نوروز نخستین روز بهار است، نخستین روز سبزترین فصل سال، سرآغاز زنده شدن زمین و شکوفایى‌ها و وزیدن نسیم دل انگیز بهارى و چهچهه مرغان، همه چیز در بهار، نشان‌گر نشاط و طراوت است و حتى باد شفابخش بهارى نوید زندگى تازه مى دهد.
 
 نوروز، پیش از اسلام 
 
پیش از اسلام نخستین روز بهار را عید و جشن ملى به شمار مى‌آوردند و از آن به «عید باستانى» یاد مى‌کردند.به عقیده بعضى نخستین کسى که از «نوروز» تجلیل کرد و آن روز را عید ملى شمرد جمشید بود. جمشید بر سراسر جهان تسلط یافت و سرزمین ایران را آباد کرد و اسباب کارها و امور در نوروز براى او تکمیل و موزون شد از این رو این روز آغاز سال ایران شد.
 
جمشید پسر تهمورث از شاهان افسانه‌اى پیش از تاریخ ایران (قبل از مادها) است. روزى که او بر تخت سلطنت نشست اولین روز بهار بود؛ آن را «نوروز» خواند و جشن گرفت. جمشید مدتى طولانى سلطنت کرد تا آن که مغرور شد و خود را خداى جهان نامید. سرانجام ضحاک با همکارى و همیارى مردم او را از سلطنت خلع کرد و روزى در کنار دریاى چین او را دید و او را کشت و به زندگى سلطه جویانه‌اش پایان داد.
 
نوروز از دیدگاه اسلام 
 
بنا به روایتى امام صادق(ع) فرمود: نوروز، روزى است که خداوند از بندگانش پیمان‌هایى گرفت که تنها خداى یکتا را بپرستند و براى او همتا قرار ندهند و ایمان به رسولان و حجت‌هاى خدا و امامان(ع) بیاورند و روزى است که کشتى نوح(ع) بر کوه جودى نشست.همچنین از آن حضرت نقل شده است که فرمود: نوروز همان روزى است که ابراهیم خلیل(ع) بت هاى قومش را شکست.
 
ایرانیان باستان از قدیم به نوروز اهمیت مى‌دادند و در آن روز به همدیگر تبریک مى‌گفتند و براى همدیگر هدیه مى فرستادند، همچنین در عصر خلافت امیرمومنان على(ع) زرتشتیان چند ظرف نقره که در آن «شکر» ریخته بودند در نوروز به آن حضرت هدیه کردند آن حضرت هدیه آنها را پذیرفت و شکرها را بین یاران خود تقسیم کرد و آن ظروف را به عنوان جزیه قبول کرد.
 
در مجموع نوروز قبل از اسلام روز محترم و خاصى بود و با پیدایى رخدادهایى در آن روز که غالبا مثبت بوده‌اند بر اهمیت و شهرت آن افزوده شد.   نوروز، رستاخیز طبیعت نوروز نخستین روز بهار است، نخستین روز سبزترین فصل سال، سرآغاز زنده شدن زمین و شکوفایى‌ها و وزیدن نسیم دل انگیز بهارى و چهچهه مرغان، همه چیز در بهار، نشان‌گر نشاط و طراوت است و حتى باد شفابخش بهارى نوید زندگى تازه مى دهد.
 
اگر مراسم نوروز بر این اساس پى‌ریزى شود و انسان‌ها خود را همگام و همگون با محتواى دعاى آغاز سال که بیان‌گر تحول و نغمه توحیدى است سازند که «یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول والاحوال، حول حالنا الى احسن الحال؛ اى خداوندى که گرداننده قلب‌ها و چشم‌ها هستى و تدبیر کننده نظم شب و روز مى‌باشى، اى دگرگون کننده حال و احوال حال ما را به نیکوترین حال تبدیل ساز»؛ قطعا نوروز براى آنها پر فایده خواهد بود.
 
آنان که طعم توحید را چشیده‌اند در ایام دل‌انگیز و پرنشاط آغاز بهار به پیروى از امامان(ع) آیاتى از قرآن همچون آیه زیر را تلاوت کرده و مفاهیم آن را در اعماق جانشان دریافت مى‌کنند که «ان فى خلق السموات والارض واختلاف اللیل والنهار لایات لاولى الالباب»، «همانا در خلقت آسمان‌ها و زمین و آمد و شد شب و روز، قطعا نشانه‌هایى براى صاحبان اندیشه است. هرگاه در مراسم نوروز، انسان‌ها به دنبال چنین مفاهیم سازنده و لذت‌بخشى بروند، به طور یقین چنین روزى مبارک است.
 
اسلام وقتى که ظهور کرد در دوران جاهلیت مراسمى وجود داشت که اکثر آنها برخلاف عقل، منطق و وجدان بود به همین خاطر خط بطلان بر همه آنها کشیده شد، اما مراسمى نیز وجود داشت، مانند تحریم جنگ در چهار ماه رجب، ذیقعده، ذیحجه و محرم) این رسم را که دربرگیرنده امنیت و آرامش است، قبول کرد.
 
به گزارش برنا به نقل از آستان، نوروز مبارک ستوده و مورد توجه امامان(ع) بود و اختصاصى به ایرانیان ندارد، بلکه براى همه مسلمانان روز جشن و روز شگفت‌انگیزى است، مشروط بر این که با مراسم صحیح و سازنده همراه باشد و از هرگونه باطل‌اندیشى و گناه پرهیز شود.
 
در این صورت حتى مى‌توان آن را «عید» نامید، به آن دلیل که امیرمومنان على(ع) فرمود که هر روزى که در آن روز گناه نشود آن روز عید است.