انتخاب ورزشها تقسیمبندی خاصی را در نظر داشته باشیم. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به این موضوع خاطرنشان میکند: در میانسالی انجام فعالیتهای هوازی برای ما اهمیت بیشتری دارد، ولی با افزایش سن و با توجه به مشکلاتی مانند ضعف عضلات و اختلال در تعادل که ممکن است برای فرد پیش بیاید، تمرینات تعادلی و قدرتی میتواند اهمیت بیشتری پیدا کند؛ بنابراین باید فرد را مورد ارزیابی قرار داد و پس از معاینه دقیق، وضع عضلات و تعادل او را مشخص کرد. در صورتی که هیچ مشکلی در این موارد وجود نداشته باشد، میتوان انجام فعالیتهای هوازی را به فرد توصیه کرد که باید دستکم پنج روز در هفته و با شدت متوسط انجام شود.
این متخصص پزشکی ورزشی به کسانی که دچار ضعف عضلات هستند، عضلاتشان به دلیل بیتحرکی تحلیل رفته یا اختلال تعادل دارند، توصیه میکند: ابتدا به جای فعالیتهای هوازی، تمرینات قدرتی و تعادلی را انجام دهند که بیشتر میتواند به آنها کمک کند. در واقع، وقتی به کمک این فعالیتها قدرت عضلات فرد افزایش یابد و تقویت شود و تعادل بهتری پیدا کند، آن وقت میتوان انجام فعالیتهای هوازی مانند پیادهروی را نیز به آنها توصیه کرد.
ورزشهای ممنوع در دوران سالمندی
بسیاری از سالمندان وقتی میخواهند مشغول ورزش شوند، نگران هستند و فکر میکنند انجام برخی ورزشها برایشان خطرناک است. به همین دلیل ممکن است به کلی ورزش و فعالیت جسمی را کنار بگذارند و زندگی بیتحرک را انتخاب کنند. دکتر خسروی اما درباره فعالیتهایی که در این دوره توصیه نمیشود، چنین میگوید: به طور کلی به افرادی که سنشان بیشتر از 40 سال است، کسانی که بیماریهای خاصی مانند دیابت و فشارخون و... هستند یا افرادی که در بستگان درجه اولشان سابقه بیماریهای قلبی و بخصوص بروز بیماری در سنین پایین وجود دارد توصیه میکنیم قبل از شروع ورزش حتما با پزشک مشورت و براساس نظر او ورزش مناسب را انتخاب کنند.
اگر سالمندی مشکلی نداشته و سالم باشد، به گفته این متخصص پزشکی ورزشی میتواند فعالیتهای هوازی را انجام دهد، اما کسی که مشکل دارد باید بیشتر توجه کند. به عنوان مثال افراد مبتلا به پوکی استخوان میتوانند ورزشهای هوازی را هم انجام دهند، اما باید از انجام فعالیتهایی که در آن خم میشوند و حرکات ناگهانی یا پیچشی دارد، اجتناب کنند.
وی میافزاید: متاسفانه چنین حرکاتی در بعضی دستگاههای ورزشی که در پارکها وجود دارد نیز مشاهده میشود و سالمندان هم بیتوجه به این موضوع با آنها ورزش میکنند در صورتی که چنین تمریناتی برای افراد مبتلا به پوکی استخوان مضر و دردسرساز است و میتواند موجب شکستگی استخوان یا مهرهها شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه ادامه میدهد: کسانی که مشکلی ندارند میتوانند فعالیتهای هوازی را با شدت ملایم انجام دهند، اما اگر بخواهند شدت ورزش را افزایش دهند، بخصوص کسانی که سنشان بیشتر از 40 سال است حتما باید قبل از ورزش با پزشک مشورت کنند تا مشکلی برایشان ایجاد نشود.
در هوای آلوده ورزش کنیم یا نه؟
وقتی هوا آلوده میشود و ساکنان شهرهای بزرگ نمیتوانند راحت نفس بکشند، این سوال پیش میآید که باید در این هوا هم ورزش کرد یا نه؟ دکتر خسروی در پاسخ به این سوال چنین توضیح میدهد: براساس میزان آلودگی هوا میتوان در مورد شرایط ورزشی هم به افراد توصیههای خاصی کرد.
به طوری که اگر شاخص آلودگی هوا ناسالم باشد توصیه میشود افراد حساس مانند سالمندان و خانمهای باردار و بچهها در فضای باز ورزش نکنند، اما داخل خانه میتوانند فعالیت آرامی داشته باشند. وقتی شاخص آلودگی هوا در وضع هشدار باشد، دیگر در فضای بسته و در محیط خانه هم نمیتوان فعالیت کرد. به گفته وی، وقتی هوا آلوده است میتوان بعضی تمرینات نرمشی ملایم را بی آن که ضربان قلب و فعالیت ریه افزایش یابد، انجام داد. تمرینات کششی و انعطافپذیری از جمله این حرکات است که بخصوص در سنین بالا اهمیت زیادی پیدا میکند و میتواند از خشکی عضلات پیشگیری کند و بسیاری از دردهایی که در ناحیه گردن و کمر وجود دارد نیز برطرف سازد.
توصیههایی به سالمندان
سالمندانی که میخواهند مشغول ورزش شوند و حتی کسانی که هنوز به این دوره نرسیدهاند اما سنشان بیش از 40 سال است باید به گفته دکتر خسروی، پیش از شروع فعالیتهایی با شدت متوسط تا شدید با پزشک مشورت کنند و از نظر سلامت قلبی مطمئن شوند.
همچنین این افراد باید بدانند انجام دادن تمرینات انعطافپذیری و تعادلی حتی اگر حرکات بسیار ساده هم باشد، میتواند به حفظ سلامتشان کمک زیادی کند.
سالمندی و ورزش
( در حق پدر و مادرتان نیکی کنید و اگر یکی از آنها یا هر دوپیر و سالخورده شوند و موجب رنج و زحمت شما، مراقب باشید که کلامی بر زبان میاورید موجب رنجش خاطر آنان نشود و کمترین آزار به آنها مرسانید و به ایشان با اکرام و احترام سخن بگویید. « سوره اسراء – آیه 23» )
تعریف سالمندی:
سالمندی پدیده ای است که بوسیله تغییرات بیولوژی، فیزویلوژی، بیو شیمی و آناتومی در سلول های بدن ایجاد می شود و این تغییرات با طول زمان بر کار سلول ها اثر می گذارد.
سالمندی پدیده ای است الهی، همگانی و طبیعی که شامل تمام موجودات جاندار و بی جان می شود.
آغاز سالمندی:
معمولا بالاتر از 60 سال را سالمندی می نامند ولی حقیقت این است که تعیین مرز مشخص شروع سالمندی و خاتمه جوانی تا حدی مشکل است. در انسان سه نو سن شرح داده می شود:
1- سن زمانی (قانونی) که بر اساس تقویم مشخص می شود.
2- سن فیزیکی (جسمی) که بر اساس تحولات بدنی در انسان تعیین می شود.
3- سن روانی که بر حسب هوش، عواطف و احساس و سایر عوامل روانی تعیین می گردد.
بنابراین برای تعیین دقیق سن سالمندی باید عوامل مذکور را مورد توجه قرار داد. برخی قبل از رسیدن به 65 سالگی علائم و آثار سالمندی را دارند و در برخی حتی در این سنین و یا بالاتر هم آثار سالمندی دیده نمی شود لذا باید به سالمندی زودرس و دیررس نیز توجه نمود.
سالمندان و بحران جمعیت:
طی 40 سال گذشته، به روایت آمار، جمعیت سالمندان در کشور ما 3 برابر شده و این روند صعودی تا سال 2050 باعث می شود که یک چهارم جمعیت کشورمان به گروه سالمندان اختصاص یابد. با توجه به این وضعیت ضرورت دارد توجه ویژه ای به این گروه سنی ( به ویژه زنان سالمند که در مقایسه با مردان، شرایط بغرنج تری دارند ) مبذول شود.
سندرم بی حرکتی در سالمندان:
بی حرکتی حالتی است که منجر به عوارض زیادی در سالمندان می گردد و سلامتی آنها را تهدید می کند که به این صورت تعریف می شود:
مجموعه علائم فیزیکی، متابولیسمی و روحی که به دلیل بی حرکتی روزانه بوجود می آید و موجب اختلال در تعادل سالمندان می شود.
عللی که باعث سندرم بی حرکتی می شود از این قرار است: بیماری های مزمن که شخص را زمین گیر می کنند (بیماری های مزمن استخوانی، مفصلی و عضلانی) این بیماری ها از طریق درد یا ضعف باعث تقلیل حرکات و یا بی حرکتی کامل می شوند.
تظاهرات کلینیکی سندرم بی حرکتی:
بی حرکتی به بیشتر اعضا آسیب می رساند. برخی از این آسیب و عوارض، سریع و بعد از بی حرکتی کوتاهی بوجود می آید و برخی، به دلیل بی حرکتی طولانی ایجاد می شود به طور کلی اثر و تظاهرات بالینی بی حرکتی در دستگاه های مختلف بدن بصورت زیر نمایان می گردد که در اینجا تنها به ذکر نام آنها بسنده می کنم:
1- تظاهرات قلبی و عروقی (کار قلب – آمبولی و ترومبوز عروق)
2- تظاهرات تنفسی
3- تظاهرات هضمی (تقلیل حرکات دودی شکل روده – قطع رفلکس دفع – تغییر در عادت روزمره – تقلیل قدرت عضلات دافعه مقعد)
4- تظاهرات ادراری
5- تظاهرات دستگاه حرکتی
6- تظاهرات متابولیسمی سالمندان بی حرکت
7- تظاهرات روانی
نقش ورزش در سالمندان:
در گذشته بیشترین توجه معطوف به تشویق افراد جوان و میانسال برای شرکت در فعالیت های بدنی بود و توصیه برنامه ورزشی به منظور حفظ توانایی های افراد سالمند رواج چندانی نداشت. با ارتقاء معیار امید به زندگی و بیشتر شدن تعداد افراد سالمند مرد و زن، توجه متخصصین جوامع مختلف به سوی ورزش سالمندان به عنوان یک موضوع جدی مورد توجه قرار گرفته است.
گرچه تغییرات فیزیولژیک که به واسطه شرکت در تمرینات ورزشی رخ می دهد برای نوجوانان، جوانان و بزرگسالان شناخته شده است اما این انتظار نمی رود که تاثیر تمرینات بر روی سالمندان به همان میزانی باشد که در سایر گروه های سنی مشاهده می کنیم. هدف عمده ورزش سالمندان حفظ تندرستی و کاهش تاثیر عوامل منفی بر روی سلامتی است مانند اینکه شرکت در تمرینات می تواند سطح کلسترول و تری گلیسرید را کنترل نماید. همچنین شرکت در فعالیت های منظم ورزشی انعطاف پذیری عضلات را بهبود بخشیده و از سرعت روند نزولی قدرت و استاقمت عضلانی و استقامت قلبی تنفسی جلوگیری بعمل می آورد.
انواع ورزش هایی که برای سالمندان مفید است:
در زیر به ورزشهایی که برای سالمندان می تواند مفید باشد ذکر شده و در مورد هر یک به مختصر توضیح داده شده است. (در شماره ی بعدی وبلاگ «ورزشکار باشید» به صورت کامل تری در مورد برخی از این ورزش ها توضیح داده خواهد شد.)
1- راه رفتن در هوای آزاد حداقل 20 دقیقه با سرعت پنج کیلومتر (سرعت متوسط) در ساعت دو بار در روز بهترین و آسان ترین ورزش هاست و باعث تسریع جریان خون و تغذیه سلول های مغزی می شود.
2- شنا: در آب گرم ورزش مفرح و لذت بخشی است و به حفظ دامنه حرکتی مفاصل و طول طبیعی عضلات کمک می کند و گردش خون را بهبود می بخشد.
3- دوچرخه سواری: برای فعالیت تمام بدن دوچرخه سواری ورزش مفیدی است ولی آن دسته از افراد مسنی که مشکل زانو دارند باید از آن اجتناب کنند یا از دوچرخه های ثابت استفاده کنند و زین آن را طوری تنظیم کنند که زانو کمتر خم شود.
4- گلف: ورزش خوبی است و متناسب با سالمندی است.
5- ورزش های تنفسی: یکی از مهمترین ورزشها است. با ورزش های تنفسی، ظرفیت تنفسی فرد افزایش می یابد و اکسیژن بیشتری وارد ریه ها می شود که به جذب هموگلوبین خون گردیده به سلول ها می رود و در نتیجه سلول ها از اکسیژن و تغذیه کافی بهره مند می گردند.
6- یوگا: ازجمله ورزشهایی است که موجب تقویت جسم و روان می گردد. یوگا نیازی به فعالیت و حرکت زیاد بدن ندارد، در واقع نوعی حرکت و نرمش است که در حالت سکون و آرامش صورت می گیرد و موجب نیرو بخشیدن به عضلات و مفاصل و اعصاب و ارگانهای داخلی می شود با این ورزش دستگاه گردش خون کمک می کند تا اکسیژن مورد نیاز سلول ها به اندازه کافی به وسیله جریان خون در دسترس آنها قرار گیرد تا سوخت و ساز بدن به خوبی انجام شود.
7- ورزش بدن سازی: انجام یک سری حرکات در حفظ قدرت و استقامت بدنی مفید است. ( نکته : منظور از بدن سازی کار با وزنه های سنگین نمی باشد.)
8- فعالیت هایی نظیر چمن زنی و باغبانی باعث بهبود جریان خون شده و در روحیه سالمندان بسیار تاثیر گذار است.
در این شماره به ذکر همین مطالب بسنده می کنم و در شماره بعدی، این مطلب را با مواردی چون توضیح کامل در مورد ورزش ها و ... ادامه خواهم داد.
منابع:
- تربیت بدنی و ورزش معلولین
- ورزش و بهداشت
- نشریه سراسری سازمان نظام پزشکی
ورزشکار باشید.
همیشه پیروز و از راه دردسر بدور باشید.
با توجه به کاهش عملکرد انسان در اثر افزایش سن، تحقیقات اخیر نشان می دهد افرادی که از نظر جسمانی فعال هستند حتی در سطوح بالای رقابت های بین المللی با کاهش یکسان عملکرد در مقایسه با افراد همسن خود مواجه نخواهد شد. همانگونه که از قبل نیز پیشبینی می شد کاهش در عملکرد قویا تحت تاثیر کاهش الگوی فعالیت های روزمره افراد است.
رعایت نکات ضروری برای آمادگی جسمانی و بهداشت سالمندان گرامی:
1- معاینه پزشکی از فرد سالمند قبل از پرداختن به ورزش.
2- ورزش ها از ساده به مشکل انجام شوند.
3- قبل از ورزش باید گرم کردن بدن و بعد از آن سرد کردن بدن را انجام دهند.
4- استراحت میان تمرینات در نظر گرفته شود.
5- از لباس مناسب برای ورزش استفاده شود.
فاکتور های مورد توجه در برنامه آمادگی جسمانی سالمندان:
1- حرکات تعادلی (تعادل سالمندان معمولا کمتر از افراد جوان است.)
2- حرکات انعطاف پذیری (حرکات کششی بسیار نرم و آرام.) «برای مطالعه بیشتر، روجوع شود به {تمرینات کششی} در آرشیو موضوعی.»
3- حرکات عکس العملی
4- حرکات ساده در تمام مفاصل
5- حرکات استفامتی ( فاکتور استقامت عمومی به منظور حفظ و توسعه عملکرد سیستم قلبی – عروقی تنفسی از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد.)
جلسات ورزشی:
برای افراد مسن مدت و شدت فعالیتها باید کمتر از حد معمول باشد و تعداد جلسات ورزشی بیشتر پیش بینی شود.
مدت ورزش:
مدت متوسط فعالیت بدن باید 40 – 20 باشد. ورزش برای مدت کوتاه به طور مشخص موثر نیست و مدت زیادتر نیز همراه با نتایج بهتری نخواهد بود.
نوع ورزش:
نوع ورزش به تمایل فرد و وضعیت سلامتی و هدف نهایی فرد از ورزش کردن بستگی دارد. از جمله انواع ورزش ها که در نوشتار پیشین ذکر شد و در این نوشتار نیز کامل تر به آنها خواهم پرداخت، می توان به دویدن آرام، شنا کردن، پارو زن، دوچرخه سواری، اسکی و پیاده روی اشاره کرد که در این فعالیت ها گروه های زیادی از عضلات به صورت منظم و هماهنگ بکار گرفته می شود.
نکته: ورزش هایی نظیر اسکی و دویدن را به دلیل احتمال آسیب در اولوبت های آخر قرار می دهیم.
فعالیت های ضروری قبل و بعد از ورزش:
هر برنامه ورزشی باید شامل یک دوره گرم کردن باشد که هر کدام 15 – 10 دقیقه به طول انجامد. این زمان برای افراد مسن بیشتر از افراد جوان است، چون تطابق در افراد مسن کندتر انجام می گیرد. گرم کردن شامل تمرینات کششی و حرکات ساده است و سرد کردن ضربان قلب و برون ده قلبی به حد طبیعی بر می گردد و مواد زاید دفع شده، ذخایر انرژی جایگزین می شود و در این مرحله نیز روشهای کششی مفید هستند.
راهپیمایی:
فرد بایستی قبل از راهپیمایی عمل گرم کردن بدن را انجام دهد و راه رفتن را از کم شروع نماید و بتدریج مسافت را افزایش دهد. فرد سالمند سعی نماید هنگام راهپیمایی بدن را در حالت صاف نگه دارد و از اتخاذ وضعیت های غیر طبیعی و حرکات دستها با پاها موزون باشد. راه رفتن روی سطوح هموار ترجیح داده می شود. راهپیمایی موجب بکارگیری اکثر عضلات بدن شده، تاثیرات مثبتی در حفظ و انعطاف پذیری و قدرت عضلانی و دامنه حرکاتی مفاصل خواهد داشت و از طرفی به واسطه فشاری که روی استخوانها وارد می شود از پوکی استخوان نیز جلوگیری به عمل می آورد.
راهپیمایی موجب تقویت سیستم قلبی و عروقی و دستگاه تنفسی می شود.
بتدریج فرد می تواند سرعت راهپیمایی را نیز افزایش دهد.
شنا:
ورزش شنا برای اغلب افرادی که دچار مشکلات مفصلی هستند مفید است. گرمای آب موجب تسکین درد می شود و نیروی شناوری آب، اجرای حرکات را آسان می نماید. بهترین دمای آب 29 – 28 درجه سلسیوس (سانتی گراد) است. ضربان قلب در آب افزایش کمتری می یابد و فشار آب بازگشت وریدی را تسهیل می کند.
بر اساس یک برسی به عمل آمده با تمرینات منظم در آب، دردهای مفصلی 25 درصد کاهش یافته اند و توانایی عضلات و مفاصل 25 درصد افزایش یافته اند.
ورزش شنا باید به صورت هوازی برای سالمندان انجام شود و سالمندان نباید به صورت سرعتی و بی هوازی به آن بپردازند.
ورزش شنا اثرات سودمندی برای سالمندان دارد که به برخی از آنها اشاره می شود:
1- افزایش انعطاف پذیری در آب
2- افزایش قدرت عضلانی
3- افزایش استقامت قلبی و عروقی
4- افزایش عملکرد سیستم تنفسی
5- ایجاد تمدد اعصاب و آرامش روان
6- فعال شدن تمامی عضلات در این ورزش
7- تسریع جریان گردش خون
8- کاهش درد عضلات و مفاصل
9- کاهش اضطراب و هیجان
میزان کالری مصرفی در یکساعت شنا کردن 524 کیلوکالری است. بهتر است هفته ای سه بار و هر بار 20 دقیقه به ورزش شنا بپردازد.
آمادگی جسمانی:
برای این منظور افراد سالمند می توانند یکسری حرکات ورزشی را انجام دهند. این حرکات ورزشی باید ساده، متنوع و لذت بخش باشند. تکرار حرکات، باید از تعداد کم شروع و به تدریج افزایش یابد. وضعیت بدنی هر فرد در تعیین تعداد حرکات موثر است. بعبارت دیگر افراد با توجه به سن و وضعیت بدنی (قدرت استقامت) می توانند تعداد تمرینات را افزایش دهند. شدت و مدت تمرین نیز به مرور افزایش داده می شود شدد و مدت تمرینات در حدی پیشبینی گردد که فرد خسته نشود و حرکات ورزشی که فرد انجام می دهد نباید موجب ایجاد درد گردد.
منابع:
- تربیت بدنی و ورزش معلولین
- ورزش و بهداشت
- نشریه سراسری سازمان نظام پزشکی
ورزشکار باشید.
همیشه پیروز و از راه دردسر به دور باشید.